مافیای آب؛ پشت پرده خشکسالی‌های اخیر خوزستان / بستن سد کرخه اشتباه بود!

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجو، ۲۴ تیرماه بود که تجمعات مردمی در اعتراض به قطعی آب و عدم دسترسی شهروندان و کشاورزان به آب و انتقال بی رویه آب کارون در استان خوزستان برگزار شد و حالا ۱۰ روز است که این اعتراضات در بسیاری از شهر‌های این استان در حال برگزاری هستند.

طبق گفته‌های منابع محلی، مشکلات بی آبی استان خوزستان که منجر به خشک شدن تالاب هورالعظیم و از بین رفع دام‌ها و بایر شدن زمین‌های کشاورزی شده، بیش از همه ناشی از عدم مدیریت در منابع مالی، سدسازی‌های بی مورد و انتقال بی رویه آب کارون به سایر شهر‌های کشور است.

در جریان برگزاری این اعتراضات که به گفته مردم استان به صورت مسالمت آمیز و با هدف رفع مشکلات آبی خوزستان شکل گرفته، تنش هايى به وجود آمد و افرادى با سودجويى قصد داشتند اين اعتراضات را از مسير اصلى خود كه مطالبات مردمى براى رفع مشكلات آبى است، دور كنند.

به منظور بررسی دقیق‌تر وضعیت خوزستان، خبرگزاری دانشجو گفتگو‌هایی با چند فعال اجتماعی و خبرنگار محلی خوزستان داشته و این گفتگو‌ها را به صورت پخش زنده و برخط با موضوع «خوزستان در میانه بی آبی و بی تدبیری» برگزار کرد.

گله‌مندی خوزستانی‌ها از دولتی که ۸ سال وعده داد

پیرو آن، مجتبی یوسفی نماینده مردم اهواز، باوی، حمیدیه و کارون در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار ما در خصوص مشکلات اخیر استان خوزستان، گقت: برخی‌ها در خوزستان دنبال اهدافی بودند و هستند مثلا پروژه نیمه تمام غیزانیه را ۳ بار جشن افتتاحیه گرفتند مگر آبرسانی به مردم، افتتاحیه می‌خواهد که آن هم ۳ بار برگزار شود.

یوسفی افزود: مدیران خوزستان اگر مسئولیت اتفاق خوب را برعهده می‌گیرند اکنون هم پاسخگوی اتفاقات تلخ و ناگوار استان باشند. مردم خوزستان واقعا از دولتی که ۸ سال فقط وعده داد گله‌مند هستند و انتظاری هم در این روز‌های پایانی از او ندارند.

این نماینده مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه آقای نوبخت یک ریال هم به استان خوزستان پرداخت نکرده است، تصریح کرد: بلایی که دولت بر سر دریاچه ارومیه آورد، اکنون بر سر خوزستان و تالاب هورالعظیم می‌آورد. برخی‌ها اصرار دارند بروند در کویر ایران ۲۵ کارخانه فولاد بسازند که هم برای استان‌های مجاور مشکل آب ایجاد می‌کنند و هم برای استان‌های دیگر.

وی با بیان اینکه مسئولان وقت در دهه ۷۰ و ۸۰ هم آب خوزستان را به مرکز کشور منتقل می‌کردند که اکنون باید پاسخگوی این اقدامشان باشند، اظهار کرد: آقای استاندار اعلام می‌کند که به ۷۰۰ روستای خوزستان با تانکر آبرسانی می‌شود سوال بنده از ایشان این است که اصلا در خوزستان ۷۰۰ تانکر آب وجود دارد؟ گمان می‌کنم او شوخی کرده است.

خواسته مردم خوزستان چیزی جز آب نیست

از سویی، محسن صباغی خبرنگار محلی استان خوزستان در این باره گفت: تمام مناطق استان خوزستان با مشکل آب مواجه هستند و خواسته مردم چیزی جز آب نیست. مدل کنش مردم متناسب با بوم منطقه، متفاوت است، اما مسئولان در برخورد با مردم این اقتضائات اجتماعی را رعایت نمی‌کنند.

این خبرنگار محلی استان خوزستان با بیان اینکه رفتار مسئولان به مردم این احساس را القا می‌کند که تا اتفاقی رخ ندهد صدایشان شنیده نمی‌شود، اظهار کرد: گروه‌های ضد انقلاب باعث شدند که صدای حق مردم شنیده نشود که به سرعت در بسیاری از مناطق کنترل شد.

صباغی تاکید کرد: مشکل آب خوزستان محدود به امروز نیست و تمام مدیران چندین سال اخیر استان، باید پاسخگو باشند. حل مسئله آب خوزستان و هم هزینه بر است و هم زمان بر. از طرفی، مشکل اصلی خوزستان بستن سد کرخه بود که علت آن مشخص نیست. هر چند، مثل سیل سال گذشته که گوشزد‌های زیادی به آن شده بود این مشکل هم قابل پیش‌بینی بود.

