راه را برای افزایش کارآمدی با مشارکت و انتخاب شایسته فراهم کنیم

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، متن سخنان خطبه‌گونه حجت‌الاسلام محمد حسن ابوترابی فرد امام جمعه موقت تهران که امروز جمعه ۲۱ خرداد ۱۴۰۰ ایراد شد به شرح ذیل است:

«بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیم

الحَمدُ لِلَّهِ رَبِّ العَالَمِینَ وَ صَلّی اللهُ عَلَی سیِّدِنا و نَبیِّنا مُحَمَّد وَ عَلی أهلِ بَیتِهِ الطَّیِّبِینَ الطَّاهِرِینَ المَعصومینَ المُکَرَّمین

قَالَ اللَّهُ العظیم فِی مُحکَمِ کِتَابهِ «اِنَّ اللهَ یَامُرُکُم اَن تُؤَدُّوا الاَماناتِ اِلى اَهلِها وَ اِذا حَکَمتُم بَینَ النّاسِ اَن تَحکُموا بِالعَدل»

با عرض ادب و سلام حضور برادران و خواهران گرانقدر و به امید آن که انتخابات پیش رو راه را برای انسجام وحدت ملی و تحکیم ارکان نظام، جمهوریت و اسلامیت هموار کند و با حضور و مشارکت شایسته و انتخاب صحیح ظرفیت‌های نظام جمهوری اسلامی در خدمت به ملت عزیز و بزرگوار افزایش یافته، بر کارایی نظام جمهوری اسلامی و اقتدار او افزوده شود. کریمه مبارکه‌ای که تلاوت شد، یکی از آیات ویژه قرآن کریم است که جامعه بشری و مخاطبان قرآن کریم را به پاسداری از امانت‌ها دعوت می‌کند.

حفظ امانت، حراست از امانت، یکی از مطالبات انسان آراسته به حیات عقلانی است. انسان عاقل و هوشمند سعادت خود و جامعه را در پاسداری و حفظ از امانت می‌بیند و مشاهده می‌کند لذا این امر «اِنَّ اللهَ یَأمُرُکُم اَن تُؤَدُّوا الاَماناتِ اِلىٰ اَهلِها» از اوامر ارشادی است، ارشادِ به حکم عقل است.‌ای انسان، جوامع انسانی، عاقل باشید، عاقلانه قدم بردارید، امانت‌های خرد و درشت را به افراد شایسته بسپارید و کسانی که امانتی در دست دارند، آن امانت را به شایستگی حراست بنمایند. در روایتی وجود مبارک امام کاظم علیه الصَّلاة و السَّلام می‌فرمایند که «إِنَّ أَهلَ اَلْأَرضِ لَمَرحُومُونَ مَا تَحَابُّوا وَ أَدَّوُا اَلأَمَانَةَ» مردم جامعه انسانی مورد رحمت و عنایت ویژه خدای متعال اند اگر از سه ارزش و فضیلت حراست کنند و آراسته به آن باشند. یک؛ «ما تحابّوا» یکدیگر را دوست بدارند. دوست داشتن انسان ها، علاقه به انسان ها، راه را برای فرو آمدن رحمت الهی هموار می‌کند.

از ویژگی‌های برجسته پیشوایان دین، محبت به انسان‌هاست. این محبت است که پیامبر اعظم را در جایگاهی قرار می‌دهد که خدای متعال می‌فرماید چه می‌کنی با خویشتن، جان خود را در معرض هلاک قرارداده‌ای به واسطه شدت علاقه به انسان و هدایت انسان‌ها «فَلَعَلَّکَ بَاخِعٌ نَفسَکَ عَلَىٰ آثَارِهِم إِن لَم یُؤمِنُوا بِهَٰذَا الحَدِیثِ أَسَفًا» شدت علاقه پیامبر به انسان و سعادت انسان، حیات انسان، موجب شده است که تأسف و تأثر بر انسان‌هایی که در راه مستقیم گام برنمی‌دارند جان پیامبر اکرم را در معرض خطر قرار دهد. ما باید یکدیگر را دوست بداریم، همانگونه که خانواده و فرزندان خویش را دوست می‌داریم.

