آبگیری سد چم‌شیر بالاخره خوب است یا بد؟ / سلاجقه: اجازه تکرار گتوند ۲ را نمی‌دهیم

به گزارش گروه استان‌ها خبرگزاری دانشجو، پروژه احداث سد چم‌شیر و آبگیری آن مخصوصا در روز‌های اخیر در رسانه‌های رسمی و محلی واکنش‌های بسیاری را داشته است و بی شک یکی از مهمترین پرونده‌های محیط زیستی در چندسال اخیر است که به این صورت در محافل مطرح می‌شود.

سد چم‌شیر بر روی رودخانه زهره در استان کهگیلویه و بویر احمد احداث شده است که امتداد این رودخانه به استان خوزستان راه پیدا می‌کند و پس از آن به استان بوشهر می‌رود و در نهایت به خلیج فارس می‌رسد؛ مطالعات احداث سد چم‌شیر از سال ۱۳۷۱ آغاز شده است و ساخت آن در دهه هشتاد کلید خورده است و اکنون به پیشرفت فیزیکی ۹۳ درصد رسیده است و طبق برآورد‌ها حدود ۲۲ هزار میلیارد تومان برای ساخت سد چم‌شیر هزینه شده است و اکنون در مرحله آبگیری قرار دارد که آبگیری این سد مخالفان و موافقانی دارد.

استدلال موافقین احداث و آبگیری سد چمشیر اغلب این است که آبگیری این سد باعث توسعه مناطق محروم در استان کهگیلویه و بویر احمد از طریق توسعه کشاورزی و تولید نیروی برق آبی و تامین آب شرب می‌شود و آبگیری این سد برای تکمیل و رسیدن به این اهداف ضروری است.

استدلال مخالفین آبگیری سد که بیشتر از فعالین محیط زیستی هستند، این است که درون مخزن سد رخ نمون نمکی وجود دارد و این رخ نمون نمکی باعث افزایش EC یا همان شوری آب می‌شود و این امر شوره زار شدن زمین‌های پایین دست سد را در پی خواهد شد؛ مخالفین آبگیری سد چمشیر را مانند گتوند فاجعه محیط زیستی می‌نامند و قصد جلوگیری از آبگیری سد را دارند البته که سازمان حفاظت محیط زیست نیز اخیرا مواضعی در مخالفت با آبگیری سد چم‌شیر داشته است.

درباره احداث و آبگیری سد چم‌شیر مطالعات بسیاری از سوی موسسات مختلف صورت گرفته است، دانشگاه تهران در سال ۱۳۹۷ مطالعه‌ای نسبت به کیفیت آب در مخزن سد چم‌شیر انجام داد که در نتیجه گیری این مطالعات این مورد ذکر شده است که اطلاعات میدانی و تحلیل‌های انجام شده بر روی داده‌های موجود نشان می‌دهد از محدوده تراز ۵۶۰ در کف مخزن به صورت متوسط سالیانه حدود ۵۰۰ هزار تن نمک وارد مخزن چمشیر خواهد شد.

چم‌شیر بحرانی‌تر از گتوند!
همچنین شرکت نفت به دلیل وجود دو حلقه چاه در مخزن سد چم‌شیر اخیرا گزارشی از این سد منتشر کرده است که در این گزارش پیشنهاد تعویق آبگیری داده شده است و طی بررسی‌های صورت گرفته توسط این شرکت، شباهت‌هایی بین سد گتوند و سد چمشیر وجود دارد و شرایط سد چمشیر به مراتب بحرانی‌تر توصیف شده است و ادعایی مبنی بر وجود چند میلیارد تن نمک در بستر دریاچه سد چمشیر توسط شرکت نفت مطرح شده است!

حیدر زارعی استاد دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز در گفتگو با خبرگزاری دانشجو درباره محقق شدن یا نشدن اهداف احداث سد چم‌شیر عنوان کرد: هر سدی که احداث می‌شود دارای اهدافی مانند توسعه کشاورزی، تامین آب شرب، تولید برق، آبزی پروری و... است که احداث سد چم‌شیر برای بحث کشاورزی است و توسعه که در استان کهگیلویه و بویراحمد است نیاز به تامین آب دارد، اما بحث این است که اگر کیفیت آب مناسب باشد به آن اهداف می‌رسد، ولی اگر مناسب نباشد اهداف تعریف شده محقق نمی‌شود.

