نقدشوندگی سهام با حضور رئیس جدید سازمان بورس ازبین رفت/ پیش بینی بازار سرمایه تا انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، به روز‌های پایانی سال ۹۹ نزدیک شده ایم و بیش از ۷ ماه است که بعد از ریزش ۹۰۰ هزار واحدی شاخص کل بورس و ضرر سنگین بسیاری از سهامداران خرد و تازه واردان به بورس عمده‌ی سهامداران حقیقی انتظار می‌کشند تا طبق وعده‌های همیشگی مسئولین بازار بهبود پیدا کند و بخشی از ضررشان جبران شود، اما آنچه که عملا اتفاق افتاده درجا زدن شاخص در نیمه‌ی دوم سال بوده و البته به دلیل مصوبات جدید شورای عالی بورس، قدرت نقدشوندگی سهم‌ها نیز به شدت پایین آمده است و سهامدار در بسیاری از سهم‌ها حتی با ضرر هم نمی‌تواند از بازار خارج شود.

عموم فعالان بازار سرمایه انتظار داشتند با تغییر رئیس سازمان بورس اتفاقات مفید و مثبتی در بازار صورت بگیرد، اما ظاهرا تا کنون چنین نبوده و برای آن‌ها سوال است که آیا اتفاق قابل توجهی از سوی دهقان دهنوی به عنوان رئیس جدید سازمان بورس در راه است یا وضعیت به همین منوال ادامه خواهد داشت.

یکی از علت‌های درجا زدن بازار از سوی کارشناسان و فعالان بورسی نیز این روز‌ها کاهش دامنه نوسان به منفی ۲ و عدم تخلیه‌ی فشار فروش و کاهش نقدشوندگی عنوان می‌شود. در کنار این وضعیت علاقه‌مند شدن سرمایه گذاران به بازار رمز ارز‌ها در هفته‌های اخیر و خروج پول حقیقی از بازار سرمایه و ورود به بازار ارز دیجیتال علت دیگری برای گیر کردن شاخص بین ۱ میلیون و ۱۰۰ هزار واحد تا ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار واحد عنوان می‌شود.

از طرفی هم با توجه به اینکه دائم صحبت از مذاکره با دولت جدید آمریکا و رفع تحریم‌ها با بازگشت طرفین به برجام مطرح می‌شود و سرمایه گذاران معطل این مباحث می‌شوند برای بسیاری سوال است که در سال آینده وضعیت قیمت دلار و بازار بورس و ارزندگی سهم‌ها به چه صورت خواهد بود.

این‌ها مباحثی است که با دکتر پرویز جلیلی کامجو؛ اقتصاددان، عضو هیئت علمی دانشگاه و تحلیلگر بازار سرمایه مطرح کردیم در ادامه سوال و جواب این گفتگو آمده است.

تحلیل شما از وضعیت فعلی بورس چیست؟ علل درجا زدن یا عدم رشد بازار در هفته‌های اخیر را چه می‌دانید؟
متاسفانه بازار سهام ایران از بی اعتمادی رنج می‌برد. سرمایه گذاران اقتصادی و سهامداران حقیقی نه تنها به دولتمردان بلکه به سایر بلوک‌های قدرت که در ساختار اقتصادی کشور دارند بی اعتماد شده اند و این ازبین رفتن اعتماد می‌تواند عواقب سنگینی در آینده به دنبال داشته باشد.

این روز‌ها تامین مالی سنگین وزارت اقتصاد از بازار سهام اوضاع را برای بازار پیچیده کرده و تقریبا روزانه ۱۴ هزار میلیارد تومان اوراق با درآمد ثابت در بازار فروخته می‌شود به طوری که امروز متوجه شده ایم دستکاری دامنه نوسان نه تنها برای حمایت از سهامداران خرد نبوده بلکه برای ضربه زدن به آن‌ها بوده است. به این دلیل که دولتمردان می‌دانستند که چه نقشه‌ای برای آینده دارند و قرار است تامین مالی از بازار انجام بدهند لذا دامنه را نامتقارن کردند تا بازار قفل شود و به راحتی تامین مالی را رقم بزنند. متاسفانه دستکاری بازار توسط بازارساز برای اهداف سیاسی است و زمانی که روسا به صورت دستوری انتخاب می‌شوند نتیجه‌ای جز این انتظار نمی‌رود!

