چراغ قرمز بهارستان به شفافیت آرا؛ پشت پرده رأی منفی مجلس به شفافیت چه بود؟

گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو- محمدمهدی احمدی؛ امروز خبری با عنوان «رد کلیات طرح شفافیت آرا در مجلس» منتشر شد که خبری بس بهت آور و شوکه کننده‌ای بود که هیچ کس انتظار آن را از مجلس یازدهم که با عنوان مجلس انقلابی شناخته شده بود نداشت.

نمایندگان مجلس شورای اسلامی صبح امروز چهارشنبه (۱۵ بهمن ۹۹) در حالی با طرح شفافیت ارای نمایندگان مخالفت کردند که قبل از انتخابات مجلس یازدهم اغلب نمایندگان ورود پیدا کننده به مجلس اعلام کرده بودند که اگر وارد مجلس شورای اسلامی شوند به شفافیت آرای نمایندگان رای مثبت می‌دهند، اما این گفته در عمل محقق نشد و نمایندگان مجلس یازدهم با احتساب ۱۵۳ رأی موافق، ۶۳ رأی مخالف و ۱۲ رأی ممتنع از مجموع ۲۳۴ نماینده حاضر در جلسه با کلیات طرح شفافیت آرا مخالفت کردند. این طرح که در حقیقت اصلاح قانون آئین نامه داخلی مجلس بود برای تصویب به ۶۷ درصد آرای صحن علنی یعنی دو سوم رای نیاز داشت، اما با ۶۵ درصد آرا و ۳ رای کم تصویب نشد. این درحالی است که نمایندگان در جلسه روز یکشنبه، ۱۲ بهمن ماه رأی به اولویت رسیدگی به آن داده بودند.

 

اولین طرحی که در مجلس یازدهم توسط هیئت رئیسه و نمایندگان مجلس در اولویت قرار گرفته شد طرح شفافیت آرا بود که در آن دوران داغ نماینده شدن افراد منتخب همه اصرار به تصویب این طرح را داشتند، ولی در آن زمان حسن نوروزی نماینده مردم رباط کریم در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرگزاری دانشجو، درباره سرنوشت طرح شفافیت آرا در مجلس یازدهم اینگونه معتقد بود: «اولا باید گفت کسانی که در مجلس دهم طرح شفافیت آرا را مطرح کردند اکنون پشت صحنه شفافیت در مجلس یازدهم هستند این کار یک کار کارشناسی شده نیست و این بار هم در مجلس رای نمی‌آورد. بنده این طرح را امضا کردم، اما متاسفانه حتی نمایندگانی که این طرح را امضا کردند با ایما و اشاره به من متذکر می‌شدند که به این طرح رای نخواهند داد و علتشان این بود که مجلس شفاف است.»

 

حتی احمد امیرآبادی فراهانی عضو هیئت رئیسه مجلس در زمانی که طرح شفافیت ارا در مجلس دهم مطرح شد و مورد مخالفت نمایندگان مجلس قرار گرفت در صفحه شخصی خود در توییتردرباره آن اینگونه نوشت:

 

محمد باقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی پس از پایان رأی گیری کلیات طرح اصلاح آیین نامه داخلی مجلس پیرامون شفافیت آرای نمایندگان گفت: با توجه به اینکه اصلاح آیین نامه داخلی نیاز به دو سوم آرای نمایندگان نیاز دارد، کلیات این طرح رأی مورد نیاز را کسب نکرد، البته موافقان و مخالفان کلیات طرح با اصل موضوع شفافیت موافق بودند، لذا کمیسیون آیین نامه داخلی مجلس تلاش کند تا آیین نامه را به نوعی تنظیم و تدوین کند که شفافیت و دغدغه همه نمایندگان دیده شود.

سمیه محمودی سخنگوی کمیسیون آئین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی طی سخنانی اظهار کرد: این طرح براساس ماده ۱۴۲ آئین نامه در کمیسیون به عنوان کمیسیون اصلی مورد بررسی قرار گرفت و کمیسیون شورا و آئین نامه نیز در کارگروهی متشکل از مرکز پژوهش‌ها و سایر نهاد‌ها و بازو‌های علمی و نظارتی مجلس آن را مورد واکاوی قرار داد.

وی افزود: از آن جایی که طرح مذکور مطالبه عمومی جامعه است امیدواریم کلیات آن با اقبال نمایندگان همراه بوده و بتوانیم خواست عمومی را در خصوص آن اجابت نماییم.

محمدحسین فرهنگی نیز گفت: این طرح در صورت تدوین درست می‌تواند باعث سربلند و افتخار این دوره از مجلس باشد و هم می‌تواند خدای ناکرده اگر جملات و احکامی در آن ذکر شود باعث فشار بر نمایندگان و ایجاد زمینه‌هایی برای عوام گرایی مجلس شود.

وی افزود: در کمیسیون آیین نامه داخلی در زمانی که این طرح در دستور بررسی بود، همه این ملاحظات در نظر گرفته شد، چرا که حساسیت بالایی در مورد این طرح وجود دارد، چون مخفی بودن یک آثار دارد و آشکار بودن آثاری دیگر دارد. مخفی بودن ممکن است موجب آزاد بودن نماینده در رأی باشد و باعث رفع فشار‌های بیرونی شود و نقطه مقابل این موضوع شفافیت است که می‌تواند صداقت را به جامعه القا کند، لذا عباراتی در این گزارش است که ممکن است البته بنده با بعضی از آن‌ها موافق نباشم، اما خیلی از نگرانی‌هایی که مخالفان محترم به آن اشاره کردند، رفع می‌کند.

 

عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: در تبصره ماده ۹ آمده است که در مورد هر یک از مواد و اجزا که به تشخیص هیات رئیسه مجلس برسد که جنبه صنفی یا منطقه‌ای داشته باشد، این‌ها را گفته است می‌توان عمومی نشود. همچنین در موردی که البته بنده موافق نیستم و قطعاً در بررسی جزئیات پیشنهاد حذف آن را خواهم داد، آمده است که علنی کردن رأی اعتماد به وزرا که معتقدم اگر این موضوع علنی شود باعث وکیل الدوله شدن نمایندگان می‌شود، لذا این جنبه‌ها را اگر بتوانیم رعایت کنیم و در کنار جنبه‌های مثبت این طرح آن را قرار دهیم، از شدت مخالفت نمایندگان می‌کاهد.

وی اظهار کرد: برخی نمایندگان فرمودند که در دوره‌های قبل نیز شفافیت وجود داشته، اما بنده عرض می‌کنم این شفافیت وجود نداشت، اینکه با قیام و قعود رأی داده شود، بله در برخی موارد اینچنین بود، اما این نوع رأی گیری فقط برای کسانی قابل رویت بود که در آن صحنه حضور داشتند، اما اینکه آرا ثبت و منتشر شود در گذشته وجود نداشته است، لذا از همکاران درخواست می‌کنم که به کلیات طرح مذکور رأی موافق داده و نگرانی‌های خود را درخصوص این طرح در جزئیات اعلام نمایند تا آن‌ها را مرتفع سازیم.