آثار متغیر‌های پولی در ماه‌های آینده مشخص می‌شود/ بررسی عملکرد بانک مرکزی در دولت سیزدهم
گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، آمار‌های منتشر شده از کاهش حجم نقدینگی که متاسفانه در سال‌های گذشته شتاب غیر قابل قبولی گرفته بود حاکی از مدیریت برنامه محور بانک مرکزی برای جلوگیری از رشد یک متغیر مهم بر افزایش نرخ تورم است. کارشناس و تحلیلگر مسائل پولی و بانکی در گفتگو با دانشجو بخشی از اقدامات صورت گرفته بانک مرکزی را برای بهبود اوضاع متغیر‌های تاثیر گذار در نرخ تورم را تشریح کرده است.
وهاب قلیچ؛ کارشناس مسائل پولی و بانکی در گفتگو با دانشجو در خصوص اقدامات مثبت بانک مرکزی در سال جاری گفت: کاهش رشد نقدینگی در فروردین ماه سال جاری از موضوعاتی است که مورد توجه رسانه‌ها و محافل علمی و خبری کشور قرار گرفت. کاهش رشد نقدینگی به قدری قابل توجه بود که حتی مورد تحسین کارشناسان قرار گرفت. اما آنچه در این موضوع حائز اهمیت است اینکه عموما به صورت تاریخی در فروردین ماه رشد نقدینگی نسبت به سایر ماه‌ها پایین‌تر از قبل بوده، لذا تکرار این موضوع در سال‌جاری متفاوت با روند گذشته نیست و در کلیت پدیده جدیدی به شمار نمی‌رود، اما از لحاظ اقدامات موثر بانک مرکزی در این موضوع صرف اینکه نسبت به معمول رشد نقدینگی کمتر شده این اقدام بانک مرکزی در خور تامل و تحسین است.
وی در ادامه خاطر نشان کرد: قطعا یکسری از اقدامات بانک مرکزی در این بازه زمانی کوتاه واقعا موثر و قابل تحسین است. اینکه بانک مرکزی بر رشد ترازنامه بانک‌ها نظارت بیشتری دارد گرچه در سری گذشته‌ی بانک مرکزی این بحث مطرح شده بود، اما در دوره آقای دکتر صالح آبادی به صورت جدی تری دنبال شده و انجام می‌شود از این نظر عملکرد مدیریت فعلی بانک مرکزی بسیار مثبت ارزیابی می‌شود.
وهاب قلیچ در خصوص موضوع عدم استقراض دولت از بانک مرکزی گفت: به ادعای بانک مرکزی از سمت دولت درخواستی برای استقراض از بانک مرکزی مطرح نشده، قطعا این خبر و اتفاق خوشایندی برای اقتصاد کشور است. از سوی دیگر بحث وثیقه گذاری در زمینه اضافه برداشت‌ها نیز به همان اندازه مهم است و خوشبختانه بانک مرکزی این موضوع را به جد پیگیری می‌کند تا بانک‌هایی که به دنبال اضافه برداشت و یا استفاده از خط اعتباری هستند حتماً وثیقه گذاری قابل توجهی داشته باشند.
کارشناس بانکی و پولی خاطر نشان کرد:اینکه بانک‌ها در ازای برداشت‌های اضافی خود باید اوراقی را به عنوان وثیقه نزد بانک مرکزی بگذارند نکته بسیار مثبتی است. از سوی دیگر، یکسری سیاست‌های نظارتی مثل انتشار اسامی بدهکاران و مراقبت بیشتر از جمله تامین مالی زنجیره‌ای که کمک می‌کند تا منابع به هدف خود برسند و در هدف خود حرکت کنند نیز از جمله اقدامات موثر و مثبت بانک مرکزی است. پیش بینی می‌شود اگر بانک مرکزی در دو زمینه و دو محور مقاومت خوبی نشان دهد حتما در سال جاری شاهد نتایج خوب این اقدامات بر کاهش رشد نقدینگی و مهار رشد تورم کنترل خواهیم بود.
