پرونده ویژه| بررسی روند آرمانخواهی در تشکیلات دانشجویی
به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، تشکل های دانشجویی به عنوان قلب تپنده دانشگاه‌ها در مطالبه‌گری و احقاق آرمان‌های اصیل انقلاب اسلامی محسوب می‌شود که از پیش از انقلاب تا کنون نقش موثر و به‌سزایی در شکل‌گیری بسیاری از جنبش‌های مردمی، پیگیری مطالبات عموم مردم و احقاق آرمان‌های انقلاب داشته است.
با توجه به نقش جنبش دانشجویی در احقاق حقوق ملت، به اهتزاز درآوردن پرچم عدالتخواهی و مبارزه با مفاسد در چندسال اخیر، با دوتن از ادوار جنبش دانشجویی، رامین شمسایی، دبیرسابق تبیین مواضع بسیج و عضو هیئت علمی دانشگاه و حسین اخگرپور، دبیر سابق جامعه اسلامی دانشجویان و کارشناس تشکل های اداره کل تشکل‌های اسلامی دانشگاه آزاد و عضو هیئت عالی نظارت اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان به گفتگو نشستیم.
خبرگزاری دانشجو: سهم تشکل‌های دانشجویی در تحقق آرمان‌های انقلاب را چقدر و چگونه می‌بینید؟ آرمان‌هایی که انقلاب اسلامی دارد در کدام وجوه با تشکلها مماس است؟ در فعالیت خود در تشکیلات دانشجویی بر روی کدام یک متمرکز بودید؟
با توجه به نقش جنبش دانشجویی در احقاق حقوق ملت، به اهتزاز درآوردن پرچم عدالتخواهی و مبارزه با مفاسد در چندسال اخیر، با دوتن از ادوار جنبش دانشجویی، رامین شمسایی، دبیرسابق تبیین مواضع بسیج و عضو هیئت علمی دانشگاه و حسین اخگرپور، دبیر سابق جامعه اسلامی دانشجویان و کارشناس تشکل های اداره کل تشکل‌های اسلامی دانشگاه آزاد و عضو هیئت عالی نظارت اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان به گفتگو نشستیم.
خبرگزاری دانشجو: سهم تشکل‌های دانشجویی در تحقق آرمان‌های انقلاب را چقدر و چگونه می‌بینید؟ آرمان‌هایی که انقلاب اسلامی دارد در کدام وجوه با تشکلها مماس است؟ در فعالیت خود در تشکیلات دانشجویی بر روی کدام یک متمرکز بودید؟
شمسایی: تشکل‌های دانشجویی به عنوان یک جنبش اجتماعی آرمان‌گرا که در پی تحقق و پیشبرد آرمان‌ها تلاش می‌کند، شناخته شده است و به واسطه اینکه افراد در دوران دانشجویی مشغله چندانی برای زندگی و محافظه کاری ندارند، در اوج طراوت و نشاط و در پی دست یافتن به آرمان‌های خود هستند؛ در واقع موتور محرکه‌ای برای نیروهای انقلابی محسوب می‌شود. گاهی صحبت از این است که آرمان‌های جنبش دانشجویی با اهداف انقلاب اسلامی زاویه دارد و مماس است، بر این موضوع تاکید دارم که اهداف و آرمان‌های جنبش دانشجویی نه شبیه انقلاب هست و نه زاویه دارد و نه فاصله دارد؛ بلکه یک هدف عینی از آرمان انقلاب اسلامی است و حتی قابل تشبیه هم نیست. فعالیت جنبش دانشجویی در دهه گذشته شاید فعالیت بر محور مطالبه‌گری عمومی برای موضوع فرهنگ و سیاست بود؛ اما در چند سال اخیر مطالبه‌گری در حوزه‌های تخصصی افزایش پیدا کرده و به نظر من این روند مثبت بوده است.
اخگرپور: همانطور که مستحضرید انقلاب اسلامی ایران یک انقلاب گفتمانی است، به همین دلیل جامعه دانشجویی به تبعیت آن درصدد است تا بتواند گفتمان انقلاب اسلامی را به بهترین نحو تبیین کرده و به جامعه مردمی ارائه کند. با توجه به فرمایش شهید بهشتی پیرامون مسئله دانشجویی به صراحت می‌توان گفت که دانشجو موذن جامعه است که اگر خواب بماند نماز امت قضا خواهد شد. بنابراین جنبش دانشجویی بنا به سهم خود باید بتواند گفتمان انقلاب اسلامی به ماهو انقلاب اسلامی را تامین کند و اصل موضوع را به مردم ارائه کند. ما در جامعه اسلامی دانشجویان تلاش کرده‌ایم تا در مدت‌های مختلف این موضوع را تحلیل و تفسیر کنیم و بر اساس آن به تربیت نیرو برای انقلاب اسلامی بپردازیم؛ نیروی متعهد و متخصصی که بتواند آینده کشور را بسازد.