یکی از توصیه‌های ویژه امیرالمؤمنین علی علیه السّلام به مالک اشتر این است که انسان‌ها را دوست بدار با محبت و رحمت با آن‌ها برخورد بنما «فإنَّهُم صِنفانِ»، زیرا انسان‌ها به دو گروه تقسیم می‌شوند «إمّا أخٌ لَکَ فی الدِّینِ» یا برادر دینی تو هستند، مسلمانند، «أو نَظیرٌ لَکَ فی الخَلقِ» یا مانند تو انسان اند و تو باید به انسان عشق بورزی، انسان‌ها را دوست بداری «ما تحابّوا»، اما ویژگی دوم که راه را برای نزول رحمت الهی هموار می‌کند «وَ أَدَّوُا اَلأَمَانَةَ» امانت را اوّلاً به دست اهلش بسپاریم؛ ثانیاً کسانی که امانتی در دست دارند، آن امانت را به شایستگی حفظ بنمایند، در انجام وظیفه خویش کوتاهی نکنند و ویژگی سوم «و عَمِلوا بِالحقّ» واقعاً اگر ما به این فضائل آراسته شویم گمان می‌کنید به سرعت تهدید‌ها را به فرصت‌ها تبدیل نخواهیم کرد «عَمِلوا بِالحَقّ» حق مدار باشند، علم مدار باشند، آنچه مسیر حرکت آن‌ها را تعریف می‌کند، هواها، هوس‌ها، گرایشها، امیال سیاسی، حزبی و جناحی نباشد. حق مسیر حرکت انسان را تعریف کند.

امیرالمؤمنین علی علیه الصَّلاة و السَّلام در نامه‌ای که به قاضی منصوب خویش در اهواز می‌نویسند، مرقوم می‌دارند «اِعلَم یا رِفاعَةُ أنَّ هٰذِهِ الإِمارَةَ أمانَةٌ» رفاعه آگاه باش! حکومت قدرت سیاسی که تو در یکی از حوزه‌های او انجام وظیفه می‌کنی، امانت الهی است در دست ما «انّ هذه الإِمارَةَ أمانَةٌ» بعد می‌فرمایند رفاعه آگاه باش «فَمَن جَعَلَهَا خِیَانَةً فَعَلَیهِ لَعنَةُ اَللَّهِ إِلَى یَومِ اَلقِیَامَةِ» اگر کسی به این امانت خیانت کند، لعنت الهی بر اوست تا روز واپسین. امانت‌های الهی مهم اند، اما در میان امانت‌ها زمامداری و حکومت در جامعه انسانی آن هم در یک نظام اسلامی، امانتی بسیار مهم و خطیر است.

باید این امانت در راه حفظ حقوق مردم به کار گرفته شود، قدرت در خدمت ملت، قدرت در خدمت عدالت، قدرت در خدمت وحدت ملی، قدرت در خدمت حق، نه در خدمت باطل؛ امیرالمؤمنین علی علیه السلام می‌فرمایند «وَ مَن اِستَعمَلَ خَائِناً فَإِنَّ مُحَمَّداً صَلَّى اللَّهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ مِنهُ بَرِیءٌ فِی الدُّنیَا وَ الآخِرَةِ.»، کسانی که قدرت را در دست می‌گیرند آگاه باشند به ویژه مدیران اجرایی، مدیران قضایی، کسانی که در قوای سه گانه نقشی دارند در سپردن مسئولیت ها، در رأی اعتماد به دولت‌ها «من استَعمَلَ خائِناً» اگر مسئولیت به کسی سپرده شود که صلاحیت ندارد، اگر در این برگه رأی ما مسئولیت به کسی سپرده شد که صلاحیت او را ندارد، علی علیه السلام می‌فرماید پیامبر اعظم از او بریء است، او از امت پیامبر اکرم به شمار نمی‌آید، پس بسیار امر خطیر و کلیدی است، بعد ادامه می‌دهند لعنت خدای متعال بر اوست تا روز واپسین.

امیرالمؤمنین علی علیه السلام در نامه دیگری که به اشعث بن قیس استاندار وقت آذربایجان مرقوم می‌دارند، می‌نویسند «إِنَّ عَمَلَکَ لَیسَ لَکَ بِطُعمَةٍ وَ لَکِنَّهُ فِی عُنُقِکَ أَمَانَةٌ»، این مسئولیتی که به تو سپردم، مقام استانداری، مقام فرمانداری، مقام وزارت، مقام وکالت، مقام قضاوت، این مقام طعمه نیست شکار نیست تا از او برای منافع دنیوی خویش بهره بگیری، نان و آبی برای خویش مهیا سازی «وَ لَکِنَّهُ فِی عُنُقِکَ أَمَانَةٌ» بر گردن تو امانتی است که باید فردا پاسخگوی او باشی امروز هم در برابر علی علیه السلام پاسخگویی.