وی در این باره بیشتر توضیح داد و گفت: محور اول بحث عدم استقراض دولت از بانک مرکزی است. اگر بانک مرکزی بتواند در این موضوع همچنان مقاومت کند قطعا نتایج مثبتی برای اقتصاد به دنبال خواهد داشت. محور دوم در زمینه شبکه بانکی است. نظارت و رشد ترازنامه بانک‌ها و شبکه بانکی موضوع مهمی است. اگر بانک مرکزی از این دو محور مراقبت و کنترل به عمل بیاورد شاهد نتایج مثبتی خواهیم بود. با توجه به اینکه اقتصاددانان در زمینه ابزار‌های سیاست‌های پولی همیشه بین اینکه از ابزار نرخ سود استفاده کنند یا کنترل کل‌های پولی، این بحث رایج بوده که کدام یک از این ابزار‌ها باید در اولویت قرار بگیرد، به نظر می‌رسد مراقبت بر کل‌های پولی و کنترل رشد ترازنامه بانکی در این موقعیت زمانی می‌تواند بسیار موثر باشد.
قلیچ تصریح کرد: با توجه به شرایط اقتصادی کشور اگر از کل‌های پولی مراقبت بیشتری به عمل آید قطعا در اقتصاد بسیار مثبت خواهد بود لذا بانک مرکزی باید از این دو محور مراقب کند. طبیعتاً بانک مرکزی به تنهایی نمی‌تواند در بحث کنترل عدم استقراض دولت از بانک مرکزی به تنهایی کار کند، لذا عدم استقراض از بانک مرکزی منوط به نبود کسری بودجه است. دولت باید تلاش کند از تصویب طرح‌ها خارج از بودجه‌ای و یا طرح‌های فرا بودجه‌ای جلوگیری کند و با هماهنگی کامل بانک مرکزی اقدامات و سیاست‌های خود را به پیش ببرد و سعی کند بعد درآمدی خود را چه در بعد درآمد‌های مالیاتی و چه در زمینه درآمد‌های فروش نفت و گاز به نحوی مدیریت کند که کمتر نیاز به رجوع و استقراض از بانک مرکزی و استفاده از پول پرقدرت داشته باشد.
وی در این باره اظهار داشت: طبیعتاً این موضوع به دولت کمک می‌کند که کسری بودجه زیادی به بار نیاورد، اگر کسری بودجه‌ای ایجاد شد بیشتر از سمت درآمد‌های مالیاتی، فروش نفت و گاز تامین شود تا دولت به سمت بانک مرکزی نرود. این اقدامات در مجموع به بانک مرکزی برای مدیریت بازار پول و ارز کشور کمک می‌کند. اقدامات بانک مرکزی در فرصت کوتاه چند ماهه مثبت ارزیابی می‌شود. امیدواریم در دو محور گفته شده مقاومت در مقابل استقراض دولت و مقاومت در مقابل بانک‌ها برای رشد خارج از ضابطه ترازنامه‌ها بانک مرکزی ایستادگی خود را حفظ کند و بتواند شاخص‌ها و آمار‌های خوب کاهش رشد نقدینگی را همچنان در ماه‌های دیگر حفظ کند.
کارشناس مسائل بانکی و پولی در پایان گفتگو تاکید کرد: موفقیت بانک مرکزی را نباید صرفا در کاهش نرخ رشد نقدینگی در فروردین ماه عنوان کرد بلکه موفقیت اصلی بانک مرکزی را باید به این منوط دانست که در سایر ماه‌های سال نیز بتواند این کاهش محسوس را نسبت به دوره‌های مشابه سال گذشته تکرار کند. امیدوارم بانک مرکزی با قدرت به مسیر فعلی ادامه دهد و بتواند از این فضا برای کاهش و کنترل تورم و ایجاد ثبات پولی و مالی بهتر در کشور اقدام موثری انجام بدهد.