مصوبات اخیر و تغییراتی که از زمان رئیس جدید سازمان بورس شروع شده را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در مورد مصوبات اخیر سازمان بورس و اوراق بهادار بعد از روی کار آمدن رئیس جدید باید گفت به هر حال فردی که دستوری ریاست بازاری را به عهده می‌گیرد که با ساختار آن بیگانه است و صرفا اهداف حزبی و سیاسی را پیگیری می‌کند در راستای همان اهداف قانون گذاری می‌کند و نه تنها موثر در بهبود روند بازار نخواهد بود بلکه اوضاع را هم پیچیده و بدتر می‌کند. رئیس جدید سازمان بورس کاری کرده است که مثل همیشه بگوییم خدا پدر مدیر قبلی را بیامرزد!


پیش بینی شما از روند بازار در دو هفته‌ی پایانی سال و همینطور سال جدید تا زمان انتخابات ریاست جمهوری ایران چیست؟
در این رابطه باید گفت بازار نیاز به حرکت مثبت دارد چرا که بازارساز می‌داند که باید تا قبل از انتخابات نیاز است که برای فاجعه‌ی از دست رفتن اعتماد به نوعی سرپوش بگذارد. اگر بازارساز توانایی داشته باشد و اهدافی مهمتر از ملت نداشته باشد که متاسفانه میبینیم دارد ممکن است قبل از انتخابات بازار صعودی شود تا اعتماد نسبی برگردد و البته عده‌ای هم برای تامین مالی انتخابات نیاز دارند از بازار استفاده کنند! بعد از آن هم رسانه‌ها باید همراهی کنند تا سهامداران بازار سرمایه را راضی نشان دهند.

استقبال سرمایه‌گذاران ایرانی از بازار کریپتوکارنسی‌ها را در روز‌های اخیر و همچنین اثر آن بر بازار سرمایه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
تا امروز به طور میانگین روزانه ۸۰۰ میلیارد تومان خروج پول از بازار سرمایه داشته ایم که بخش قابل توجهی از این پول جذب رمز ارز‌ها می‌شود چرا که آنجا دستکاری بازار وجود ندارد، شفافیت و نقدشوندگی دارد و قوانین ثبات دارد لذا طبیعی است که مردم به بازار ارز‌های دیجیتال جذب شوند. الان بازار سرمایه‌ی ما را ببینید؛ با عوض شدن بازار تنها اصلی را هم که داشت یعنی اصل نقدشوندگی هم ازبین رفت. در واقع با آمدن صندوق پالایش یکم و دستکاری قیمت‌ها اصل شفافیت ازبین رفت و در دوره رئیس جدید هم اصل نقدشوندگی ازبین رفته است. انگار که هر کسی می‌آید باید جای پایی برای پشیمانی سهامدار خرد از خودش بجا بگذارد!

با توجه به اینکه بخش زیادی از شرکت‌های بازار سرمایه و ارزندگی سهم‌ها به قیمت دلار بستگی دارد و با درنظر گرفتن گشایش احتمالی با توجه به مباحث مربوط به بازگشت آمریکا به برجام و کاهش تحریم‌ها تحلیل شما در این رابطه و آینده‌ی شاخص کل چیست؟
دلار به لحاظ تکنیکالی و بنیادی تحلیل خاص خود را دارد و یکی از متغیر‌های تاثیرگذار بر قیمت دلار هم گشایش‌های اقتصادی و مذاکرات بین المللی است. به نظر من در مذاکرات هم اتفاق چندانی نخواهد افتاد و از آن طرف هم بلوک‌های قدرت در کشور تمایلی به کاهش نرخ دلار ندارند و اگر دلار حتی به کمک تزریق اخبار مثبت در جامعه و تصنعی به ارقام کمتر از ۲۰ هزار تومان سقوط کند به نظر بنده فرصت خرید برای نوسان گیران و حتی سرمایه گذاران بلند مدت را فراهم خواهد کرد. همانطور که دیدیم در محدوده‌ی ۲۱ هزار تومان سنگین خریداری شد. اگر دلار به سختی قیمت ۲۰ هزار تومان را بشکند تداوم نخواهد داشت، اما اگر با قدرت این محدوده‌ی قیمتی را بشکند شک نکنید سرمایه گذاران قیمت زیر ۲۰ هزار تومان را فرصت خرید درنظر خواهند گرفت چرا که با حجم اوراق قرضه‌ای که در حال فروش است و برای دولت بعدی یک بدهی سنگین بجا می‌گذارد می‌توان پیش بینی کرد که در سال آینده تورم بالایی برای اقتصاد ایران رقم خواهد خورد و همین تورم باعث می‌شود که دلالان و وارد کنندگان نرخ‌های پایین دلار را فرصت بدانند و به منظور احتکار و سودجویی بیشتر، کالا‌ها را خریداری کنند تا بعد از افزایش قیمت بفروشند.