وی با اشاره به درگیری‌هایی که در اعتراضات مردمی خوزستان صورت گرفته، ابراز کرد: تا الان چند نفر با گلوله مورد ضربه قرار گرفته‌اند و یک نفر از نیرو‌های انتظامی به شهادت رسیده که هیچ کدام مربوط به مردم نبوده و پای گروه‌های ضد انقلاب در میان است.

صباغی با اشاره به مسئله جمع آوری کمک‌های مردمی از سوی عده‌ای برای ارسال آب معدنی به خوزستان، گفت: مشکل الان خوزستان آب معدنی نیست؛ ما سالیان سال است که پول آب را پرداخت می‌کنیم. مشکل ما بخش‌های کشاورزی و دامپروری است که به واسطه سوءمدیریت با مسئله بی آبی در این بخش مواجه شده ایم.

نزدیک به چهل طرح انتقال آب در خوزستان وجود دارد

امین غفاری، خبرنگار محلی استان خوزستان هم در این باره گفت: قدرت مافیای آب شاید بیشتر از دولت‌ها باشد که باید با آن برخورد شود. دولت‌ها اهمیت کافی را به خوزستانی که در حقیقت یک شهر جنگ زده است، نداده اند و نهایتا در حد یک شهر صنعتی به آن نگاه کردند.

این خبرنگار خوزستانی بیان کرد: هیچگاه هیچ مدیری در هیچ سطحی بابت کوتاهی در عملکرد خود در مناصب این شهر توبیخ نشده است. مردم این احساس را دارند که تا بحران ایجاد نشود نه مشکلی حل می‌شود و نه حتی صدایشان شنیده می‌شود.

غفاری خاطرنشان کرد: نزدیک به چهل طرح انتقال آب در خوزستان وجود دارد و اعتراض مردم این است که چرا با این وضعیت، آب خوزستان باید به اصفهان انتقال داده شود. در رابطه با کرخه هم باید این را بدانیم که علیرغم اینکه می‌گویند کرخه آب ندارد، سد‌های بالا دستی حجم بالای آب را ذخیره کرده اند.

این فعال اجتماعی خوزستانی با اشاره به اعتراضات مردمی به بی آبی، اظهار کرد: در خوزستان هیچ آمار رسمی از مجروحین و کشته شدگان اعتراضات وجود ندارد و اینترنت همراه همچنان قطع است. اگر به مردم خوزستان قصد کمک دارید راهش این است که صدای مطالباتشان باشید. بسیاری از جوانانی که امروز بحران ایجاد کرده اند همان‌هایی هستند که یک اعتراض ساده و عادی نسبت به بی آبی داشتند و اغلب، مردم عادی هستند که نیت بدی هم ندارند.

غفاری ابراز کرد: درگیری مسلحانه در اعتراضات، خیلی کم به چشم می‌خورد و اگر هم باشد مطمئنا از سوی گروه‌های ضد انقلاب است. مردم خوزستان حرفشان این است که ما محتاج نیستیم و به آب معدنی نیازی نداریم؛ فقط مشکل نبود آب برای کشاورزی و دامداری داریم.

وزارت نیرو طرح آمایش کشوری ندارد

محمدحسین پاپلی یزدی، عضو سابق هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد هم در خصوص مشکلات آب در کشور، گفت: با پیروزی انقلاب اسلامی، همه منابع آبی کشور جزو انفال به حساب آمد و در اختیار حکومت اسلامی قرار گرفت. در این زمان برای توسعه روستا و حرکت در مسیر خودکفایی کشاورزی در کشور، مردم را تشویق کردند که در هرجایی که نیاز دارند، چاه آب بزنند. در واقع سیاست قبل از انقلاب ادامه داده شد.

پاپلی یزدی با اشاره به اینکه متولی آب در کشور مشخص نیست، گفت: مدیریت کشور در زمینه آب بین وزارت جهاد کشاورزی و وزارت نیرو تقسیم شده است. وزارت نیرو وظیفه تأمین آب را دارد و وزارت جهاد کشاورزی هم وظیفه دارد با این آب، محصول تولید کند. این مدیریت دوگانه نمی‌تواند برای مساله آب در کشور راه حلی پیدا کند.

عضو سابق هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد بیان کرد: یکی از مشکلات اصلی این است که وزارت نیرو طرح آمایش کشوری ندارد. در واقع در کشور طرح آمایش به صورت استانی تصویب شد و به جای آنکه آمایش کشور تصویب شود و پس از آن استان‌ها براساس طرح کشوری، طرح بنویسند و تصویب کنند، اکنون وزارت نیرو براساس طرح‌های آمایش استانی، آب را مدیریت می‌کند و، چون طرح آمایش در وزارت نیرو برای کل کشور به تصویب نرسیده، هر وزارت خانه‌ای برای خود دستوری درباره آب صادر می‌کند.