خبرگزاری دانشجو: شیوه عملکرد تشکل‌های دانشجویی در ایجاد گفتمان برای تحقق گام دوم انقلاب اسلامی را چطور ارزیابی می‌کنید؟ چه ایراداتی در آن می‌بینید و از نظر شما چه اصلاحاتی نیاز دارد؟
شمسایی: گام دوم انقلاب اسلامی از نظر بنده یعنی گام تعمیق انقلاب اسلامی. اگر به دنبال گام دوم انقلاب اسلامی هستیم، باید به دنبال تعمیق انقلاب اسلامی باشیم. یک روندی که در چند سال اخیر شروع شده و با گسترش رسانه‌های اجتماعی شدت پیدا کرده است. فرصت مطالعه به ویژه در نسل جوان و افرادی که فعالیت اجتماعی هم دارند کاهش پیدا کرده و از نظر نموداری وضعیت خوبی در سرانه مطالعه قشر جوان دیده نمی‌شود، البته در این موضوع پیام‌های همبرگری و ساندویچی رسانه‌ای تاثیر بسیاری دارد. این مسئله باعث می‌شود که دیدگاه سطحی گرایی داشته باشیم و به صورت جدی و دقیق در مقابل تفکر در سطح عمیق گام دوم انقلاب قرار دارد.
گام دوم نیازمند ارتباط بین جنبش دانشجویی و مردم هست و قبل از موضوع کرونا هم به این سمت حرکت می‌کرد. جنبش دانشجویی نباید فضای مجاز و میدان رسانه را میدان اصلی برای فعالیت خود انتخاب کند، مزیت جنبش دانشجویی حضور او در دانشگاه، ارتباط حضوری و رودررو با دانشجویان است. پیش از پاندمی کرونا این اشکال وجود داشت که نباید موضع‌گیری که یک فرد نسبت به مسائل سیاسی در بیرون از فضای دانشگاه دارد، عیناً در رفتار و اعمال او در جنبش دانشجویی هم بروز پیدا کند. اینکه دانشجویان فعالیت اصلی خود را در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها متمرکز کرده‌اند مزیتی برای فعالیت تشکیلاتی آنها در جنبش دانشجویی به‌حساب نمی‌آید و این نوع فعالیت را خیلی از افراد هم می‌توانند انجام بدهند. از دیدگاه من اعضای تشکیلات دانشجویی باید برروی فعالیتهای تشکیلاتی-دانشگاهی خود متمرکز شوند تا مانور رسانه‌ای و همین تمرکز رمز موفقیت آنها خواهد بود.
جمهوری اسلامی ایران باید فضایی را برای تربیت نیروهای جدید و البته متعهد و متخصص ایجاد کند چه بسا که در گام دوم انقلاب اسلامی این جوانان به عنوان بازوی اصلی معرفی شدند و چه جایی بهتر از تشکل های دانشجویی که بتوانند این فضا را ایجاد کرده و تربیت دانشجویان به دست خود آنها رخ دهد
اخگرپور: باید به این نکته توجه داشت که جمهوری اسلامی ایران باید فضایی را برای تربیت نیروهای جدید و البته متعهد و متخصص ایجاد کند؛ چه بسا که در گام دوم انقلاب اسلامی این جوانان به عنوان بازوی اصلی معرفی شدند و چه جایی بهتر از تشکل های دانشجویی که بتوانند این فضا را ایجاد کرده و تربیت دانشجویان به دست خود آنها رخ دهد. این همان مصداق پیاده شدن مرحله اجرایی گام دوم انقلاب اسلامی است که جوانان کشور با داشتن تخصص لازم و البته تعهدی که در دوران فعالیت خود به دست آورده اند می توانند چشم انداز کشور را به سرمنزل مقصود برسانند.
وجود برخی حواشی و تعریف های نادرست از عدالتخواهی و جریان‌سازی رسانه‌ای باعث شده تا بعضاً جنبش دانشجویی از فضای اصلی خود که همانا اول دانشگاه و سپس مشکلات جامعه در چارچوب اصلی آن می باشد دور بماند به نظر می رسد همین تعاریف و حواشی‌های به وجود آمده یکی از عوامل اصطحکاک فعالیت و رشد جنبش دانشجویی باشد.
