مرکز استان خراسان شمالی از داشتن کارخانه کمپوست محروم است و از همین رو شهرداری بجنورد مجبور است زبالههای شهری را به منطقهای برده و دفن کند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجو از بجنورد؛ نام دیگرش را طلا گذاشتهاند؛ اما از نوع کثیفش. طلایی که این روزها حکم عذاب برای برخی از اهالی بجنورد شده است. تدابیر مختلفی انجام میشود، اما تاکنون به نتیجه نرسیده و هر روز یک حرف و حدیث وجود دارد.
ماجرا از آن قرار است که بجنورد به عنوان مرکز استان خراسان شمالی از داشتن کارخانه کمپوست محروم است و از همین رو شهرداری بجنورد مجبور است زبالههای شهری را به منطقهای برده و دفن کند.
این منطقه اکنون کوه بابا موسی در نزدیکی روستاهای باغچق و علی آباد است. منطقهای که سالهاست پذیرای زبالههای بجنورد است و مردم گلایههای زیادی نسبت به آن دارند.
از سوی دیگر کارشناسان محیط زیست نیز ایرادات بسیاری بر دفن زباله در بابا موسی میگیرند. ایراداتی که سالهاست بیان میشود، اما گوش کسی شنوا نیست. به عنوان نمونه روح الله براتیان، شهردار سابق بجنورد حدود ۵ سال پیش در این موضوع گفت: دانشگاه علوم پزشکی و محیط زیست از شهرداری برای وضعیت نامطلوب زبالهها در ایستگاه موقت تخلیه زباله به دادستان شکایت کردهاند، اما هنوز مکان جدیدی را برای تخلیه زباله معرفی نکردهاند. از سوی دیگر محل دفن زباله در کوه بابا موسی مصوبه شورای بهداشت بوده که حال خود آنها نیز نسبت به این موضوع معترض هستند.
خلاف قانون ۲۷ ساله
فرای اثرات مخرب این زباله بر محیط زیست منطقه، پس از گذشت ۲۷ سال از دفن زباله در بابا موسی، حمیده رضایی، کارشناس مسئول نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیطزیست خراسان شمالی گفت: سه مکان فاقد مجوز مدیریت نهایی پسماند شهری بجنورد شامل سایت زباله گاه بابا موسی، ایستگاه میانی پسماند شهری و مرکز دفع نخالههای ساختمانی بجنورد عرصه دفن غیراصولی زباله شده است.
وی اظهار داشت: مرکز دفن پسماندهای شهری بجنورد، از سال ۷۲ در زمینهای بابا موسی در ارتفاعات شمال شرق بجنورد مستقر و از آن زمان تاکنون، دفن در درههای طبیعی موجود در منطقه، انجام میشود که البته در حال حاضر و با توجه به حجم پسماند تلنبار شده در سالهای گذشته، این درههای طبیعی نیز اشباع و مسطح شده است.
رضایی بیان کرد: هیچ مجوزی از دستگاههای مرتبط برای بهرهبرداری از سایت دفن پسماند در منطقه «بابا موسی» در شمال شرق بجنورد گرفته نشده و مطالعات ارزیابی آثار آن به انجام نرسیده است.
زبالهها را بریزید در جایی که نزدیکتر است اما مشکلات زیست محیطی زبالههای بجنورد به اینجا ختم نمیشود. محمد خالقی، رئیس اداره محیط زیست بجنورد در این خصوص گفت: بر طبق اصول به عنوان مثال هر یک هزار خانوار روستایی باید یک دفن گاه زباله برای آنها تعریف شود و اگر جمعیت از این میزان بیشتر شد زباله گاه بزرگتری در نظر گرفته شود.
وی ادامه داد: اما متأسفانه در حال حاضر در این شهرستان هر روستایی برای خود یک زبالهگاه دارد و این زباله گاهها در مکانهایی در نظر گرفته شدهاند که دسترسی به آنها راحتتر بوده و بیشتر آنها نیز معمولاً در سرشاخه آب راههاست.
خالقی اظهار کرد: همین امر سبب میشود تا با کوچکترین بارندگی شیرابههای زباله وارد رودخانه شود و یا اینکه پلاستیکها که سبک هستند بر روی آب منتشر شوند. برخی از زباله گاه نیز در خط الراس قرار دارند و باید فکری به حال زبالههای تولیدی در روستاها کشیده شود؛ لذا مسئولان شهری تصمیم گرفتهاند منطقه دفن زباله را تغییر دهند و این بار محلی در نزدیکی روستای نجف آباد و ۱۰ روستای دیگر را انتخاب کردهاند. انتخابی که به نظر میرسد کار را بدتر از بد میکند؛ اما فعلاً مشخص نیست سرنوشت این تصمیم چه خواهد شد.
روستای نجفآباد را مشکل جدید شهر نکنیم محسن موسوی، عضو شورای شهر بجنورد در این خصوص اظهار کرد: نباید روستای نجف آباد را به روستای علی آباد دوم تبدیل کنیم و به جای حل یک مشکل، معضل دیگری نیز اضافه کنیم که این کار کاملاً غلط و غیر اصولی است.
وی افزود: با توجه به تصمیم اتخاذ شده مبنی بر انتقال دفنگاه زباله به منطقه نجفآباد، اهالی این منطقه نسبت به این امر انتقاداتی دارند که باید نسبت به رفع دغدغه آنها گام برداشت.
