به گزارش گروه استانهای خبرگزاری دانشجو، هادی طحان نظیف، عضو حقوقدان و سخنگوی شورای نگهبان در برنامهای با عنوان «نقش و جایگاه مردم در استقرار و استمرار نظام اسلامی در پرتو قانون اساسی و شورای نگهبان» که به همت بسیج دانشجویی دانشگاه رضوی برگزار شد بسیج را تبلور عشق به اسلام، ایران و مردم خواند و گفت: بسیجی نماد یک ایثارگر مقاوم در برابر ظلم است.
طحان نظیف در ادامه به قدرشناسی ایام تحصیل و دوره دانشجویی توصیه کرد و از دانشجویان خواست تا قدر فرصتها را دانسته و توشه علمی و آگاهی و بصیرت لازم را برای خود فراهم کنند.
سخنگوی شورای نگهبان با اشاره به موضوع نقش و جایگاه مردم در استقرار و استمرار نظام اسلامی در پرتو قانون اساسی و شورای نگهبان بیان داشت: مکاتب سیاسی گوناگون در طول تاریخ نظرات مختلفی پیرامون حاکمیت داشتند که نقطه اشتراک همه آنها حضور مردم، هرچند به صورت محدود بوده است.
وی افزود: حداقل حضور مردم در این سیستمهای حکومتی فرمانبرداری و تبعیت در حکومت خودکامه است و در مقابل هم نقش حداکثری در حکومت دمکورات مردم بر مردم مطرح میشود که نقش مردم در تحقق آن محوری است.
نقش و جایگاه مردم در حکومت اسلامی
عضو حقوقدان شورای نگهبان بیان داشت: میگویند در حکومت اسلامی اساس و بنیان و منشاء چیست؟ در جواب خواست شارع مقدس به عنوان مبنا مطرح میشود. حال جایگاه و شان مردم در این حکومت چیست؟ یعنی در استقرار و استمرار حکومت نقش مردم چیست؟
وی افزود: تشکیل حکومت اسلامی فرایند چند مرحلهای است که نقش مردم را در مراحل آن به گونههای مختلف میتوان دید.
سخنگوی شورای نگهبان بیان داشت: تشکیل حکومت اسلامی و قرار گرفتن امام معصوم در راس آن و یا نائب امام زمان (عج) در عصر غیبت، خواسته شارع مقدس است. از آن سو هر حکومتی که ریشه در مبانی و حاکمیت الهی نداشته باشد هم حکومت طاغوت نامیده میشود.
وی افزود: مردم در تشکیل حکومت اسلامی مختار هستند یعنی باید بخواهند که چنین حکومتی را بر سر کار بیاورند. درصورت خواستن، در راه تشکیل حکومت، وظیفه بسترسازی و مهیا کردن شرایط را دارند و رای و نظر آنها زمینه ساز است.
طحان نظیف بیان داشت: مرحله استقرار نیازمند انتخاب از سوی مردم است اگر مردم با، ولی همراهی نکنند حکومت تشکیل نمیشود هرچند عدم همراهی عقوبت و نحوست داشته باشد.
وی افزود: در تشکیل حکومت بعد بسترسازی و فراهم شدن مقدمات دو نظریه انتخاب و انتصاب مطرح است که در هر دو نظریه نقش مردم روشن است.
سخنگوی شورای نگهبان ادامه داد: مردم در مرحله تشکیل و استقرار نقش دارند هرچند حکومت الهی باشد و در مرحله پس از تشکیل یعنی استمرار هم همان عوامل مشروعیت زای الهی و پذیرش و همراهی مردم نیز دارای نقشی برجسته است.
وی گفت: مسئله مشارکت مردم در استمرار حکومت اسلامی را نظام از کنار آن به سادگی نگذشته و در نگاه امام و رهبری و قانون اساسی هم مطرح شده است.
امامت و امت
عضو حقوقدان شورای نگهبان بیان داشت: امام و امت ساختار و بنیانی است که در نظام شرعی ما مطرح بوده و مجرای حاکمیت الهی از طریق امام نسبت به مردم در غالب امت تبلور و تجلی پیدا میکند.
وی افزود: جامعهای که امامت و ولایت را میپذیرد و با ولی خود هم نظر میشود را امت مینامند که این دارای یک مفهوم جدید و نکتهای مهم است.
سخنگوی شورای نگهبان ادامه داد: یکی از شئون امامت اداره جامعه است و اولین معنا متبادر از امام، حاکمیت است، اما جایگاه امامت فراتر از این است حکومت تنها وسیلهای برای تحقق وظایف امام و اداره جامعه در مسیر سعادت و رستگاری است.
وی افزود: مفهوم دولت و ملت در نظامهای حقوقی سیاسی با یک عامل و عنصر جغرافیایی شناخته میشود، اما مفهوم امام و امت فراتر از آن بلکه اعتقادی است.