وی افزود: رودخانه زهره با توجه به شرایطی که به لحاظ زمین شناسی و جریانی آبی که در مسیر خودش از این سازند عبور می‌کند، کیفیت آب مخصوصا در بخشی که مخزن شکل می‌گیرد به شدت تحت تاثیر قرار می‌گیرد و یک بخشی هم بعد از محل سد است و در کل کیفیت آب مناسبی ندارد و برای بحث آب شرب اهداف را نمی‌تواند محقق کند. برای بحث کشاورزی هم با توجه به مدلسازی‌هایی که برای افزایش کیفیت آب پس از آبگیری به وجود می‌آید ابهاماتی وجود دارد که ممکن است کیفیت آب نسبت به زمانی که در حالت طبیعی جریان دارد کمتر شود و اگر کیفیت کمتر شود ما عملا نمیتوانیم از منبع آب استفاده کنیم و عملا سد گتوند ۲ می‌شود.

بیشتر بخوانید:
کیفیت آب مناسب نباشد؛ هدف احداث چم‌شیر محقق نمی‌شود / قبل از آبگیری امکان اصلاح مطالعات وجود دارد+فیلم

جانمایی اشتباه سد چم‌شیر
امیر حاجوی دبیر مجمع مطالبه‌گران شهرستان بهبهان در گفتگو با خبرگزاری دانشجو مطرح کرد: تا سال ۱۹۶۵ که بحث پایش سرزمینی قبل از انقلاب توسط کارشناسان ایرانی و خارجی انجام شد هیچ جایگذاری برای این سد دیده نشده است به دلیل وجود شورابه، این منطقه مناسب برا سدسازی نیست، ولی از سال ۷۲ فاز مطالعاتی و اجرایی سد انجام می‌شود.

حاجوی ادامه داد: متاسفانه در سازند گچساران سد چم‌شیر شورابه‌ها دیده نشده است و طبق بررسی کارشناسان رخ نمون نمکی در مخزن سد وجود دارد و دیده شده است لذا ما سوال می‌کنیم که چرا متولیان امر صبر نمی‌کنند و به مستندات دانشگاه‌های خودمان بها نمی‌دهیم و اگر یک سال صبر کنیم که دیدگاه‌ها و پژوهش‌ها جمع بندی شود و مسائل رفع شود تا پیشرفت منطقه حاصل شود.

بیشتر بخوانید:
پروژه سد چم‌شیر چالش‌های فراوانی دارد / هزاران تن چشمه‌های نمک در حوزه آبگیری سد وجود دارد +فیلم

سلاجقه: اجازه تکرار گتوند ۲ را نمی‌دهیم
مطالعات مختلف درباره سد چمشیر باعث شده است که مسئولین محیط زیستی چه در سطح استانی و چه در سطح کشوری نسبت به آبگیری این سد موضع بگیرند که در آخرین صحبت‌ها، علی سلاجقه معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست روز گذشته در نشست خبری پس از جلسه هیئت دولت درباره احداث سد چمشیر اظهار کرد: اجازه تکرار گتوند ۲ را نمی‌دهیم.

وی افزود:  کارشناسان سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت نیرو در حال بررسی موضوع «سد چمشیر» به صورت میدانی هستند و نتایج آن که مشخص شود، درباره آن تصمیم‌گیری خواهد شد.

با توجه به موضع اخیر رئیس سازمان حفاظت محیط زیست انتظار می‌رود که آبگیری سد چمشیر تا بررسی‌های میدانی مجدد به تعویق بیفتد و حتی اگر احتمال کمی نسبت به ضربه زدن آبگیری این سد به محیط زیست وجود دارد جلوی آبگیری گرفته شود و تدابیری از سوی مسئولین مربوطه برای ضرر‌های محیط زیستی سد چم‌شیر اندیشیده شود.