وی با بیان اینکه یکی از اقدامات خوب جمهوری اسلامی توانمندی در احداث سد بوده، گفت: پس از پیروزی انقلاب اسلامی ما به توانمندی در احداث سد رسدیم. اما شرکت‌های سدساز از ابتدا دولتی بودند و اکنون بخشی از آن‌ها خصوصی شده اند. اکنون شرایط به گونه‌ای است که این شرکت‌ها برای وزارت نیرو تصمیم می‌گیرند.

پاپلی یزدی با اشاره به یک شرکت خصوصی که سهام آن متعلق به نهاد‌های بزرگ خصوصی است، گفت: اکنون وزارت نیرو طرحی برای آّب ندارد، مشاورانی هستند که به وزارت نیرو می‌گویند باید چه کند. این مشاوران ارتباطات بسیار خوبی در این وزارتخانه دارند و در واقع این شرکت‌ها و مشاوران هستند که وزارتخانه را می‌گردانند؛ حالا این شرکت‌ها چه دولتی باشند، چه وابسته به سپاه یا کاملا خصوصی باشند. طرح انتقال آب از دریای عمان یا تاجیکستان از جمله طرح‌هایی است که از سوی این شرکت‌ها به وزارت نیرو داده شده است.

وی توضیح داد: در هیچ جای دنیا مرسوم نیست که آب را به جایی که مردم زندگی می‌کنند، انتقال دهند. اینطور است که مردم در جایی که آب وجود دارد جمع می‌شوند.

این عضو سابق هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به اینکه برخی می‌گویند ایران جمعیت بسیار بیشتری می‌تواند داشته باشد، گفت: اما درباره توزیع این جمعیت سخنی گفته نمی‌شود. اکنون ۲۵ درصد جمعیت ایران در هشت شهر ساکن هستند و تمام این ۲۵ درصد جمعیت آب نیاز دارند. حالا این شرکت‌های مشاور طرح داده اند که از سواحل مکران یا خلیج فارس که جمعیتی ندارد، آب را از دریای عمان تصفیه کنیم و به مشهد بیاوریم!

پاپلی یزدی گفت: اول مشهد آب نداشت، از سد کارده و طرق آب کشاورزان را گرفتند و به مشهد انتقال دادند، جمعیت مشهد افزایش یافت، پس از آن از سد دوستی آب را به این شهر منتقل کردند، دوباره جمعیت آن زیاد شد، حالا می‌خواهند آب را از دریای عمان به دشت مشهد منتقل کنند!

وی با انتقاد از انتقال آب از بندرعباس به یزد گفت: گاز در ایران ۵۰ برابر قیمت جهانی در اختیار مردم قرار می‌گیرد، با این گاز، نیروگاه درست می‌کنند و آب را از بندرعباس به کارخانه‌های یزد می‌آورند، پس از آن کارخانه دار یزدی می‌گوید پولش را می‌دهد. این دروغ است. هزینه آب و گاز بسیار بیشتر از چیزی است که ما مصرف می‌کنیم.

عضو سابق هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد توضیح داد: اگر می‌خواهند صنایع را گسترش دهند چرا این صنایع را به جوار آب نمی‌برند؟ چرا این سرمایه‌های عظیم را به بندرعباس یا بلوچستان نمی‌برند تا اسکله سازی و بندرسازی شود و آب را پس از شیرین کردن، نهایتا ۲۰ تا ۳۰ کیلومتر انتقال دهند.

وی در ادامه با انتقاد از اردکانیان، وزیر نیرو، به دلیل انتصاب فردی که ۲۰ سال از این وزارتخانه دوره بوده، در معاونت آب این وزارتخانه، گفت: حضور فردی مانند آقای تقی زاده خامسی که گفته می‌شود میلیاردر است و مشخص است که دنبال ثروت خود می‌رود، باعث می‌شود کارشناسان خبره وزارت نیرو، دلسرد شوند.

پاپلی یزدی در ادامه سخنان خود با اشاره به مشکلات بودجه‌ای در وزارت نیرو بیان کرد: در این وزارتخانه سهم بودجه‌ای آب‌های زیرزمینی به مدت ۳۰ سال، فقط سه درصد بود و بودجه آب‌های سطحی ۹۷ درصد. اکنون که وضعیت بهتر شده، سهم بودجه آب‌های زیرزمینی کمتر از ۱۰ درصد شده است. این سهم بودجه را با مداخله همین شرکت‌های خصوصی اختصاص می‌دهند تا آنان بتوانند سدسازی کنند.