در آن نامه حکومت ساز به مالک اشتر مرقوم می‌فرمایند «وآلِی الأمرِ علَیکَ فَوقَکَ» مالک مراقب باش علی بر بالای سر توست «واللّهُ‏ فَوقَ مَن وَلاّکَ» و خدای متعال علی را نظارت می‌کند. من در پیشگاه خدای سبحان پاسخگو هستم و تو در برابر من. در روایتی که بُخاری نقل می‌کند از پیامبر اکرم می‌فرماید «اِذا وُسِّدَ الاَمرُ اِلی غَیر اَهلِهِ فَانتَظِرِ السَّاعَه» اگر کار به دست نا اهلان سپرده شد، منتظر خشم خدای متعال باشید لذا بحث مسئولیت در رده‌های مختلف در نظام اسلامی بسیار خطیر است. اولاً؛ مسئولیت و امانت را به دست که می‌سپاریم.

ثانیاً؛ انسان‌هایی که این مسئولیت را در اختیار دارند باید در راستای انجام وظیفه و حراست از حقوق انسان‌ها قدم بردارند. این کلام علی علیه السّلام یک تِذکار ویژه‌ای است برای همه ما «وَ اللَّهِ لَو أُعطِیتُ الأَقَالِیمَ السَّبعَةَ بِمَا تَحتَ أَفلَاکِهَا عَلَى أَن أَعصِیَ اللَّهَ فِی نَملَةٍ أَسلُبُهَا جُلبَ شَعِیرَةٍ مَا فَعَلتُه» به خدا قسم اگر همه عالم تمام عوالم هفتگانه را در دست علی بگذارند، نه یک صندلی و ریاست، نه یک تریبون و موقعیت اجتماعی و سیاسی، نه ریاست جمهوری و ریاست مجلس و ریاست قوه، اگر همه آسمان‌ها و عوالم هفت گانه را در کف علی بن ابیطالب بگذارند و از او بخواهند یک دانه را بدون ملاک از دهان یک مورچه بستاند «مافَعَلتُه» علی انجام نمی‌دهد.

برادران خواهران، محمد ابوترابی ما خود را منتسب به این شخصیت می‌دانیم، ما ادعا می‌کنیم که در مدرسه علی بن ابیطالب حضور داریم، این مدرسه اقتضائاتی دارد، حقوق مردم از مهم‌ترین ویژگی‌های این مدرسه است لذا باید در این راه با دقت قدم برداشت «اِنَّ اللهَ یَأمُرُکُم اَن تُؤَدُّوا الاَماناتِ اِلى اَهلِها وَإِذا حَکَمتُم بَینَ النّاسِ أَن تَحکُموا بِالعَدلِ» بنده فکر می‌کنم یک رابطه ویژه‌ای بین صدر و ذیل این کلام نورانی وجود دارد اگر می‌خواهید حکمرانی، حکمرانی مبتنی بر آموزه‌های قرآن و وحی باشد، حکمرانی و نظام سیاسی مورد امضای قرآن باشد، باید مسئولیت‌ها در رده‌های مختلف به دست اهلش سپرده شود؛ لذا امیرالمؤمنین علی علیه السلام می‌فرمایند «إِنَّ أَحَقَّ النَّاسِ بِهَذَا الأَمرِ أَقوَاهُم عَلَیهِ» شخصیتی که باید در رأس هرم در نظام اسلامی قرار گیرد کسی است که از همه توانا‌تر باشد «وَ أَعلَمُهُم بِأَمرِاللَّهِ فِیهِ» و در فهم قرآن و فهم دین گوی سبقت را از دیگران ربوده باشد. این شخصیت شایسته است و مراجعه به آراء عمومی یکی از بهترین راه‌ها و مطمئن‌ترین راه برای شایسته سالاری است.

