بازگشت بیش از ۱۸۰۰ نفر از نخبگان به کشور/ شرایط اجرای طرح سربازی برای محققان مقیم خارج

به گزارش گروه فناوری خبرگزاری دانشجو، سید علی حسینی معاون توسعه روابط بین‌الملل مرکز تعاملات علمی و فناوری ریاست جمهوری امروز ۱۹ خرداد ماه در اولین رویداد مجازی برنامه متخصصان خارج از کشور در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران، با بیان این که طراحی برنامه همکاری با محققان و نخبگان ایرانی شاغل به تحصیل در دانشگاه‌های خارج از کشور را از سال ۱۳۹۴ آغاز کردیم؛ افزود: این برنامه پلی برای ارتباط میان کارآفرینان ایرانی مقیم خارج با مراکز رشد با پارک‌های علم و فناوری، دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها، شرکت‌های دانش بنیان و صنایع است.

وی ادامه داد: قبل از پیاده‌سازی این پلتفرم مطالعاتی بر روی تجربیات کشور‌هایی مانند هند، چین، کره جنوبی، تایوان و کره جنوبی در زمینه همکاری با محققان این کشور‌ها در سایر کشور‌ها انجام شد و در کنار آن پرسشنامه‌ای در این زمینه تهیه و در آن ۴۵۰۰ دانشجو و محققان ایرانی مقیم خارج آن را تکمیل کردند.

حسینی با اشاره به نتایج این پرسشنامه، اظهار کرد: ۸۳ درصد از این افراد علاقه‌مندی خود را برای همکاری با فعالیت‌های مرتبط با ایران اعلام کردند و ۷۰ درصد نیز علاقه‌مند بودند که برای پیشرفت کشور، با ایران همکاری داشته باشند.

معاون توسعه روابط بین‌الملل مرکز تعاملات علمی و فناوری ریاست جمهوری با اشاره به چالش‌های موجود در مسیر همکاری ایرانیان مقیم خارج با ایران، تصریح کرد: مشخص نبودن مکانیزم برای ارتباط این محققان با دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها، عدم آشنایی آن‌ها با وضعیت علمی و فناوری کشور، زمان‌بر بودن فرآیند تایید مدارک و جذب این محققان در دانشگاه‌ها و دغدغه مالی و مساله سربازی از جمله چالش‌های محققان مقیم خارج برای همکاری با ایران است.

وی اظهار کرد:  وجود چنین چالش‌هایی موجب به وجود آمدن فضای غیر شفاف و کاهش انگیزه برای بازگشت و همکاری محققان با مراکز علمی و فناوری کشور شده است.

حسینی ادامه داد: به منظور رفع این چالش‌ها اقدام به طراحی و پیاده سازی طرحی به نام "Connect Program" کردیم و طی آن مراکز تحقیقاتی و پارک‌هایی که تمایل دارند در برنامه همکاری با محققان خارج از کشور همکاری کنند، شناسایی و در لیست آن‌ها را به عنوان پایگاه همکاری در اجرای این برنامه قرار دادیم که یکی از این پایگاه‌ها پارک دانشگاه تهران است.

وی با تاکید بر اینکه در این پلتفرم همکاری با محققان ایرانی مقیم خارج، اصراری به بازگشت آن‌ها به کشور نیست، اظهار کرد: این همکاری‌ها می‌تواند در قالب برگزاری سخنرانی، کارگاه‌های آموزشی، مشاوره و ... باشد.

معاون توسعه روابط بین‌الملل مرکز تعاملات علمی و فناوری ریاست جمهوری تبیین ظرفیت پایگاه‌های تخصصی همکاری در حوزه‌های مختلف، تعریف همکاری با مراکز علمی و فناوری داخلی پیش از ورود این محققان به کشور و فراهم کردن شرایط انتقال مهارت‌ها و روش‌ها و قابلیت‌های خدماتی نوین به کشور را از مزیت‌های دیگر این پلتفرم نام برد و گفت: مخاطبان این برنامه دانش‌آموختگان دکتری از ۲۰۰ دانشگاه برتر دنیا، اساتید دانشگاه‌های برتر خارج از کشور، محققان شاغل در شرکت‌های معتبر خارجی با دارا بودن مدرک کارشناسی ارشد، کارآفرینان و مؤسسین شرکت‌های نوپا خواهند بود.

