سحرخیز: استخدام‌های فله‌ای را در آموزش و پرورش خاتمه دهید

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، ابراهیم سحر خیز، معاون اسبق وزیر آموزش و پرورش در سومین سلسله نشست‌های روشنگری انتخاباتی که از سوی بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان آذربایجان شرقی با عنوان «پازل انتخابات معلم ابزاری» برگزار شد، گفت: معلمین از جمله اقشاری هستند که مورد وثوق و اعتماد مردم قرار دارند یعنی هرچه در سال‌های اخیر شاهد کاهش جایگاه و ارزش معنوی و اقتصادی معلمان بودیم، اما هنوز معلمین در رتبه اول توجه قرار دارند و به عنوان یک گروه مرجع برای جامعه شناخته می‌شوند.

سحر خیز مطرح کرد: در چند بحث اخیری که در وزارتخانه، عنوان شد این بود که آموزش و پرورش نتوانسته است از ضریب نفوذ اجتماعی خودش بهره ببرد؛ بالعکس مجلس استفاده معکوسی از این ضریب کرده است و بیش از حد در موضوع آموزش و پرورش ورود و دخالت داشته باشد که یکی از مصداق‌های بارز آن دخالت در استخدام‌ها است که از بین ۵۵۰ هزار معلم، ۳۵۰ هزار معلم فقط دستپخت مجلس است و به طرق مختلف جذب آموزش و پرورش شده اند.

استفاده ضریب نفوذ اجتماعی معلمان در انتخابات 

معاون سابق وزیر آموزش و پرورش ادامه داد: دولت تدبیر و امید از این ضریب نفوذ اجتماعی بالا در شب انتخابات به نفع خودشان استفاده کردند، ولی در ۸ سال اخیر آموزش و پرورش مورد بی مهری‌های بسیار قرار گرفت. دلیلش هم این است که ما معلمین را به عنوان گروه مرجع قبول داریم و معتقدیم که آموزش و پرورش به عنوان پیش نیاز توسعه پایدار در کشور است، مستلزم توجه بیشتر از این بوده و هست. علی رغم کمک معلمان به رئیس جمهور در انتخابات هشت سال پیش، ه‍نوز رتبه بندی معلمین درطی این چند سال به سرانجام نرسیده است! چیزی که ما الان میبینیم، علی رغم اینکه می‌گویند حقوق معلمان ۶۴درصد افزایش یافته است، هنوز هم معلمان جزو ردیف‌های آخر حقوق بگیران هستند و هنوز در تنگنای معیشتی قرار دارند. در دولت تدبیر و امید، به لحاظ سهم آموزش و پرورش از تولید ناخالص داخلی، و سهم آن از بودجه هزینه‌ای کشور، رو به افول بوده و روند کاهشی داشته است.

وی گفت: ما در حوزه انتخاباتی باید سه مورد را برای مطالبه از دولت جدید در نظر بگیری؛ اول اینکه رویکردشان را در حوزه اقتصاد آموزش و پرورش شفاف کنیم. الان مدارس غیرانتفاعی که در پشت پرده آن‌ها مدیران و وزیران وجود دارند، کاری کرده اند کسانی که دستشان به دهنشان می‌رسد، دیگر راضی به تحصیل فرزندشان در مدارس دولتی نیستند و به سمت مدارس غیر دولتی سوق پیدا می‌کنند که این اتفاق عملا باعث دو قطبی شدن مدارس می‌شود.