طحان نظیف در ادامه گفت: دیدگاه امامت و امت گستره جهانی دارد که دولت و ملت را در بر میگیرد. امام نیز در انقلاب رابطه مرجع و مقلد را به رابطه امام و امت ارتقاء داد این رابطه در پیروزی و تدام انقلاب نقش جدی داشت.
وی افزود: امروز انقلاب مقتدرانه در یک چله پرافتخار مسیرش را پیش میرود و مرحله تمدن سازی در گام دوم خود را در پی دارد؛ و مردم که در تشکیل و استقرار حکومت همراهی کردند در استمرار نظام نیز نقش بی بدیلی در حوزه امامت و امت دارند.
عضو حقوقدان شورای نگهبان بیان داشت: دو عنصر رهبری و مردم عامل پیروزی هر انقلابی است امامی که پیوند میخورد به امت، بیشتر سالهای عمرش را به صورت فیزیکی در کنار آنها نبود، اما با اعتقاد مردم و باور قلبی آنها به سمت قیام برای خدا برای استقرار احکام الهی حرکت کرد و به پیروزی رسید.
نگاه امام و رهبری به مردم
سخنگوی شورای نگهبان بیان داشت: در نگاه بسیاری از سیاستمداران مردم وسیله کسب قدرت هستند که در قبال این خدمت یک امتیازاتی هم به آنها تعلق میگیرد، اما در نگاه امام، رضایت مردم مقدمه بدست آوردن رضایت خداست یعنی انها را در جایگاه، ولی نعمتی میبیند.
وی افزود: در این نگاه مردم تاریخ مصرف ندارند همانطور که خودشان انقلاب کردند باید این را پیش ببرند این انقلاب و قانون اساسی برای مردم است.
وی ادامه داد: رهبری هم مکرر همین نگاه امام را مطرح میکند که میفرمایند کار و صحنه دست مردم است ابتکار عمل با آنهاست.
طحان نظیف بیان داشت: قانون اساسی فارغ از نگاه بنیانگذار و رهبر انقلاب این نگاه را نسبت به مردم دارد؛ و شورای نگهبان نیز پاسدار حقوق مردم بر مبنای قانون اساسی است.
وی افزود: قانون اساسی در اصل ششم اشاره به مشارکت مردم در امور کشور دارد انتخاب نوع حکومت هم در روز اول با مردم بود و بعد آن انتخاب کسانی که قانون نویسی و بعد بازنگری داشتند نیز با نظر مردم بوده است.
وی ادامه داد: اصل ۱۱۱ مربوط به رهبری اصل ۱۲۲ برای پاسخگویی رییس جمهور اصل ۱۳۷ در مورد پاسخگویی وزرا و موارد متعدد دیگر در قانون وجود دارد که حق مردم محسوب میشود و پاسداری از آن را در عمل نیز نشان میدهد.
وظایف شورای نگهبان
عضو حقوقدان شورای نگهبان در ادامه سخنان خود به بیان وظایف شورای نگهبان پرداخت و گفت: شورای نگهبان چند وظیفه اصلی دارد یکی از مهمترینها نظارت بر مصوبات مجلس از حیث عدم خلاف شرع و قانون بودن است و مجامع مشورتی فقهی حقوقی در قم و تهران نیز موارد را بررسی کرده و به صورت گزارش مکتوب در جلسه شورا مطرح میشود.
وی افزود: نظارت بر انتخابات یکی دیگر از وظایف مهم شورا است که هر دوسال یکبار مطرح میشود، اما اهمیت نظارت بر مصوبات مجلس بیش از آن و به صورت روزانه و دائمی است.
سخنگوی شورای نگهبان بیان داشت: تفسیر قانون اساسی یکی دیگر از وظایف شورا است که در صورت داشتن ابهام و یا عدم روشنی فراگیری آن، از سوی شورا به عنوان یک مرجع صالح بررسی و تفسیر میشود.
وی افزود: پاسخ به استعلامات دیوان عدالت اداری در مواردی که مردم مصوبهای را خلاف شرع میدانند از دیگر وظایف شورای نگهبان است.
وی ادامه داد: مصوبات برای بررسی در هر سطحی که باشد اعم از هیئت وزیران یا شوراهای شهر و ... در صورتی که یک شهروند مصوبهای را خلاف شرع بداند و تقاضای بررسی بدهد با ارجاع دیوان عدالت اداری، فقهای شورا به جد و ریز برای یک ادعای شهروند بررسی و تبادل نظر داشته و ساعتها وقت میگذارند تا نتیجه حاصل شود.
در پایان جلسه طحان نظیف به سوالات دانشجویان پیرامون مباحث ارائه شده و ... پاسخ گفت.