ماجرا از این قرار بود؛ پس از خروج ترامپ از برجام در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ آقای روحانی به عنوان رئیسجمهور وقت ایران بلافاصله در یک نطق تلویزیونی حضور پیدا کرد و از مهلتی «چند هفتهای» به اروپا خبر داد. مهلتی که طی آن اتحادیه اروپا باید تصمیم میگرفت که آیا حاضر به تأمین منافع اقتصادی ایران ذیل برجام علیرغم خروج آمریکا از این توافق است یا خیر؟
محمد دهقان، معاون حقوقی رئیس جمهور در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجو: دوستانی که معتقد بودند میتوانیم با آمریکا مذاکره کرده و از طریق مذاکره همه مشکلات را حل کنیم، ۸ سال تلاش کردند بعضیها هم خالصانه تلاش کردند که واقعا رابطه ایران با آمریکا برقرار و سوءتفاهمات برطرف شود، ولی ۸ سال تلاش آنها ناکام ماند و به نتیجه نرسید. اشتباهی که دوستان انجام دادند این بود که حل همه مشکلات و موضوعات کشور را به مساله حل مشکل با آمریکا گره زدند. این رویکرد باعث شده رابطه با دیگر کشورها نیز دچار خدشه شده و رابطه ما با شرق و بسیاری از کشورهای بزرگ منطقه مخدوش شود. دولت سیزدهم میز مذاکره را ترک نکرده و مسیر خود را طی میکند، ولی کشور را معطل آمریکا نکردیم. تلاش کردیم با همه کشورهای دنیا رابطه متعادل داشته باشیم. راهی که رفتیم راه درستی بوده همانطور که با غرب قطع رابطه و مذاکره نکردیم، اما همه دنیا را در ۴ کشور اروپایی و آمریکا ندیدیم.
اگرچه بخشی از جریانهای سیاسی شیفته و فریفته برجام هستند و آن را توافقی راهگشا برای حل معضلات میدانند، اما واقعیت موجود با برداشت آنان تفاوتهای بارزی دارد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری هفتگی: دولت آمریکا مرتکب نقض برجام شده است. مقامات کنونی آمریکا دولت قبلی آمریکا را سرزنش کرده و او را مسئول خروج از برجام عنوان کرده اند. آمریکا نمیتواند در جایگاه مدعی قرار بگیرد و دیگران را متهم کند. در صورت وجود اراده سیاسی در آمریکا امکان بازگشت طرفین به برجام وجود دارد.
فداحسین مالکی در گفتگو با خبرگزاری دانشجو: پس از خارج شدن آمریکا از برجام ، ایران از میز مذاکره فاصله گرفت. ما بر برخلاف آمریکا اتاق مذاکره را ترک نکردهایم. عمانی در تلاش هستند که آمریکا را وارد اتاق مذاکره بکنند. ما این رغبت و علاقه را در طرفهای غربی و آمریکا میبینیم که میخواهند وارد اتاق مذاکره بشوند. خوشبین هستم طی روزهای آینده مذاکره بین ایران و طرف غربی جدیتر شده و وارد موضوعات اصلی شود. بین آمریکا و غربیها اختلاف وجود دارد؛ آمریکاییها دوست ندارند اروپا وارد مذاکره با ایران شود.
سخنگوی وزارت امورخارجه در نشست خبری: توسل به تحریمها غیرقانونی و خلاف مقررات بین المللی است. اروپاییها نتواستند نقصان آمریکا در برجام را جبران کنند. دولتهای اروپایی به جای بهانه جویی و اتهام زنی باید پاسخگوی مسئولیت خود در قبال ایران و برجام باشند. ایران برای هرگونه اقدام غیرمسئولانه، واکنش جدی، متناسب و متوازن در زمان خودش نشان خواهد داد.
ابوالفضل بازرگان، دکترای روابط بینالملل و پژوهشگر مرکز مطالعات راهبردی خاورمیانه: وقتی که ما درگیر برجام و اینستکس با اروپا بودیم و توجهی به چین نداشتیم سخنرانیهای مکرون در سال ۲۰۱۷ را بررسی کنید او بارها میگفت «نباید تمام تخم مرغهای مان را در سبد آمریکا بگذاریم دنیا در حال تغییر است باید با چین تعامل داشته باشیم»؛ ولی در داخل میگفتیم برویم با کدخدا ببندیم. عربستان را مشاهده کنید که در سالهای ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ که ما درگیر آمریکا و اروپا بودیم قراردادهایی با چین در حوزه فروش نفت و انرژی و موشک بالستیک و ... بست.