سحر خیز بیان کرد: دوم اینکه تکلیف خودمان را با کمبود ۳۰۰ هزار معلم روشن کنیم؛ دولتی که ۸ سال دست روی دست گذاشت و هر سال ۷۰ هزار معلم بازنشسته شدند و امروز ما به یک اَبَر چالشی رسیدیم که آن را به یک سونامی تشبیه می‌کنیم که تاچند سال دیگر کلاس‌های ما را خالی از معلم می‌شود. این حداقل ارثی است که دولت تدبیر و امید از خودش به یادگار می‌گذارد! نتیجه اش هم این می‌شود که کسانی که در بخش بودجه هستند، وقتی می‌بینند که در طول این ۸ سال دولت فقط داد می‌زند که ما معلمان اضافی داریم، دیگر دست و دلش به دادن بودجه برای خدمات فرهنگی معلمان و معیشت آن‌ها و دانشگاه فرهنگیان و ... نمی‌رود! اگر این مدیران طی ۳۵ سال گذشته یک آینده نگری و یک برنامه ریزی طولانی مدتی را درخصوص آموزش و پرورش و معلمان انجام می‌دادند، الان مجلس آموزش و پرورش را وادار به جذب نیرو‌های نهضتی و خرید خدمات‌ها نمی‌کرد که بخواهیم با مازاد نیروی انسانی زن مواجه شویم؛ چون اکثرا نیرو‌های زن در نهضت‌ها جذب می‌شوند و آن‌ها را هم نمی‌توان سر کلاس پسرانه در مدارس فرستاد.

معاون سابق وزیر آموزش و پرورش اظهار داشت: وقتی وزیر دولت می‌گوید که مدارس نمونه و تیزهوشان را از رده خارج کنید و فقط مدارس غیر انتفاعی بولد باشند، یعنی در مدارس دولتی، با معلمان خرید خدمات آموزشی، بلایی سر مدرسه‌های دولتی می‌آوریم که از حیز انتفاع خارج است.

دولت آینده اجازه چرخش نخبگانی به ما بدهد

وی ادامه داد: بحث سوم هم این است که ما مطالبه داشته باشیم که دولت آینده اجازه چرخش نخبگانی به ما بدهد که دیگر شاهد قیافه‌های تکراری به عنوان مدیران ارشد نباشیم و کسانی آموزش و پرورش را راهبری کنند که خودشان ذی نفع در مدرسه داری نباشند و اصل تعارض منافع را جدی بگیرند. امیدوارم که معلمان ما به حدی از آگاهی رسیده باشند که من بعد ابزار و وسیله‌ای برای گروه‌های سیاسی آزمون داده قرار نگیرند.

سحر خیز بیان کرد: معلمان ما، چون در تنگنای معیشتی هستند معلمی که ۳۰ ساعت در هفته کار می‌کند، دیگر نمی‌تواند معلم موفقی باشد. به خاطر همین است که ما به رتبه بندی معلمان بیشتر تاکید می‌کنیم. ما با این کار فقط به دنبال احقاق افزایش حقوق معلمان نیستیم بلکه دنبال احیای توانمندی‌های معلمان هستیم. وقتی ما می‌گوییم استخدام‌های فله‌ای را در آموزش و پرورش محدود کنید، به خاطر افزایش جایگاه و منزلت خود معلمان است. همانطور که گفته می‌شود، حرمت امامزاده به متولی آن است. ما معلمان هستیم که خودمان باید برای جایگاهمان حرمت قائل باشیم. ما باید سنجش و ارزشیابی را ملاک کار خود قرار دهیم که صلاحیت‌ها به غربت گرفته نشوند! اگر قرار باشد که همه به صورت یکسان افزایش حقوق داشته باشند و رتبه بندی همه مثل هم باشد، دیگر ارزشیابی چه نتیجه‌ای دارد؟ این کار‌ها که ارزشی ندارد، این کار‌ها برای تعیین صلاحیت معلمان در نظر گرفته شده است.

وی افزود: در فرایند استخدام معلمان باید این سه عامل را انجام دهیم؛ گزینش، جذب، نگهداری. ما باید در مرحله گزینش و جذب تماما دقت کنیم که دانش و سواد معلمانمان بروز باشد.

آموزش ضمن خدمت یک ضرورت برای معلمان است

سحرخیز ادامه داد: مثلا در همین مسئله ضمن خدمت، وقتی آموزش و پرورش بحث ضمن خدمت معلمان را خصوصی سازی می‌کند، معلمان می‌توانند با یک مدرک جعلی در فضای مجازی یا چندصد تومان پول، این مدرک را تهیه کنند در حالی که شاید واقعا چیزی بلد نباشند؛ پس ما چگونه می‌توانیم انتظار داشته باشیم که توانمندی معلمان ما بروز شود؟ آموزش ضمن خدمت یک ضرورت برای معلمان است و نباید آن را به سخره گرفت.