وی با اشاره به اینکه طرح‌های وزارت نیرو کمتر از چند صد میلیارد تومان نیست، گفت: در شرایطی که بودجه برای آب‌های زیرزمینی کمتر از ۱۰ درصد کل بودجه آبی کشور است، چطور برای احیای این آب ها، طرح داده شود.

پاپلی یزدی به حقابه ایران از هیررود اشاره کرد و گفت: ما کنوانسیون ۱۹۹۷ را امضا نکردیم. به افغانستانی‌ها می‌گوییم چرا سد می‌سازید، از آن طرف خودمان سدسازی می‌کنیم. هر دولتی سرکار بیاید، بدون تغییر در برنامه ریزی، وضعیت را بدترخواهد کرد. ما برای مدیریت آب مشکل تخصیص بودجه و مشاورانی را داریم که به دنبال سود خود هستند.

سفر مسئولان به خوزستان

ناگفته نماند، مسئله بی آبی خوزستان به حدی طی روز‌های اخیر بحرانی شده که برخی مسئولان و نمایندگان مجلس شورای اسلامی به منظور رسیدگی به این معضل عازم این استان شدند و به بررسی وضعیت پرداختند.

در این راستا سیداحسان خاندوزی به همراه مالک شریعتی، دو نماینده مجلس شورای اسلامی به دعوت گروه‌های جهادی استان خوزستان عازم این منطقه شدند و با حضور در مناطق عشایری، به مطالبات دامداران رسیدگی کردند و طبق گفته‌های خاندوزی، در این منطقه به جا‌هایی رفتیم که گفتند استاندار سال هاست نیامده است. شکایت عشایر این منطقه از سوءمدیریت بسیار بالا است و البته خبری از تقابل عشایر با نظام نیست و در کنار مدل توسعه پایدار، محتاج انقلاب در مدیریت استانی هستیم.

جزئیات سفر جهانگیری به خوزستان و اعتراض سران قبایل عرب به مدیحه‌سرایی‌های استاندار!

علاوه بر آن، اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور روز گذشته، یکم مردادماه همراه تعدادی از وزرا و معاونین رئیس جمهور به منظور بررسی و رسیدگی به مسائل اخیر خوزستان به ویژه مسائل مرتبط با آب و کشاورزی، به این استان سفر کرد. جهانگیری، بلافاصله پس از ورود به استان خوزستان با حضور در سد کرخه با توضیحات وزیر نیرو و مدیر این سد در جریان وضعیت ذخیره سازی و چگونگی رها سازی آب برای تامین آب مورد نیاز پایین دست این سد قرار گرفت.

جهانگیری در این بازدید بر ضرورت مدیریت مخزن سد کرخه برای رفع نیاز‌های آب شرب و به ویژه کشاورزی مردم استان خوزستان در فصل پاییز با توجه به پیش بینی کاهش بارندگی‌ها در سال جاری تاکید کرد و گفت: متأسفانه یا خوشبختانه برخی سفر‌های دولتی به استان خوزستان در اوج گرد و غبار در سال ۹۵ و سیلاب ۹۸ که مردم استان شرایط سختی داشتند، بود که در کنار آن‌ها حاضر شدم و هم اکنون در پایان دولت، در زمان بی آبی و خشکسالی به خدمت مردم رسیدم.

معاون اول رئیس جمهور با تاکید بر اینکه هر چه در توان دولت و کشور باشد بر اساس فرمایشات مقام معظم رهبری، رئیس جمهور و رئیس جمهور منتخب به نمایندگی از نظام به کار خواهیم گرفت، افزود: در این سفر، پیگیری‌های لازم را انجام می‌دهم و مشکلات بررسی و راهکار‌ها ارئه می‌شود تا دغدغه‌های مردم استان به حداقل ممکن برسد.

وی در خصوص تداوم رها سازی آب سد‌ها برای مردم استان خوزستان تصریح کرد: باید در این زمینه به همه محدودیت‌ها فکر کرد و در نظر داشت که آب برای مردم خوزستان است و هیچکس دیگری برای این آب برنامه ندارد و آب شرب و کشاورزی مورد نیاز پوشش گیاهی و جانوری و همچنین نیاز‌های مردم استان است باید به گونه‌ای مدیریت شود که در هیچ مقطع و روزی در گوشه‌ای از این استان این احساس به وجود نیاید که بی آبی خسارت‌هایی به همراه داشته و اطمینان یابیم که این مشکلات به زودی حل می‌شود.

در ادامه این سفر، جهانگیری به دیدار با جمعی از سران قبایل و نخبگان عرب استان خوزستان رفت و در این نشست، سران قبابل عرب به مدیحه سرایی قاسم سلیمانی دشتکی، استاندار خوزستان از دولت و جهانگیری اعتراض کردند و گفتند: مردم از گفتار درمانی خسته شده اند؛ اگر به توصیه‌های رهبر انقلاب در مورد خوزستان توجه می‌کردید، کار به اینجا نمی‌کشید.