خبرگزاری دانشجو: در گذشته، تشکل های ما فعالیت هایی مثل تسخیر لانه جاسوسی و انقلاب فرهنگی را در کارنامه خود باقی گذاشتند، از نظر شما امروز نسبت به گذشته در چه سطحی هستیم و چه کار می‌کنیم و باید چه نوع فعالیت هایی را پررنگ تر کنیم؟
شمسایی: جنبش دانشجویی در حال حاضر دو نیاز اساسی دارد، اول تمرکز بر محیط دانشگاه و ارتباط با دانشجوها و نکته دوم تعمیق هست که به وسیله مطالعه و عمق بخشی به دانسته‌ها و اطلاعاتی که داریم. در حال حاضر با وجود کرونا این موضوع تشدید شده است و ارتباط کاهش پیدا کرده است و تمرکز افراد به فضای مجازی شده است و فضای مجازی ذاتا افراد را سطحی می‌کند. سطحی شدگی، سلبریتی زدگی از نوع سیاسی، و ارتباط با دانشجویان در قلمرو دانشگاه این موضوعات اصلی ترین نقاط ضعف هستند که باید در اولویت برای تقویت باشند.
اخگرپور: فعالیتهای دوره کنونی جنبش دانشجویی را می‌توان با فعالیتهای آن در دوره‌های گذشته به خصوص اوایل انقلاب مقایسه کرد. وجود عوامل مختلف در جامعه اعم از فضا و مسائل سیاسی کشور باعث ایجاد تفاوت‌های مختلفی در روش و عملکرد جنبش دانشجویی شده است. چه بسا که وجود عاملی مانند فضای مجازی تحول بسیار عمده‌ای در روش‌ها و منش‌ها به وجود آورده است. بنابراین قیاس دوره های مختلف جنبش دانشجویی با یکدیگر قیاس مناسبی نیست؛ بلکه در آرمان‌ها و اهداف و چشم انداز مشترک است با این همه سیر نگاه جنبش دانشجویی به سمت عدالت خواهی و مطالبه عدالت گرایش بیشتری پیدا کرده است. هرچند که باید در این مورد مرزها را مشخص کند، چرا که در صورت عدم مشخص شدن مرزها یک مسئله مطالبه‌ای در حوزه مثلاً کارگری به یک مسئله امنیتی تبدیل شده و نه تنها باعث حل مسئله می شود، بلکه باعث ایجاد مشکلات بزرگتر خواهد شد؛ از این رو عدالتخواهی بدون محتوا بدون داشتن اندیشه به‌مثابه پنجه کشیدن بر صورت کشور تعریف می‌شود و این مسئله باعث می‌شود تا کشور با بحران‌های بیشتری مواجه شود؛ بنابراین باید تلاش کرد تا عدالتخواهی بر اساس اصول صحیح و درست آن پیش رود.
خبرگزاری دانشجو: باتوجه به اینکه در فضای انتخابات قرار داریم، نسبت تشکل های دانشجویی را با احزاب سیاسی چگونه می‌بینید؟ نحوه کنش تشکل ها را در انتخابات های مختلف طی چندسال اخیر چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا مثبت و سازنده بوده یا نیاز به تغییر رویه دارد؟
شمسایی: گفتمان سازی و مطالبه‌گری در تشکل‌های دانشجویی در گذشته بیشتر در عرصه فرهنگ و سیاست بوده است، اما در چند سال اخیر این روند در حال گسترش بوده که دانشجویان در تشکلها وارد عرصه کشاورزی، اقتصادی، صنعتی، بهداشت و درمان و قضایی و حقوقی شده است و عرصه مطالبه گری را در دیگر فضای حکمرانی توسعه دادند.