این که امام بزرگوار بر جمهوریت پای می‌فشارند، این که رهبری معظم انقلاب می‌فرمایند جمهوریت و اسلامیت دو رکن تنیده شده در آموزه‌های دینی است، از این زاویه است که اگر ما به آراء عمومی مراجعه کنیم، مردم را به قضاوت دعوت کنیم، یکی از بهترین و مطمئن‌ترین راه‌ها برای شایسته سالاری است.

علی علیه السلام در نامه‌ای که به مالک اشتر می‌نویسند آنجا اشاره می‌فرمایند که رضایت مردم دلیل روشنی است بر توانایی و لیاقت و کارآمدی «إنّما یُستَدَلُّ عَلَى الصّالِحینَ بِما یُجری اللّه ُ لَهُم عَلى ألسُنِ عِبادِهِ» ببین مردم درباره او چه می‌گویند، گفتار مردم شاخصی است یعنی علی علیه السلام برای ارزیابی موفقیت و کارآمدی حکمرانی مالک اشتر به آراء عمومی مراجعه می‌کند، نظر مردم را دریافت می‌کند «یُستَدَلُّ عَلَى الصّالِحینَ بِما یُجری اللّه ُ لَهُم عَلى ألسُنِ عِبادِهِ» و یکی از راه‌هایی که نظر مردم دریافت می‌شود مراجعه به آراء آنهاست «لَولا حُضُورُ الحاضِرِ وَ قیامُ الحُجَّةِ بِوجُودِ النّاصِرِ وَ ما اَخَذَ اللهُ عَلَى العُلَماءِ اَن لا یُقارّوا عَلى کِظَّةِ ظالِم، وَلا سَغَبِ مظلوم، لاَلقَیتُ حَبلَها عَلى غارِبِها» حضور انسان‌ها آراء مردم نقش مهمی داشته در پذیرش مسئولیت، امام بزرگوار با رای مردم حکمرانی را در این کشور آغاز کرد.

امروز پشتوانه رهبری معظم و قوای سه گانه، آراء مردم است و این پشتوانه باید ارتقا پیدا کند و نقش همه ما در این حوزه کلیدی است. بنده این جا اشاره کنم سیاست‌هایی که رهبر معظم انقلاب اسلامی در مورد انتخابات تبیین فرموده‌اند، بسیار دقیق است. مسئولیت همه نهاد‌ها را تعریف کرده است. در بند شش آمده است ممنوعیت هرگونه تخریب، تهدید، تطمیع، فریب و وعده‌های خارج از اختیارات قانونی، ممنوعیت هرگونه تخریب.

چرا باید نامزد‌های ریاست جمهوری اینگونه خدای ناخواسته به تخریب بپردازند، این کلام امیرالمؤمنین علی علیه السلام را دقت کنید سئل امیرالمؤمنین علیه السلام «أَیُّ شَی ءٍ مِمَّا خَلَقَ اَللَّهُ أَحسَنُ» بهترین مخلوق خدای متعال کدام پدیده است؟

علی علیه السلام فرمود «اَلکَلاَمُ» سخن؛ سخن بهترین مخلوق خدای متعال است بعد سؤال شد «أَیُّ شَی ءٍ مِمَّا خَلَقَ اَللَّهُ أَقبَحُ» کدام پدیده‌ای زشت‌تر است فرمود «اَلکَلاَمُ» سخن؛ بعد علی علیه السلام امیر کلام فرمود همه مردم همه مسئولین کسانی که در رسانه‌ها حضور پیدا می‌کنید، کسانی که پشت تریبون‌ها قرار می‌گیرید علی علیه السلام فرمود «بِالکَلاَمِ اِبیَضَّتِ اَلوُجُوهُ وَ بِالکَلاَمِ اِسوَدَّتِ اَلوُجُوهُ» کلام است که روی‌ها را سیاه و چهره‌ها را سپید می‌کند.

کنترل زبان خود را در اختیار داشته باشید، افراد را تخریب نکنید، مدیران را تخریب نکنید، آنچه در دستان ماست از قوت‌ها و ضعف‌ها، دستاورد و کار چهاردهه مدیران این کشور است و قوت‌های او فراوان است.

