حاج اسماعیلی: کارآفرینی اجتماعی مقدم بر کارآفرینی تجاری است/ تحول اقتصادی نیازمند نشاط اجتماعی

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، کارآفرینی یکی از محور‌های شعار سال ۱۴۰۱ بود که رهبر معظم انقلاب درباره آن سخن گفتند. ایجاد اشتغال و کارآفرینی در هر جامعه‌ای یکی از ضروریات به شمار می‌رود، چرا که با اشتغال رفاه اقتصادی و آرامش فردی، خانوادگی و اجتماعی ایجاد می‌شود. این رفاه سرآغاز انگیزه یافتن، بارور شدن خلاقیت‌ها و تلاش برای ارائه کار و فعالیت بیشتر است. جامعه‌ای که کارآفرینی اجتماعی در آن معنایی نداشته باشد یا از رمق افتاده باشد جامعه‌ای تنهاست که توانایی حل مشکلات را نخواهد داشت. کارشناس بازار کار و کارگری در گفتگو با دانشجو به این موضوع اشاره دارد که چرا کارآفرینی تجاری باید بعد از کار آفرینی اجتماعی صورت بگیرد؟


حمید حاج اسماعیلی؛ کارشناس بازار کار و کارگری در گفتگو با دانشجو به الزامات مورد نیاز اشتغال آفرینی در بخش‌های مختلف اجتماعی اشاره کرد و در این باره گفت: امروز جامعه ما نیازمند تحرک و نشاط جدیدی است که متاسفانه سالهاست از کشور رخت بسته است. جامعه امروز ایران نیازمند ورود به بحث مهم کارآفرینی اجتماعی است. واژه‌ای کاملا علمی که بر کارآفرینی تجاری مقدم است. به این دلیل به کارآفرینی اجتماعی باید بها داده شود، چرا که ساختار اجتماعی ایران در طی سال‌های گذشته دچار مشکلات اساسی شده است.

وی در این باره خاطر نشان کرد: به سهولت در رفتار‌های مردم می‌توان متوجه شد که ساختار اجتماعی کشور دچار معضلات مختلفی شده است. بخشی از این چالش‌ها ناشی از سیاست‌ها و برنامه‌های ناکارآمد و ناصحیحی است که دولتمردان در عرصه‌های مختلف اتخاذ کرده اند. آسیب‌هایی که از سوء مدیریت‌ها به جامعه وارد شده است در عین حال مشکلات اقتصادی، تحریم‌ها شوک‌ها و بحران‌هایی که به دلایل متعدد ایجاد شده ساختار اجتماعی را دچار تزلزل و فروپاشی کرده است.

حمید حاج اسماعیلی خاطر نشان کرد: به دلیل از دست رفتن هارمونی اجتماعی در ایران باید به شدت نگران باشیم. انسجام اجتماعی از دست رفته، باعث ایجاد یاس و ناامیدی شده به گونه‌ای که توده‌ها و طبقات مختلف را دچار آسیب‌های عدیده‌ای کرده است، بنابراین رفع این مشکلات در وهله اول موجب حل و فصل مشکلات اقتصادی می‌شود. به بیان بهتر، اگر در بخش‌های اجتماعی بازسازی اساسی صورت ندهیم، قطعا در بخش‌های اقتصادی موفقیتی کسب نمی‌شود، کما اینکه سال‌های سال است در بخش‌های اقتصادی هدف گذاری و برنامه ریزی‌های بلند مدتی داشته ایم، اما نتیجه خوبی حاصل نشده است. به دلیل اینکه از ساختار اجتماعی و زمینه‌های لازم برای بخش‌های دیگر که جامعه رکن و محور اصلی آن است غفلت کرده ایم.

کارشناس بازار کار و کارگری در ادامه تصریح کرد: کارآفرینی اجتماعی علاوه بر ایجاد شغل، زمینه ساز فعالیت‌های مختلف برای بخش‌های فرهنگی، اقتصادی و سیاسی است. تاکید می‌شود امروز بیش از کارآفرینی تجاری، نیازمند کار آفرینی اجتماعی در بخش‌های مختلف هستیم. همانطور که کارآفرینان اقتصادی در بخش‌های مختلف، فرصت‌های مختلفی کشف می‌کنند در بخش‌های اجتماعی نیز این امر باید در دستور کار قرار بگیرد. به این معنا که چگونه کارآفرینان اقتصادی با ایجاد شرایط جدید و کشف فرصت‌ها و ایجاد روش‌های نوین می‌توانند فعالیت‌های اقتصادی با بهره وری کامل داشته باشند و رونق اقتصادی ایجاد کنند. این موضوع در بخش اجتماعی نیز باید به منصه ظهور برسد، چرا که کارآفرینان اجتماعی می‌توانند جامعه را دچار تحول کنند و انسجام آفرین باشند.