حمایت‌های ارائه شده برای بازگشت محققان ایرانی مقیم خارج

وی به بیان حمایت‌های ارائه شده در برنامه همکاری با محققان مقیم اشاره کرد و یادآور شد: برگزاری دوره ۱۸ ماه تا ۲ سال در هر دانشگاهی که این افراد مایل هستند با آن‌ها همکاری کنند، از جمله این حمایت‌ها است. فرصت مطالعاتی در قالب اجرای پروژه مشترک میان اساتید و محققان مقیم خارج از دیگر حمایت‌های ارائه شده از محققان و کارآفرینان ایرانیان مقیم خارج است.

حسینی، برگزاری جلسات سخنرانی و کارگاه‌های آموزشی تخصصی، فعالیت‌های فناورانه و ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان، اشتغال در شرکت‌های دانش‌بنیان و زایشی، تسهیل در جذب هیات علمی را از دیگر حمایت‌های ارائه شده در طرح همکاری با محققان مقیم خارج، عنوان و افزود: نظام وظیفه تخصصی از دیگر حمایت‌ها است که در این زمینه برای متقاضیان پروژه‌هایی از سوی نیرو‌های مسلح تعریف خواهد شد که در مدت ۱۴ ماه و یک دوره آموزشی اجرایی می‌شود.

به گفته وی، محققان ایرانی که امکان ماندن در ایران در مدت ۱۴ ماه را ندارند، می‌توانند این پروژه را در محل اقامت خود اجرایی کنند.

پایگاه‌های همکاری رتبه بندی می‌شوند

حسینی از رتبه‌بندی پایگاه‌های همکار با برنامه همکاری با محققان ایرانی مقیم خارج خبر داد و گفت: هر ساله اقدام به ارزیابی و بررسی عملکرد پایگاه‌های همکار در این برنامه می‌کنیم که ۵ پایگاه برتر اول مورد تقدیر قرار می‌گیرند و ۵ پایگاه آخر از لیست خارج می‌شوند و به پایگاه‌هایی که دارای عملکرد ضعیفی هستند، در راستای ارتقای کیفیت عملکرد آن‌ها هشدار داده می‌شود.

وی با بیان اینکه تاکنون بیش از ۸ هزار نفر از محققان مقیم خارج درخواست همکاری خود را ارسال کردند، اظهار کرد: ۱۸۵۰ نفر از این محققان به کشور بازگشتند و شروع به کار با متخصصان کردند.

وی اظهار کرد: ۱۲۳۰ نفر در دوره پسا دکتری، ۲۴۰ نفر در طرح فناورانه، ۲۷۰ نفر به عنوان استاد مدعو، ۲۵۰ نفر در قالب فرصت مطالعاتی و ۴۲۰ نفر در قالب استادیاران جوان تقاضای همکاری با ایران داشتند.

معاون توسعه روابط بین الملل مرکز تعاملات علمی و فناوری ریاست جمهوری پتلفرم ایجاد شده در این زمینه را بخش کوچکی از اکوسیستم نوآوری کشور دانست و ادامه داد: همه افرادی که به کشور بازگشتند، در دانشگاه‌ها و بخش‌های صنعتی با مشکلاتی مواجه هستند که قابل انکار نیست و درخواست داریم که اگر می‌خواهیم تغییراتی در کشور ایجاد کنیم، باید تلاش کنیم. در این مسیر سختی‌هایی وجود دارد، ولی با کمک همدیگر می‌توانیم شرایط بهتری را ایجاد کنیم.