معاون سابق وزیر آموزش و پرورش خاطرنشان کرد: قبلا قرار بر این بوده که به ازای هر سه نفر بازنشسته، یک نفر نیروی جوان و تازه نفس جذب بشود؛ که آن هم الحمدالله به سرانجام نرسید، ولی ما باید یک نکته برای دولت آینده و سازمان برنامع و بودجه جا بیندازیم و آن هم این است که از سال جدید، به ازای هر یک نفر بازنشسته، یک نفر نیروی تازه نفس و جوان داشته باشیم. اما این امکان وجود ندارد که بتوانیم همه نیرو‌ها را از طریق دانشگاه فرهنگیان تامین کنیم، ولی می‌توانیم با یک آزمون استخدامی و چند شرط ویژه اعم از تحصیلات و سن و تعهد به خدمت و گذراندن دوره ضمن خدمت با نمره بالا و ... نیرویی غیر از دانشگاه فرهنگیان نیز استخدام کنیم.

وی یادآور شد: متاسفانه تغییرات در ساختار تشکیلاتی در طول زمان فقط به صورت اسمی بوده است؛ مثلا اسم معاونت فنی و حرفه ای، قبلا معاونت نظری و مهارتی بوده و فقط اسم آن تغییر کرده است. ما باید آموزش و پرورش را برون سپاری کنیم و کاهش تصدی گری دولت را شاهد باشیم. شما وقتی برنامه دوم توسعه را در زمان اصلاحات بررسی کنید تنها جایی که به آن گیر می‌دهند، آموزش و پرورش است و به آن‌ها می‌گویند شما باید کاری کنید که هرسال، بخشی از مدارس دولتی تان به مدارس غیردولتی تبدیل شود.

سحرخیز ادامه داد: این یک شاخص برای سنجش میزان توفیق وزیر و مدیران آموزش و پرورش است! مشارکت مردم در برنامه درسی و اداره مدرسه و ... می‌تواند مفید باشد و حتما لازم نیست که مشارکت در قالب برون سپاری به ظهور و بروز برسد. این سختار از نظر رهبری نیز خط قرمز آموزش و پرورش است و آموزش و پرورش یک امر حاکمیتی است. متاسفانه نظام جامع هدایت تحصیلی در کشور ما ایجاد نشده است؛ الان در روستا‌های ما پذیرش دانشگاه‌ها در رشته کشاورزی کمترین استقبال را دارند و هیچ گونه کمکی به رشته‌های فنی و حرفه‌ای از سوی دولت نمی‌رسد.

بحث آموزش پیشتاز نبوده ایم

از همه ارگان‌ها و همه دستگاه‌ها و رسانه‌ها و وزارتخانه‌های دیگر، معلم را در راس امور قرار بدهند به علت اینکه معلم جایگاه منی و والایی دارد. بحث تعلیم و تربیت بحث خطیری است ما داریم سرمایه برای تمام دستگاه‌های دیگر تربیت می‌کنیم. متاسفانه ما الان در بعضی نقاط ایران دسترسی به آموزش نداریم و در بحث آموزش پیشتاز نبوده ایم. کرونا نشان داد که ما چقدر در این زمینه آسیب پذیر هستیم و اتفاقا اگر در این زمینه کار می‌کردیم، می‌توانستیم خیلی از خلأ‌ها را پر کنیم. لازمه این‌ها این است که یک وزیر مقتدر از خود آموزش و پرورش و از جامعه فرهنگیان و کسی که کلاس رفته باشد، باشد. تحول فقط با خود آموزش و پرورش اتفاق نمی‌افتد. همه باید وارد عمل شوند.

معاون اسبق آموزش و پرورش در مورد سند تحول بیان کرد: راهبردی‌ترین و استراتژیک‌ترین دانشگاهی است که می‌تواند از عهده تامین منابع انسانی آموزش و پرورش در حد تراز جمهوری اسلامی ایران بربیایید به شرط‌ها و شروطها.

وی در مورد انتخابات ۱۴۰۰ بیان کرد: معلمان باید رئیس جمهوری را انتخاب بکنند که آموزش و پرورش را نجات بدهد.