نشستی با موضوع گفتگو پیرامون معادلات سیاسی جهان و موقعیت ایران در پیشبرد ایده مرکزی خود با عنوان «خوف و رجاء در دیپلماسی» به همت بسیج دانشجویی دانشگاه امیرکبیر و دانشگاه علامه در محل خانه دانشجو برگزار شد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوال خبرگزاری دانشجو در خصوص ادعای برخی رسانهها برای استفاده از مکانیزم ماشه توسط تروئیکای اروپایی همزمان با پایان زمان تحریمهای موشکی: ملاک تصمیم گیری ایران در روز انتقالی یعنی مهر امسال (برداشتن تحریم موشکی سازمان ملل در اکتبر) رسانهای نیست. برداشته شدن تحریمهای ایران در اکتبر یک روز مهم است و تحولات را رصد میکنیم. اقدامات ایران در چارچوب اقدام متقابل طرفهای برجام ی است. در بازه زمانی اخیر یک رگههایی از واقع بینی در طرف مذاکرات مشاهده کردیم، ولی این کافی نیست. ایران برای هر وضعیتی و سناریویی در آینده آماده است.
محمدباقر بهرامی، رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آزاد تهران مرکز در مناظره برنامه «مدار»: اشکال دولت روحانی این بود که تمام تخم مرغها را در سبد کدخدا قرار داد. روحانی آب و برق کشور را هم در سبد برجام قرار داد که اشتباه بود. دولت روحانی دیپلماسی التماسی داشت. شروط رهبری در برجام رعایت نشد. همسایهها در دولت روحانی اصلا به مورد توجه قرار نگرفت. همان شعار روی موشکها باعث شد یمنیها موفق شوند و عربستان تسلیم شد.
غلامرضا کریمی، رییس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی در مناظره برنامه «مدار»: حضور دولت روحانی را پاسخی به نیاز بزرگ کشور میدانستم. شروع بحران هستهای در سیاست خارجی ایران سال ۸۲ بود. در دوران جلیلی ۳ قطعنامه علیه ایران صادر شد. قطعنامه ۱۹۲۹ که زمان احمدی نژادی تصویب شد شدیدترین تحریمها علیه ایران بود. انتخابات سال ۹۲ میدان مقابله دو تفکر بود که گفتمان حسن روحانی بود که گفت پرونده هستهای را با شیوه تعامل و دیپلماتیک حل میکنم و رای هم آورد. برجام حاصل یک تحول تاریخی بزرگ بود. در دوران احمدی نژاد بدترین تحریمها علیه ایران اعمال شد.
رییس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آزاد تهران موافق سیاست خارجی دولت رئیسی مرکز در ادامه مناظره برنامه «مدار» گفت: دیپلماسی انقلابی بود که عربستان را مقابل ایران تسلیم کرد. اشکال دولت روحانی این بود که تمام تخم مرغها را در سبد کدخدا قرار داد، روحانی آب و برق کشور را هم در سبد برجام قرار داد که اشتباه بود.
دستگاه دیپلماسی هستهای کشورمان در این مدت، حداقل طی ۱۲ سال با راهبری دیپلماتهایی در جریان بود که با ادعای مذاکره در چارچوب امکانات نه آرزوها، با اعتماد و باور به ظواهر، از حقوق قانونی کشورمان در عرصه بینالملل صرفنظر کردند. مروری بر برجام این واقعیت را نشان میدهد که دستکم ۱۰۰ حق هستهای ملت ایران در چارچوب برجام از بین رفته است.
کد خبر: ۱۰۸۳۲۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۰۶
سیانان به نقل از یک منابع آگاه دیپلماتیک اعلام کرد:
شبکه سیانان آمریکا مدعی شد که گفتگوهای اخیر بین مذاکرهکننده ارشد هستهای کشورمان و معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در دوحه قطر به تحولات مثبتی منجر شده است.