از تولید به مصرف/ گاز تولیدی و مصرفی ایران برابر است

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو- ندا زارعی: بیش از ۱/۳۲ تریلیون متر مکعب گاز که ۱/۱۷ درصد از کل ذخایر اثبات شده گاز طبیعی در دنیا را تشکیل می‌دهد، متعلق به ایران است. بر اساس آمار منتشر شده از مرکز پژوهش‌های مجلس، ذخایر ایران به تنهایی دوبرابر ذخایر گاز آمریکا_اقیانوسیه و آمریکای شمالی، ۵/۲ برابر ذخایر گاز آفریقا، بیش از چهار برابر ذخایر آمریکای مرکزی و جنوبی و ۱۰ برابر کل ذخایر اروپا است. ایران در کنار کشور‌های روسیه و قطر، مجموعا بیش از ۵۰ درصد از کل ذخایر جهان را دارند.                      
در بحث تولید گاز طبیعی در کشور، بیشرین میادین گازی ایران در قسمت دریا هستند. میدان پارس جنوبی که بزرگترین میدان گازی دنیا محسوب می‌شود، بر روی یک خط مشترک ایران و قطر قرار دارد. مساحت این میدان ۹۷۰۰ کیلومتر مربع و میزان ذخایر گاز آن حدود ۳۹ تریلیون مترمکعب است که ۱۴ تریلیون مترمکعب از آن سهم ایران است. این میدان با داشتن حدود ۴۰ درصد از ذخایر کل کشور، اصلی‌ترین میدان گازی کشور محسوب می‌شود.

پارس جنوبی به تنهایی به صورت متوســط ۹/۷۴ درصد از تولید گاز طبیعی کشور را به خود اختصاص داده است. براساس آخرین آمار موجود، حداکثر مقدار ماهانه گاز طبیعی تحویلی به شرکت ملی گاز در ســال ۱۴۰۰، در دی و بهمن ماه بوده است. به صورت متوسط، حدود ۸۸۰ میلیون مترمکعب در روز گاز طبیعی به شرکت ملی گاز تحویل شده است. همچنین در سال ۲۰۲۱ میلادی، ایران با تولید ۲۵۷ میلیارد متر مکعب گاز در سال با سهم ۴/۶ درصدی از کل تولید یعنی ۴۰۳۷ میلیارد متر مکعب، بعد از کشور‌های آمریکا و روسیه، در جایگاه سوم قرار دارد.

در بحث مصرف گاز طبیعی، آمریکا، روسیه و چین به ترتیب ۵/۲۰، ۸/۱۱ و ۴/۹ درصد گاز مصرف می‌کنند. ایران با مصرف ۲۴۱ میلیارد متر مکعب گاز در بخش‌های مختلف، سهم شش درصدی از کل مصرف دنیا را دارد و چهارمین کشور مصرف کننده گاز طبیعی در دنیا است. یعنی میزان تولید و مصرف گاز طبیعی در ایران تقریبا برابر است و مقدار گاز تولید شده در داخل کشور نیز به مصرف می‌رسد. یعنی علاوه بر اینکه فرصت صادراتی این انرژی و حضور پررنگ در بازار‌های جهانی از بین می‌رود، با ادامه‌دار بودن روند مصرفی افزایشی گاز در کشور و ثابت بودن میزان تولید آن، در نهایت دچار کسری گاز در فصول سرد سال می‌شویم؛ اتفاقی که در سال‌های اخیر شاهد آن هستیم.

با وجود اینکه ایران دومین دارنده منابع گازی در جهان است و بخشی از بزرگترین میدان گازی جهان یعنی میدان پارس جنوبی را در اختیار دارد، در تامین نیاز داخلی به گاز طبیعی در فصل‌های سرد با مشکل مواجه شده است. برای رفع این مشکل راهکار‌های موقتی مانند استفاده از گازوئیل و مازوت برای جبران این کمبود مورد استفاده قرار گرفته است. این جایگزینی که تبعاتی از جمله آلودگی محیط زیست و از دست رفتن فرصت صادراتی دارد، باید متوقف شود و با برنامه‌ریزی دقیق، راهکار‌های موثر در بلند مدت در نظر گرفته شود.

با توجه به پیش‌رو بودن فصل زمستان و وجود تجربه‌های گذشته در کمبود گاز در این فصل، انتظار می‌رود که مسئولان این حوزه با اتخاذ تصمیم‌های مناسب، از این کسری جلوگیری کنند.