وی در ادامه افزود: در بخشی از تحولات اجتماعی به شکل‌های مختلف در نهاد‌های صنفی و مدنی اقداماتی صورت گرفته است؛ مثل فعالیت گروه‌های جهادی در مناطق محروم، اما این میزان کافی نیست، چرا که نیازمند سیاست گذاری و برنامه ریزی‌های گسترده‌ای هستیم که گره‌های بسیاری را از پیش پای ساختار‌های اجتماعی معیوب کشور باز کند.

حاج اسماعیلی در این باره تصریح کرد: اگر دولت و حاکمیت به دنبال ایجاد تحرک در بخش‌های سیاسی اقتصادی و فرهنگی و نیازمند کارآفرینی اجتماعی است باید به این مقوله مهم فکر کند تا جامعه نشاط لازم را نداشته باشد و تا جامعه انسجام نیابد بخش‌های اقتصادی کشور متحول نمی‌شوند.  دولت باید باور داشته باشد که برگرداندن حس مسوولیت اجتماعی در جامعه توسط کارآفرینان اجتماعی انجام شدنی است، کارآفرینانی که هر کدام می‌توانند بخش‌های خاصی از جامعه را به سبب انگیزه، دانش و شناختی که دارند مورد توجه قرار دهند، فرصت‌ها را کشف کنند و تحول آفرین باشند. عدم احیای مسوولیت‌های اجتماعی برای تک تک افراد به معنای عدم ایجاد تحول در بخش‌های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی است. به همین دلیل است که امروز ارزش‌های ملی، مذهبی دستخوش چالش‌هایی شده اند، چرا که جامعه رها شده و سیاست‌ها و برنامه‌های غط مردم را سرخورده کرده است. وضعیت به گونه‌ای شده که مردم علاقمند به پذیرش مسولیت اجتماعی نیستند و علاقه ندارند حضور فعالی در بخش‌های مختلف اجتماعی داشته باشند.

وی در این باره افزود: وقتی دولت خود را عقل کل می‌داند، فعال ما یشاء می‌شود و مردم را از مشارکت و قبول مسولیت دربخش‌های مختلف سیاسی اجتماعی اقتصادی و فرهنگی محروم می‌کند، با دست خود یاس و ناامیدی را در جامعه افزایش می‌دهد چرا که پتانسیل اجتماع را برای اداره بخش‌های مختلف کشور حذف کرده یا نادیده انگاشته است. تبعات این غفلت بزرگ طی سه چهار دهه اخیر دامن کشور را از جهات مختلف گرفته، لذا هر چه سریعتر برای احیا و بازسازی آن باید دست به کار شد.

حمید حاج اسماعیلی با ارائه راهکاری خاطر نشان شد: دولت باید به ظرفیت‌های مردمی و انسانی کار آفرینان اجتماعی توجه کند و به آن‌ها اجازه رصد مشکلات اجتماعی و ارائه راهکار درحوزه‌های فردی و اجتماعی بدهد. بی تردید کار آفرینان اجتماعی می‌توانند بخش زیادی از مشکلات را کشوررا برطرف کنند هم در حوزه سازمانی از طریق تاسیس نهاد‌های صنفی، مدنی، اجتماعی علمی و تخصصی که می‌تواند در بخش‌های مختلف مشکلات را تا حد زیادی برطرف کند.

کارشناس بازار کار و کارگری خاطر نشان کرد: دمیدن حس مسولیت اجتماعی به کشور، اقتصاد و اجتماع را زنده و پویا می‌کند، موضوعی که اشتغال آفرین است و انگیزه و پتانسیل کشور را به بخش اقتصادی سوق می‌دهد. به نظر می‌رسد قبل از اینکه به کارآفرینان اقتصادی برای بخش‌های تجاری توجه کنیم باید به کارآفرینان اجتماعی توجه کنیم. باید ساختار اجتماعی بازسازی شود. ضمن اینکه پازل بزرگ اجتماعی فقط از طریق مسوولیت پذیری افراد و از طریق کارافرینان اجتماعی که در قالب فردی و سازمانی می‌توانند سازمان اجتماعی کشور را انسجام دهند، انجام شدنی است. دولت و حاکمیت باید روی این موضوع تاکید کنند هم به لحاظ اموزشی و فرهنگی، تا افراد برای فعال شدن درحوزه اجتماعی انگیزه بیابند، در غیر این صورت هر گونه برنامه ریزی وسرمایه گذاری در سایر بخش ها، سرمایه‌های کشور راهدر می‌دهد.