موسوی با بیان اینکه موضوع دفنگاه زباله جنبه اجتماعی پیدا کرده و انعکاس وسیعی در رسانههای استان داشته است، گفت: با توجه به شرایط رقم خورده و حساسیت موضوع، ورود اعضای شورای اسلامی شهر بجنورد بر این مسئله اهمیت ویژهای دارد.
ورود شورای تامین برای حل جانمایی زباله
مهدی محمدی، رئیس سابق شورای اسلامی شهر بجنورد نیز در همین راستا در جلسه شورای شهر بجنورد با تاکید بر اینکه دفنگاه زباله در هر منطقهای از شهرستان جانمایی شود، انتقادات اهالی آن منطقه را در بر خواهد داشت، اظهار کرد: با توجه به دغدغه ساکنین و حساسیت موضوع شورای تأمین ورود پیدا کرده تا در کمال آرامش تصمیمگیری نهایی در این خصوص رقم بخورد.
در واقع اهالی روستاهای نجف آباد و اطراف آن به شدت با این مسئله مخالفاند. آنها این تصمیم را به معنای نابودی دامداری خود میدانند؛ همچنین فاصله بسیار اندک روستا از محل تعیین شده را عامل ورود جانواران موذی و بوی نامطبوع به روستا عنوان میکنند.
نارضایتی مردم نجفآباد از دفن زباله در این شهر اما مجرد، دهیار روستای نجف آباد در این خصوص می گوید: نه مردم و نه دهیار و یا شورای روستای نجف آباد هیچ گونه رضایتی برای ایجاد دفن گاه و یا کارخانه کمپوست در این روستا ندارند. در قبال آن هرگونه پیشنهادی هم که به ما بدهند را نخواهیم پذیرفت، زیرا مردم این روستا شاغل هستند و دامداری میکنند و نیازی به کار در میان زبالهها برای دریافت حقوق حداقلی ندارند.
تغییر محل دفن زبالههای شهری بجنورد به نزدیکی روستای نجف آباد به طور حتم محیط زیست، منابع آبی و مشاغل اهالی را با مشکل رو به رو می کند.
وی افزود: محل جانمایی شده ۳ کیلومتر با روستا فاصله دارد لذا کاملاً بوی نامطبوع در روستا خواهد پیچید و جدای از بوی نامطبوعی که این دفن گاه برای روستا به بار میآورد، به دلیل ورود حشرات موذی و بسیاری از جانوران، امکان چرای دامهای ما نیز از بین میرود و به شغل ما آسیب جدی وارد میشود.
مجرد ادامه داد: مسئولان جاده مسیر پسماند را از روی یک چشمه روستا کشیدهاند و هرچه میگوئیم اینجا چشمه است، کسی به حرف ما گوش نمیدهد. از سوی دیگر خود محل مورد نظر نیز چشمهای وجود دارد و پس حفاری چند متری به آب رسیدهاند.
دستورات استاندار و کاری که از پیش نمیرود ماجرا ادامه داشت که در نهایت محمدعلی شجاعی، استاندار خراسان شمالی برای حل مشکل زباله شهر بجنورد وارد عمل شد. شجاعی اواسط ماه گذشته بود که به این مسئله واکنش نشان داد و در این باره گفت: استان در دو حوزه مدیریت پسماند و استفاده صنایع از پسابها وضعیت خوبی ندارد و باید با برنامهریزی و عملیاتی کردن سند محیط زیست استان٬ این موضوعات را ساماندهی کنیم.
استاندار خراسان شمالی ادامه داد: در حوزه پسماند نیز باید طرح جامع مدیریت پسماند با صرف وقت بیشتری و به صورت تخصصی تهیه و در سطح استان عملیاتی شود که ورود بخش خصوصی در این حوزه مورد تاکید است.
اما پس از گذشت یک ماه فرماندار بجنورد طی هفته گذشته در نشست خبری از تعیین تکلیف نشدن محل دفن زبالههای بجنورد خبر داد و گفت: مطالعات برای تعیین محل همچنان ادامه دارد.
عدم تعیین تکلیف ماجرا پس از یک ماه از موضعگیری شجاعی، باعث شد بار دیگر او ماجرا را مورد تاکید قرار دهد. استاندار طی روزهای گذشته گفت: پیگیری مسائل مربوط به دفن گاه بجنورد وظیفه فرمانداری بجنورد است و باید تعهدات شهرداری تا هفته آتی در این زمینه اجرا شود.
استاندار خراسان شمالی ادامه داد: اگر اعتراض مردم برای محل تعیین شده درست است، باید مکان تغییر کند؛ در غیر این صورت تصمیمی که گرفته شده باید به اجرا دربیاید.
وی با انتقاد از مسئولان این حوزه افزود: موضوع دفن گاه زبالههای بجنورد مسئله بزرگی نیست، اما ما به دلیل ضعف خود آن را بزرگ کردهایم.
شجاعی در انتها گفت: بررسی تخصصی اثرات زیست محیطی محل پیش بینی شده برعهده فرمانداری است و این نهاد موظف است نواقص را شناسایی و اعلام کند؛ در غیر این صورت طی برنامه زمان بندی شده باید پروژه اجرا شود.
حال باید دید چه سرنوشتی برای زبالههای بجنورد رقم خواهد خورد. موضوعی که به ظاهر بسیار ساده است، اما مانند بسیاری از مسائل دیگر برای مسئولان استان تبدیل به یک بحران شده است.