فراز و فرود‌های دفن پسماند در بجنورد / جانمایی محل دفن پسماند‌ها بدون توجه به اثرات محیط زیستی تعیین می‌شود!

گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، حسین اکبری،* با رفت و آمد مسئولین و سپردن پست‌ها به افراد دیگر، همیشه کار‌هایی بوده که بلاتکلیف مانده اند یا لابه‌لای شلوغی‌ها به فراموشی سپرده شده اند. موضوع دفن زباله در خراسان شمالی و بالاخص در بجنورد یکی از این موضوعات است.

آغاز اجرای طرح جامع پسماند خراسان شمالی

در مرکز استان روزانه ۱۳۵ تن زباله تولید می‌شود که تنها ۲ درصد از آن تفکیک می‌شود؛ در ابتدا باید تاکید کرد گذشته از وظایف مسئولان، فرهنگ سازی درخصوص تفکیک از مبدا امری ضروری بوده و نیازمند همراهی شهروندان است.

در کشور به طور میانگین هر نفر روزانه ۷۰۰ گرم زباله تولید می‌کند؛ این رقم در سطح بین المللی ۷۳۷ گرم برای هر نفر است، اما میانگین تولید زباله در بجنورد به ازای هر نفر ۴۷۳ گرم است.

در مهرماه امسال با اجرای طرح جامع پسماند در استان، وضعیت تولید زباله، نحوه جمع آوری و دفن اصولی آن در شهرها و روستاهای بزرگ خراسان شمالی و همچنین ایجاد کمپوست در مرکز استان مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. این موضوع را مرتضی رجایی، مدیرکل دفتر امور شهری و شوراهای استانداری خراسان شمالی در همان زمان به رسانه‌ها اعلام کرده بود. 

به گفته رجایی در این طرح تلاش شده بود تا مدیریت جمع آوری و دفن اصولی زباله، ضمانت اجرایی داشته باشد و در این زمینه از ظرفیت‌های محلی و منطقه‌ای استفاده شود. رویکرد مسئولان هم اینطور اعلام شده بود که با انجام اقدامات فرهنگی و با نهادینه کردن فرهنگ مدیریت تولید زباله، مردم پای کار باشند.

بیشتر بخوانید:

• ایستگاه جدید پسماند بجنورد درگیر حواشی / اهالی روستاهای اطراف معترض هستند
• ناتوانی مسئولان برای تعیین محل دفن زباله‌های بجنورد/ شورای تامین نیز به ماجرا ورود کرد!
• ۶۷ درصد جمعیت خراسان شمالی فاضلاب شهری ندارند

وی همچنین با اشاره به تخصیص اعتبارات در سفر رییس جمهور به استان، گفته بود که ۴۵۰ میلیارد تومان اعتبار به شهرداری‌های استان و ۳۵ میلیارد تومان اعتبار نیز برای تامین تجهیزات کارخانه کمپوست تخصیص یافت که کمک بزرگی به اجرای طرح پسماند در استان است.

توقف ۶ ماهه اجرای پروژه ایستگاه میانی پسماند بجنورد

خبر اجرای طرح جامع پسماند، خبر خوشی بود، اما باز هم یک جای کار می‌لنگید. ایجاد ایستگاه میانی پسماند شهری بجنورد، پس از فراز و فرود‌هایی برای تامین زمین در شهریور ماه ۱۳۹۹ وارد مرحله اجرایی شد؛ محل کنونی این ایستگاه، در شمال بجنورد و در مسیر گلستان شهر واقع است که سبب گلایه مردم این منطقه نیز شده است.

ایستگاه میانی پسماند بجنورد در شرق بجنورد و در ۲ کیلومتری روستای ینگه قلعه، به فاصله ۶۸۰ متر از کشتارگاه بجنورد وارد مرحله اجرایی شد که بعد از مدتی متوقف شد.در واقع این پروژه به دلیل مخالفت اداره کل راه و شهرسازی استان متوقف شده بود. 

هادی قربانی، مدیرعامل سازمان پسماند شهرداری بجنورد ۱۶ مهر سال جاری به رسانه‌ها گفته بود که دلیل مخالفت مدیران راه و شهرسازی استان با این پروژه، همجواری با زمینی با کاربری گردشگری بوده و فعالیت این طرح از اوایل امسال متوقف مانده است. 

قربانی همچنین گفته بود که پروژه ایستگاه میانی زباله در شهر بجنورد ۳۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و قرار بود امسال ۲ میلیارد تومان در این پروژه هزینه شود، اما در نشست کارگروه پسماند اعلام شد که مکان این طرح در مجاورت زمینی با کاربری گردشگری واقع شده است.

مدیرعامل سازمان پسماند شهرداری بجنورد با اشاره به اینکه در این باره مکاتبه لازم با استانداری انجام شده، اما هنوز نشست کارگروه برگزار نشده است، بیان کرد: این پروژه قرار بود تا پایان امسال به بهره برداری برسد، اما با این شرایط، ۶ ماه از برنامه عقب افتاد.