بسیاری از مفسدان اقتصادی و افرادی که با دیدگاه و اندیشه انقلاب اسلامی فاصله دارند تمایل دارند فعالین جنبش دانشجویی فقط در موضوع فرهنگ و سیاست متمرکز شود و در دیگر حوزه ها فعالیت نکنند و به جای نگاه عرصه محور و سیاسی محوری دیدگاه مسئله محوری داشته باشیم و مشکلات مردم را اولویت بندی کنیم و فعالین دانشجویی بر این موضوعات متمرکز شوند و مطالبه گری و گفتمانسازی داشته باشند و این عملکرد بسیار خوبی به‌حساب می‌آید. اما یک آسیب حقوقی و یک آسیب رسانه‌ای دارد، آسیب حقوقی در بعضی موارد اعضای تشکلها خود را به جای قاضی و دادستان و رای صادر می‌کنند و این یک آسیب هست و موجب سوء استفاده افراد مفسدین می شود، تشکلها باید بیشتر بر محور مطالبه گری فعالیت کنند و مثلا از دستگاه قضایی درخواست کنند که موضوع را رسیدگی کند، آسیب رسانه‌ای ما نباید به جای موضوع عدالتخواهی نوعی از سلبریتی‌ها در عرصه عدالتخواهی باشیم و این موضوع را عرصه نمایشی تبدیل نکنیم.
شمسایی: در مورد نسبت بین تشکل‌های دانشجویی با انتخابات به این نکته دقت کنیم که موضوع انتخابات دو جایگاه (بعد) دارد، اول انتخاب فرد پیروز و یا رئیس جمهور هست و بعد دیگر موضوع گفتمان سازی هست و تقویت حافظه تاریخی مردم هست و ما باید اولویت را از نگاه بیرون برای توسعه ملی کشور تبدیل به نگاه درون برای پیشرفت درون‌زا تبدیل کنیم این موضوع به نوعی گفتمان سازی نیز هست. فارغ از اینکه چه کسی منتخب می‌شود.
این یک آسیب بزرگ برای تشکلها است، که به صورت مصداق فرد خاصی تلاش کنند که رای بیاورد و این موضوع افول جایگاه جنبش دانشجویی هست، بنابراین جنبش دانشجویی روابط خود با احزاب سیاسی را تنظیم و مدیریت کند. تشکل‌های سیاسی با هرنوع دیدگاهی (احزاب چپ و احزاب راست) نگاهی که به جنبش دانشجویی دارند برای کسب سرمایه و استفاده ابزاری هست و افراد تشکلها باید در این مورد هوشیاری داشته باشند و به این معنا هم نیست که هرنوع ارتباط با احزاب ممنوع هست بلکه باید تنظیم و مدیریت شود و به نفع انقلاب اسلامی باشد. در انتخابات پیشرو بهتر هست که تشکلها اولویت پیشرفت ملی برجسته سازی کنند و از دعوا‌های بی حاصل سیاسی پرهیز کنند.
فرق عمده جنبش دانشجویی و تشکل‌های دانشجویی با احزاب سیاسی در این است که احزاب پس از انتخاب افراد خود را مدیون وی دانسته و عملاً در قدرت سهیم می‌شوند، ولی تشکل‌های دانشجویی هرچند حمایت کرده باشند و فردی را به عنوان اصلح معرفی کرده باشد، ولی عقد اخوت با کسی ندارند
اخگرپور: هرکدام از تشکلها در فضای انتخابات فعالیت خاص خود را دارد. برخی از آنها به صورت تبیینی به مسئله پرداخته و برخی دیگر مانند جامعه اسلامی دانشجویان عملاً وارد کارزار انتخابات می‌شوند. فرق عمده جنبش دانشجویی و تشکل‌های دانشجویی با احزاب سیاسی در این است که احزاب پس از انتخاب افراد خود را مدیون وی دانسته و عملاً در قدرت سهیم می‌شوند، ولی تشکل‌های دانشجویی هرچند حمایت کرده باشند و فردی را به عنوان اصلح معرفی کرده باشد، عقد اخوت با کسی ندارند و هر گونه مشکلی را بنابر وظیفه خود همچنان مطالبه خواهند کرد. این یکی از مهمترین وجه تمایز بین اعضا و تشکل‌های دانشجویی است بنابراین باید به این نکته اشاره کرد جنبش دانشجویی فوریت و منش خود را در عرصه سیاست به خصوص در عرصه انتخابات حفظ کرده و چه به صورت طبیعی بینی و چه به صورت علنی عملاً درصدد رفع مشکلات کشور و تبیین گفتمان انقلاب اسلامی بر می‌آید.
با این حال در عرصه سیاست و انتخابات جنبش دانشجویی نیاز به تغییر رویه جهت همگام کردن گفتمان خود با نگاه مردم نیاز دارد تا بتواند آن ارتباط گذشته و قوی را دوباره ایجاد نموده و به بهترین نحو در عرصه انتخابات فعالیت داشته باشد.
ارسال نظرات