گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، هر ساله در آستانه فصل تقدیم بودجه دولت به مجلس، مباحث مهمی که بودجه کشور میتواند برای اقتصاد ایجاد کند مطرح میشود. مباحثی مثل کسری بودجه که اولین پیامدهای آن را در افزایش نرخ تورم سالهاست شاهدیم، نگرانیهایی بابت وضعیت تورمی و اقتصادی سال آینده ایجاد میکند. رحمان سعادت؛ اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه سمنان در این گفتگو به چند نکته مهم درخصوص تدوین بودجه غیر تورمی که ناظر بر حل مشکلات باشد اشاره کرده است.
رحمان سعادت در خصوص توجه دولت در بودجه ۱۴۰۱ نسبت به تامین نیازهای ضروری مردم گفت: یک بحث مهم که هر ساله درباره بودجه میشود تورمی بودن یا غیر تورمی بودن بودجه است. این موضوع که مربوط به کسری بودجه میشود از جمله مهمترین بحثهایی است که بعد از مشخص شدن زوایای بیشتر بودجه میتوان درباره آن بحث کرد که بودجه در افزایش تورم سال آینده تا چه میزان تاثیر گذار خواهد بود. اما بحث دیگری که در بودجه باید مورد توجه دست اندرکاران قرار بگیرد و کارشناسان آن را از دولت مطالبه کنند این است که آیا بودجه مبتنی بر نیازهای مردم بسته شده است یا خیر؟
وی در این باره توضیح داد: به عبارت دیگر، ممکن است دولت بودجه زیادی صرف کند، اما همچنان بخش قابل توجهی از مشکلات مردم باقی مانده و حل نشده باشد. با توجه به اینکه اصولا حدود ۴۰ درصد از هزینههایی که دربودجه وجود دارد، هزینههای پرتی است که صرف سازمانهایی میشود که عملا هیچ بازدهی اقتصادی ندارند، اما درطول سالهای گذشته به صورت سهم خواهی همیشه از بودجه مطالباتی داشته اند، بدون اینکه بهره وری اقتصادی داشته و سهمی در تولید کشور داشته باشند، به نوعی این هزینهها بر مردم تحمیل شده و مردم تبعات آن را پرداخته اند.
استاد اقتصاد ادامه داد: برای اینکه دولت کسری بودجه را کاهش دهد یک بار برای همیشه باید برای این سازمانها که فعالیت حساسی به لحاظ اقتصادی یا تاثیر گذار در اقتصاد ندارند برنامه مشخصی برای جدا شدن از بودجه عمومی کشور ارائه دهد. چرا که این سازمانها بخش بزرگی از بودجه دولت را میبلعند.
عضو هیئت علمی دانشگاه سمنان در این باره توضیح داد: دولت باید بتواند این سازمانها را مدیریت کند و به اندازه واقعی سهم آنها را کوچک و یا از بودجه حذف کند. یعنی برای این سازمانها باید شرایطی فراهم شود تا فعالیتهای مردم محورانه داشته باشند و با حمایتهای مردمی و فعالیتهایی که خود از محل تواناییها و خلاقیتهایی که باید بروز دهند، درآمد کسب کنند نه اینکه هر ساله به لحاظ افزایش هزینه ها، فشار بیشتری به بودجه وارد کنند.
وی تصریح کرد: اگر دولت بتواند سازمانهای اشاره شده را مردمی کند و نیازهای اصلی مردم در بودجه را مورد توجه قرار دهد، به علاوه اینکه با حذف هزینههای غیر ضروری، کسری بودجه را کاهش دهد، قطعا این رویه روی کاهش کسری بودجه و کاهش نرخ تورم درسال آینده اثر میگذارد. اما مساله نگران کننده این است که اصولا این سازمانها قدرت زیادی دارند، لذا دولت را برای افزایش سهم خود از بودجه تحت فشار قرار میدهند تا سهم زیادی از بودجه را دریافت کنند. متاسفانه هر سال شاهد این موضوع هستیم که علی رغم اینکه بودجه بزرگی تصویب میشود، اما مشکلات مردم و تامین بخش زیادی از کالاهای اساسی آنها که باید با حمایت دولت باشد به مشکل برمی خورد.
استاد اقتصاد دانشگاه سمنان در پایان خاطر نشان کرد: بی تردید دولت آقای رئیسی برای کاهش نرخ تورم در سال آینده یا عدم افزایش تورم باید در بودجه سال ۱۴۰۱ بازبینی اساسی صورت دهد. بازبینی در بودجه یکی از مهمترین مطالبات رهبر معظم انقلاب است که سال گذشته آن را از مسوولین ذی ربط خواستند و بر این نکته تاکید داشتند، بودجه نویسی باید به صورت اساسی بازبینی شود. اگر این اتفاق بیفتد خبرهای خوبی در راه خواهد بود در غیر این صورت باز هم با کسری بودجه شدیدی رو به رو خواهیم بود.