شروع مجدد عملیات اجرای ایستگاه میانی پسماند بجنورد

همانند کش و قوس‌های چند سال اخیر پیرامون این موضوع، اجرای پروژه ایستگاه میانی پسماند دوباره از سر گرفته شد. تنها ۲ روز بعد از اظهار نظر مدیرعامل سازمان پسماند شهرداری بجنورد مبنی بر توقف ۶ ماهه این پروژه، مدیر کل دفتر فنی استانداری خراسان شمالی از شروع مجدد عملیات اجرای ایستگاه میانی خبر داد.

مصطفی وثوقی، مدیر کل دفتر فنی استانداری خراسان شمالی روز دوشنبه ۱۸ مهر به میان خبرنگاران آمد و ضمن اعلام این خبر به آنان گفت: اجرای پروژه ایستگاه میانی پسماند در مرکز استان از اوایل امسال به علت مخالفت برخی دستگاه‌ها متوقف شد، اما اکنون کارگروه امور زیربنایی با ادامه اجرای آن موافقت کرده است.

او همچنین بیان کرد که اجرای این طرح با رعایت شرایط زیست محیطی از سرگرفته می‌شود و این امر به زودی به سازمان پسماند شهرداری بجنورد ابلاغ خواهد شد.

ملاحظاتی که در نظر گرفته نشده

یوسف مغروری، عضو شورای شهر بجنورد در گفتگو با خبرنگار ما با اشاره به اینکه روزانه قریب به ۱۳۵ تن زباله در شهر بجنورد تولید می‌شود، گفت: با این حال دفع و دفن نامناسب و غیر اصولی این زباله‌ها در طبیعت بکر شهر در کوه‌های باباموسی علاوه بر آسیب‌های جبران ناپذیر زیست محیطی مشکلات فراوانی را نیز برای مردم ساکن در آن مناطق ایجاد کرده است.

به اعتقاد او خطر نفوذ شیرابه زباله‌های موجود در محل‌های دفن پسماند به سفره‌های آب زیرزمینی، این معضل را بسیار خطرناک‌تر از آلودگی هوا و ریزگرد‌ها و سایر صنایع آلاینده کرده است.

او گفت که نه تنها در دفن گاه زباله باباموسی بلکه در جانمایی ایستگاه میانی فعلی (جاده گلستان شهر) و ایستگاه میانی جدید (ورودی کشتارگاه) ملاحظاات به طور کامل رعایت نشده است.

مغروری معتقد است که محل جانمایی و احداث کارخانه کمپوست و دفن گاه زباله پیرامون آن اصول علمی و کارشناشی و صوابط مورد توجه قرار نگرفته است. به استناد تبصره ۲ ماده ۱۲ قانون مدیریت پسماند جانمایی و ایجاد محل دفن پسماند‌ها بر عهده وزارت کشور است.

وی با بیان این مطلب که برخی از دستگاه‌ها در پاسخ دهی به استعلامات ملاحظات و ضوابط خاصی را در نظر می‌گیرند، ادامه داد: امروز این سبک مدیریت و اینچنین تصمیم‌ها موجب هدر رفت سرمایه‌های شهر و بعضاً بی اعتمادی مردم به مسولان خواهد شد.

محیط زیست مجوزی برای دفن زباله صادر نکرده 

رضا شکاریان، مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی ششم بهمن در نشست خبری با اصحاب رسانه اظهار کرد: دفن زباله‌ها در کوه باباموسی بدون مجوز زیست محیطی انجام می‌شود و این اقدام آلودگی‌های محیطی برای شهر بجنورد به همراه دارد، اما مسائل اجتماعی تاکنون مانع از تعطیلی این دفن گاه شده است.

وی افزود: در دهه گذشته ایستگاه پسماندی بدون طی روند استاندارد زیست محیطی در روستا‌های اطراف بجنورد احداث شد که به دلیل ایجاد مشکل برای اهالی روستا‌های اطراف آن تعطیل شد، اما خاطره بد آن باعث شده است تا هر نقطه‌ای که برای ایستگاه جدید با رعایت استاندارد‌ها انتخاب شود، مردم آن منطقه مخالفت کنند.

شکاریان گفت: در سال‌های گذشته مکانی با رعایت استاندارد‌های مناسب انتخاب شد که می‌تواند بدون آلودگی مشکل دفن زباله‌های بجنورد را حل کند، اما به دلیل مخالفت اهالی روستای نزدیک به آن کارخانه کمپوست همچنان بلاتلکیف است.

امید است این مسئله بیش از این پشت در‌های بسته دفتر مسئولان مربوطه نماند و هرچه زودتر تکلیف دفن زباله‌ها در کوه باباموسی و اجرای عملیات ایستگاه میانی پسماند و همچنین کارخانه کمپوست تعیین شود.