شفافیت به سبک شهرداری‌ سبزوار / ۷۰ درصد املاک بدون کاربری مانده

گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، اعظم ذوالفقاری منظری؛ * شهردار جوان کرمان، سنت حسنه‌ای را پایه گذاشت. بخشی از وبسایت شهرداری را به افشای میزان حقوق کارکنان خود اختصاص داد و به طور دقیق اعلام کرد که هریک از کارکنان و در هر سمت و رده کاری، چه مقدار حقوق دریافت می‌کنند.

این سنت حسنه را برخی دیگر شهرداران نیز دنبال کردند؛ مثل شهردار سبزوار که سامانه‌ای با عنوان «سامانه جامع شفافیت شهرداری سبزوار» روی وبسایت شهرداری قرار داده و در آن لیست زبانه‌هایی مانند لیست پرسنل شهرداری، لیست پرسنل شرکتی، لیست شورای مدیران، سامانه جامع امور قرارداد‌ها و لیست شفاف املاک و مستغلات قرار داده شده است. هرچند واژه مستغلات با غلط املایی در این سامانه نوشته شده، اما در آن املاک متعلق به شهرداری با سرشناسه‌هایی مانند نوع ملک، نوع کاربری و نوع بهره برداری اعلام شده است.

افشای اطلاعات املاک در شهرداری سبزوار

در این فایل می‌توانید لیست املاک شهرداری سبزوار را ببینید. بیش از ۱۰۰ مورد در این فهرست قرار داده شده که کاربری برخی از این املاک بدون کاربری ذکر شده است. طبق این جدول همه این املاک در سبزوار ثبت شده اند؛ هم داخل این شهر و هم حاشیه‌های آن. اما تعداد املاک بدون کاربری قابل توجه است؛ حدود ۷۰ ملک که بیشتر آن‌ها در سطح شهر سبزوار پراکنده اند. یکی از این اراضی هم در شهرک صنعتی سبزوار واقع شده است. یعنی حدود ۷۰ درصد از املاک شهرداری در سبزوار و اطراف آن، بدون کاربری رها شده است. اراضی سنگ سفید هم با اینکه کاربری کشاورزی دارند، با کاربری مسکونی درحال استفاده هستند.

مساحت این املاک در سامانه شهرداری سبزوار مشخص نیست، اما براساس شناسه ملک و کدپستی که از ملک در این سامانه مشخص شده، احتمالا با جستجو در املاک این شهرستان، به اطلاعات دقیق تری از آن دست یافت.

قراردادهای ریالی یا تومانی؟

شهرداری سبزوار همچنین فهرستی از قرارداد‌های این نهاد و مراکز وابسته و مبلغ این قراردادها، طرف قرارداد و نوع آن را مشخص کرده است. در این فهرست قرارداد‌های امسال و نیمه دوم سال گذشته شهرداری منتشر شده و شامل ۸۵ قرارداد می‌شود. بیشترین مبلغ هم مربوط به قرارداد با شرکت حامد سبزوار به ارزش بیش از ۳۰ میلیارد است که طی آن باید امور خدماتی به صورت حجمی مانند امور دفتری، توزیع فیش، رفع سد معبر و ... انجام شود. البته اینکه این مبالغ به ریال است یا تومان در این سامانه مشخص نشده، اما از بقیه حساب و کتاب‌های این فهرست می‌توان حدس که مبالغ به تومان باشد.

فهرست قرارداد‌های شهرداری سبزوار در این فایل قابل دسترسی است و می‌توان با بررسی آن به تحلیل‌های بیشتری رسید. مثلا به نظر می‌رسد که شهرداری سبزوار چند قرارداد بیشتر از ۱۰ میلیارد دارد؛ نحوه پرداخت محکوم به پرونده ۹۷۰۶۰۱ حقوقی سوم به مبلغ بیش الز ۱۳ میلیارد تومان (یا ریال) به حساب وحید اکبری، وکیل دادگستری است. قرارداد دیگر مربوط به سازمان مدیریت پسماند که باید زباله‌های جمع آوری شده روزانه را به سایت دفن زباله منتقل کند. این قرارداد طرف دیگری ندارد و به نظر می‌رسد سازمان مدیریت پسماند برای این منظور ۱۴ میلیارد و ۵۸۰ میلیون تومان (یا ریال) را دریافت می‌کند.

شهرداری سبزوار در قرارداد دیگری ۲۰ میلیارد و ۸۸۰ میلیون تومان (یا ریال) با هادی اعیانی مقدم منعقد کرده برای بارگیری روزانه ۱۵۰ تن زباله و انتقال به سایت دفن آن‌ها در اراضی نخبر. سه قرارداد دیگر هم هست که ارزشی بیشتر از ۱۰ میلیارد تومان (یا ریال) دارند که در این فایل قابل مشاهده است.

فهرست کارکنان شهرداری سبزوار نیز در این سامانه موجود است، اما اطلاعات خاصی که قابل تحلیل مالی باشد، در این فهرست وجود ندارد. شهردار سبزوار وعده داده که در گام بعدی، مقدار حقوق کارکنان را هم افشار می‌کند. شاید در فروردین سال ۱۴۰۱. در فهرست شورای مدیران هم فقط نام شهردار و دو معاونش به چشم می‌خورد.

اما و اگرهای شفافیت شهرداری سبزوار

موسی رجب زاده، شهردار سبزوار در آذرماه با حکم وزیر کشور کلیددار این شهر شد. قبلا هم معاونت امور عمرانی فرمانداری سبزوار را به عهده داشته، سمت مدیریتی در بنیاد مسکن سبزوار و خراسان رضوی داشته و یکی از مدیران موثر در بازسازی منازل مردم زلزله زده بم، کرمانشاه، بروجرد و سرپل ذهاب بوده و حالا چهل و دومین شهردار آن است. او در مراسمی که برای رونمایی از این سامانه برگزار شد، گفته بود که هزینه تمام شده برای اجرای این سامانه، ۴۰ میلیون تومان بوده که کارکنان شهرداری به صورت جهادی روی آن کار کرده اند.

اقدام شهرداری سبزوار قابل تقدیر است؛ همین مقدار اطلاعات هم قبلا به سختی از سوی نهاد‌ها و ارگان‌های دولتی و نیمه دولتی افشا می‌شد. اما نکته این است که این همه شفافیت نیست و اینکه معنی شفافیت صرفا به افشای برخی اطلاعات ختم نمی‌شود. شفافیت مالی را می‌توان بیش از افشای اطلاعات، قابل مشاهده کردن روند انعقاد قرارداد‌ها و اجازه دسترسی به حساب‌های مالی شهرداری است.

شهرداری ها، چون نهادی دولتی محسوب نمی‌شوند، با اینکه بخشی از بودجه خود را از دولت تأمین می‌کنند، اما هیچ نهاد نظارتی بر عملکرد آنان نظارت ندارد. نهاد‌هایی مانند سازمان بازرسی کل کشور، دیوان عدالت اداری، دیوان عالی کشور و ... نظارت مستقیم بر عملکرد مالی شهرداری‌ها ندارند. شهرداری سبزوار در طرح شفافیت خود، در قالب فایل اطلاعاتی را ارائه داده که قابل راستی آزمایی نیست. در واقع آنچه در شهرداری سبزوار، کرمان و یزد و حتی پیشتر در شهرداری مشهد رخ داده، خوب است، اما هنوز راه زیادی تا اجرای شفافیت واقعی و اداره شهر در اتاق شیشه ای، راه زیادی مانده است.