اگر ضعف‌ها را نقد می‌کنیم، به قوت‌ها بپردازیم. اگر ما دستگاه اجرایی را مورد نقد قرار می‌دهیم و در او نقد‌های فراوانی می‌بینیم، باید محاسن او را مورد توجه قرار بدهیم. انصاف در نقد و سخن و الا مخاطبان ما به سخن ما گوش نمی‌کنند. اگر ما را اهل انصاف نبینند، نقد ما بر علیه ما تمام خواهد شد؛ لذا رهبر معظم انقلاب می‌فرمایند ممنوعیت هرگونه تخریب، تهدید، تطمیع، فریب، وعده‌های خارج از اختیارات قانونی، کسانی که در مسند ریاست جمهوری می‌نشینند بدانند و می‌دانند اگر تصمیمات آن‌ها منطقی و علمی و پشتوانه کارشناسی داشته باشد، باید به تصویب نمایندگان ملت برسد. اختیارات دولت‌ها را قانون تعریف می‌کند، باید بر مدار قانون حرکت کرد.

بسیاری از وعده‌هایی که مطرح می‌شود اگر پشتوانه علمی داشته باشد که بسیاری از آن‌ها ندارد، آنگاه قابل اجراست که پشتوانه قانونی داشته باشد. رهبر معظم انقلاب در بند ده سیاست‌های کلی قانون انتخابات می‌فرمایند ارتقاء شایسته گزینی همراه با زمینه سازی مناسب در انتخاب داوطلبانِ ترازِ شایسته جمهوری اسلامی ایران، این کاری است که باید دولت مردان به او همت بگمارند راه برای حضور این چهره‌ها هموار شود.

در بند یک ده می‌فرمایند تعیین دقیق معیار‌ها و شاخص‌ها و شرایط عمومی و اختصاصی داوطلبان در چارچوب قانون اساسی با تأکید بر کارآمدی علمی، جسمی و شایستگی متناسب با مسئولیت‌های مربوطه و تعهد به اسلام، انقلاب، نظام اسلامی، قانون اساسی و اصل محوری ولایت فقیه بر این تأکید دارند و دربند پنجِ ده می‌فرمایند تعریف و اعلام معیارها، بنده اینجا عرض می‌کنم اگر این سیاست‌های کلی در عرصه انتخابات مورد توجه دقیق قرار نگیرد، راه برای مشارکت معنا دار و ارتقاء کارآمدی در اندازه مطلوب هموار نخواهد شد.

این سیاست‌ها در مهر ماه ۹۵ ابلاغ شده در بند پنجِ ده می‌فرمایند تعریف و اعلام معیار‌ها و شرایط لازم برای تشخیص رجل سیاسی مذهبی و مدیر و مدبّر بودن نامزد‌های ریاست جمهوری اسلامی توسط شورای نگهبان بسیار مهم است ما باید سیاست‌های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری را در همه حوزه‌ها مورد توجه قرار بدهیم.

بنده از رسانه ملی می‌خواهم، از مردم عزیز می‌خواهم، از رؤسای جمهوری، نامزد‌های ریاست جمهوری بخواهند راهکار‌های شما برای سیاست‌های کلی ابلاغی در همه حوزه‌ها حوزه‌های سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، راهکارها، برنامه شما برای اجرای سیاست‌های کلی چیست؟

سیاست‌های مربوط به حوزه تقنین بسیار مهم و کلیدی است و سیاست‌های ابلاغی رهبری معظم انقلاب در حوزه انتخابات، ۵ سال از این سیاست‌های کلی گذشته ابلاغ شده چند قدم نهاد‌های مسئول برای اجرایی شدن این سیاست‌ها برداشتند؟ انجام شایسته این وظایف قطعاً مردم سالاری و جمهوریت را ارتقا می‌بخشد.

امیدوارم مردم عزیز با حضور و مشارکت و انتخاب شایسته راه را برای ارتقاء اقتدار نظام و افزایش کارایی نظام جمهوری اسلامی هموار بنمایند.

پروردگارا ما را در راهی که مورد رضای توست، هدایت بفرما

شهدای عالیقدر، امام شهیدان، شهدای دفاع مقدس که تمام سرمایه امروز محصول مجاهدت دیروز آنان است، شهدای مدافع حرم که اقتدار امروز امت اسلام، قهرمانان فلسطین دستاورد مجاهدت آنان است، سردار شهید سلیمانی، با شهدای کربلا محشور بفرما

بر تأییدات و توفیقات همه خدمتگزاران صادق و دلسوز بالاخص رهبر معظم انقلاب اسلامی بیفزای

قلب مقدس امام عصر را از ما راضی بدار

و السّلام علیکم و رحمت الله»