خطر ورشکستگی نیروگاه‌ها با بازپرداخت ارزی تسهیلات صندوق توسعه ملی/ صادرات نداریم و درآمدمان ریالی است!

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو؛ صندوق توسعه ملی براساس قانون برنامه پنجم توسعه با هدف ذخیره بخشی از منابع ارزی حاصل از فروش نفت و گاز و فرآورده هایش، در سال ۱۳۷۹ ایجاد شد. صندوقی که از اهداف آن، تبدیل درآمد‌های ارزی نفت به ثروت‌های مولد و بنگاه‌های تولیدی بوده و به دنبال شکوفایی اقتصادی کشور است.
طی سال‌های اخیر یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های این صندوق این بود که تسهیلات ارزی را به هلدینگ‌ها و فعالان اقتصادی برای ساخت پروژه‌های جدید اختصاص می‌داد، اما همان فعالان، بعد از اینکه سال‌ها بعد، با منابع صندوق، پروژه‌های خود را تکمیل کردند، خواهان بازپس دادن منابع دریافت شده ارزی، به صورت ریالی به صندوق توسعه ملی بوده اند.
به عنوان مثال هفدهم اردیبهشت ماه امسال، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در نامه‌ای خطاب به صندوق توسعه ملی راهکار‌های پیشنهادی اتاق بازرگانی برای رفع مشکل بازپرداخت‌های معوق تسهیلات گیرندگان ارزی را مطرح کرد و خواستار بازپرداخت ریالی تسهیلات اعطایی صندوق توسعه ملی به متقاضیان آن هم با نرخ ۴۲۰۰۰ ریالی شد، اما به واکنش جدی مهدی غضنفری؛ رئیس صندوق توسعه ملی مواجه شد.
انتقاد غضنفری از اتاق بازرگانی
عضنفری در این باره با انتقاد شدید از اتاق بازرگانی ایران گفت: متعجبم که اتاق بازرگانی نامه می‌دهد یک عده‌ای که از صندوق وام به نرخ ارز ۴ هزار تومان گرفته اند، حالا می‌گویند با همان نرخ ۴ هزار تومان با ما حساب و تسویه کنید. این حرف با هیچ ادبیات اقتصادی همخوانی ندارد. بنده یک سوال خیلی ساده از آقای شافعی، رئیس اتاق بازرگانی می‌پرسم؛ به عنوان مثال شما خانه‌ای که به قیمت ده سال پیش خریده‌ای را به قیمت ده سال پیش به بنده می‌دهید، اگر شما قبول می‌کنید، بنده هم با همان نرخ ۴ هزار تومان محاسبه کنم. کارخانه‌ای که با پول صندوق ساختید با همان قیمت به بنده می‌دهید؟ صندوق ۶۰ درصد پول کارخانه را داده، اصلا پول صندوق را ندهید، ولی ۶۰ درصد کارخانه را به صندوق بدهید. چرا مثل یک بچه با صندوق صحبت می‌کنید؟ این ادبیات را مطرح نکنید. شما اتاق بازرگانی هستید؛ آیا حاضرید شیر و ماست و کشک و دوغ تولیدی خودتان را به قیمت قبل از هدفمندی بدهید؟ معلوم است این کار را نمی‌کنید؛ حق هم دارید. پس بنده چرا باید از منابع صندوق بگذرم؟
این درحالی است که حسینعلی تقی زاده؛ مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری نیرو با بیان اینکه تمام نیروگاه‌هایی که از صندوق توسعه تسهیلات دریافت کردند با تغییرات نرخ ارز، برای بازپرداخت، دچار مشکل شده‌اند، گفت: شرکت سرمایه‌گذاری نیرو براساس مصوبه دولت باید بانک مرکزی ارز را با نرخ رسمی در اختیارشان قرار دهد و بازپرداختشان ریالی باشد، اما این اتفا نیفتاد و ما به دیوان عدالت شکایت کردیم و رأی بدوی و تجدید نظر را اخذ کردیم تا مشکل حل شود.
به گزارش دانشجو، این سخنان بدان معناست که شرکت سرمایه‌گذاری نیرو به دنبال بازپرداخت تسهیلات دریافتی از صندوق توسعه ملی به صورت ریالی است و حتی مراحل قانونی این کار هم طی شده است، هرچند که رئیس صندوق توسعه ملی بار‌ها مخالفت خود را با این اقدام اعلام کرده است.
درآمدمان ریالی است
در همین راستا و با توجه به مسائل مطرح شده، حسینعلی تقی زاده؛ مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری نیرو در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو معتقد است: اولا صندوق توسعه از همان اول گفت من منابع را به صورت ارز باز پس می‌گیرم اقساط را به شکل ارزی دریافت می‌کند. همین بحثی که شما دارید، یعنی صندوق توسعه به دنبال این است که منابع ارزی خودش را حفظ کند و ما هم اصولا درآمدمان ریالی بود و کاری نمی‌توانستیم بکنیم، زیرا ما که صادرات برق نداشتیم که بتوانیم ارز بگیریم و ارز را باز پس بدهیم.  
 وی ادامه داد: بانک مرکزی به عنوان یک واسطه وارد قضیه شد و سال ۱۳۹۶ متعهد شد که ریال را از ما بگیرد و به صندوق توسعه ارز بدهد پس منابع صندوق توسعه با این فرمول از بین نخواهد رفت. اما اینکه می‌فرمایید به نسبت دارایی‌های افزایش پیدا کرده من فقط این را می‌توانم عرض کنم مجموع درآمدی که نیروگاه تابان یزد در طول ۵ سال قرارداد که با شرکت برق حرارتی داشته اگر همه آن‌ها را جمع بزنیم و نرخ ارز را با نرخ ارز روز، نیمایی و سنایی در نظر بگیریم، ۲۰ درصد اقساط ما را هم پوشش نمی‌دهد.
تقی زاده اظهار داشت: این طوری نیست که سرمایه گذار بخش خصوصی آمده باشد و اگر آمده بود این گرفتاری را نداشتیم که همه مان ممنوع الخروج باشیم و به عنوان بدهکاران بزرگ بانکی هم معرفی شویم و آش نخورده و دهان سوخته. واقعا از این محل چیز گیر صنعت به عنوان بخش خصوصی نیامده و اگر این اتفاق نیفتد، یعنی تعهدی که بانک مرکزی داشته که ارز را به نرخ اصلی به نیروگاه‌ها بدهد و نیروگاه‌ها به صندوق پرداخت کنند، شک نکنید نیروگاه‌هایی که دچار این معضل هستند ورشکسته می‌شوند.
مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری نیرو در پایان سخنان خود بیان کرد: بعد از ۵ سال دقت داشته باشید ما مجبوریم برق را ببریم در بازار رقابتی بفروشیم. در دوره ۵ ساله پول سوخت از ما نمی‌گیرند که خوب است، ولی ۵ سال که تمام شد اگر سرمایه گذاری و سود مورد انتظار سرمایه گذاری پوشش داده نشود، دیگر بعدش امکان ندارد پوشش داده شود. عدد می‌گویم خدمت تان مثلا یک نیروگاهی که واحد بخارش در مدار است، طرف قرارداد‌ای سی است، می‌تواند برق را به کیلووات ساعت ۶۰۰ تومان بفروشد و اگر ۵ سالش تمام شد و به بازار رقابتی رفت، به نرخ امروز باید ۱۰۰ تومان بفروشد، یعنی یک ششم آن دیگر فقط جوابگوی هزینه‌ها می‌شود و چیز اضافه‌ای نمی‌ماند که سوددهی داشته باشد.