چرا سهم ایران در تجارت گاز تنها ۲ درصد است؟

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو- حنانه فقیه منزه: ایران با داشتن ۳۲ تریلیون مترمکعب گاز در جایگاه دوم بزرگترین دارندگان منابع متعارف گاز قرار گرفته است. این منبع بیش از ۷۰ درصد سبد انرژی کشور را تشکیل می‌دهد و استفاده درست از آن از لحاظ اقتصادی و سیاسی منافع زیادی به همراه دارد.

با توجه به افزایش مصرف گاز در جهان و لزوم توسعه تجارت گاز در اسناد بالادستی از جمله سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، سیاست‌های کلی انرژی و سند چشم‌انداز صنعت نفت در ۱۴۰۴، اتخاذ رویکرد مناسب در این حوزه، از وظایف مهم حاکمیت است.

سهم صادرات ایران از حجم کل صادرات گاز جهان تنها ۲درصد است که همخوانی زیادی با حجم ذخیره آن در کشور ندارد. بر اساس گزارش سال ۲۰۲۲ شرکت بی. پی، کشور‌های روسیه، ایران، قطر، ترکمنستان و ایالات متحده آمریکا به ترتیب بزرگترین دارندگان ذخایر گاز طبیعی متعارف جهان هستند. بر اساس این گزارش، بزرگترین تولیدکنندگان گاز طبیعی جهان در سال ۲۰۲۱ به ترتیب ایالات متحده آمریکا، روسیه، ایران، چین و قطر بوده‌اند. از لحاظ مصرف نیز به ترتیب کشور‌های ایالات متحده آمریکا، روسیه، چین، ایران و کانادا در جایگاه‌های اول تا پنجم قرار دارند.

براساس آمار‌ها ایران ۱۷ درصد از منابع گازی جهان را در اختیار دارد، اما سهم آن از صادرات ۱.۴ درصد و از تجارت این منبع انرژی در سال ۲۰۲۱ کمتر از یک درصد بوده است. سهم صادرات گاز به معنی نسبت مجموع صادرات گاز طبیعی یک کشور به کل میزان صادرات گاز جهان و سهم تجارت گاز عبارت است از نسبت مجموع صادرات و واردات گاز طبیعی یک کشور به مجموع کل صادرات و واردات گاز طبیعی جهان. این در حالیست که کشور روسیه ۲۰ درصد از منابع گازی جهان را در اختیار دارد و سهم آن از صادرات و تجارت گاز به ترتیب ۱۹ و ۱۱ درصد است.

برخی کشور‌ها علی رغم بهره‌مندی کمتر از ذخایر گاز طبیعی، از سهم صادرات و سهم تجارت گاز بالایی برخوردار است. به عنوان مثال، کشور نروژ با اینکه جزو ۱۰ کشور دارنده بزرگترین ذخایر گازی نیست، رتبه چهارم را در سهم صادرات گاز جهان به خود اختصاص داده اما ایران با داشتن دومین ذخایر گازی در جهان، در بین کشور‌های صادرکننده گاز در رتبه ۱۳ قرار گرفته است.