اسماعیل سیاوشی عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو، با اشره به افزایش ۳۸ درصدی تعرفه برق خانگی و اعتراض مردم به این موضوع و لزوم اجرای تعرفه گذاری پلکانی برق خانگی گفت: تصمیم دولت برای افزایش یکسان تعرفه برق خانگی اقدامی ناعادلانه است. این رویکرد به جای ایجاد عدالت، فشار بیشتری بر اقشار ضعیف و کمدرآمد وارد میکند. در حالی که طرح تعرفهگذاری پلکانی در سالهای گذشته نتایج مثبتی به همراه داشت، افزایش یکسان تعرفهها، بهرهوری انرژی را کاهش میدهد و فاصله طبقاتی را بیشتر میکند.
وی با اشاره به سازوکار تعرفهگذاری پلکانی افزود: عدالت ایجاب میکند که هر فرد بر اساس مصرف خود هزینه برق را بپردازد. در نظام پلکانی، مصرفکنندگان پرمصرف مجبور بودند هزینه بیشتری پرداخت کنند و این امر منجر به مدیریت بهتر مصرف انرژی و کاهش اسراف میشد. اما اکنون با افزایش یکسان تعرفهها، اقشار مرفه که مصرف بیشتری دارند، به همان میزان تحت تأثیر قرار میگیرند که اقشار ضعیف با مصرف کمتر. این وضعیت به نفع پرمصرفها و به زیان کممصرفها است.
سیاوشی تأکید کرد که افزایش تعرفه برق به این شکل، علاوه بر تأثیرات منفی بر زندگی روزمره مردم، بر بخشهای تولیدی و خدماتی نیز اثرات زیانباری خواهد داشت. وی تصریح کرد: بسیاری از بنگاههای کوچک تولیدی و خدماتی، وابستگی زیادی به برق دارند. این افزایش تعرفه میتواند هزینههای تولید را بالا ببرد و حتی منجر به تعطیلی این واحدها شود. در شرایطی که کشور نیازمند حمایت از تولید داخلی و ایجاد اشتغال است، چنین تصمیماتی به جای تقویت تولید، به آن ضربه میزند.
وی همچنین به اثرات اجتماعی این تصمیم اشاره کرد و گفت: افزایش هزینههای انرژی میتواند به افزایش فشار اقتصادی بر خانوارهای کمدرآمد منجر شود. این اقشار که پیشتر نیز در تأمین هزینههای زندگی با مشکل مواجه بودند، اکنون باید بخش بیشتری از درآمد خود را صرف پرداخت قبض برق کنند. این در حالی است که طبقات مرفه، با درآمدهای بالا، توانایی بیشتری برای تحمل این افزایش دارند و تأثیر کمتری از آن خواهند گرفت.
سیاوشی ادامه داد: یکی از نکات مهم در نظام تعرفهگذاری پلکانی این بود که هرکس بر اساس مصرف خود هزینه پرداخت میکرد. مصرفکنندگان کممصرف با تعرفههای پایینتر تشویق میشدند و پرمصرفها با تعرفههای بالاتر مجازات میشدند. این رویکرد نهتنها عادلانه بود، بلکه به بهبود بهرهوری انرژی نیز کمک میکرد. بازگشت به این نظام میتواند راهحل بهتری برای مدیریت مصرف برق و کاهش فشار بر اقشار ضعیف باشد.
دبیر دوم کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی همچنین بر اهمیت شفافیت در سیاستگذاریهای مربوط به انرژی تأکید کرد و گفت: تصمیمگیری در حوزه انرژی باید با مشارکت کارشناسان و با در نظر گرفتن منافع تمامی اقشار جامعه انجام شود. مردم باید بدانند که چرا و چگونه تعرفهها افزایش مییابد و این افزایش چه تأثیری بر زندگی آنها خواهد داشت. در غیر این صورت، چنین تصمیماتی میتواند به نارضایتی عمومی منجر شود.
سیاوشی در پایان با اشاره به تأثیرات بلندمدت این سیاست بر اقتصاد کشور اظهار داشت: مصرف بهینه انرژی یکی از مهمترین اولویتهای کشور است. نظام تعرفهگذاری پلکانی با ایجاد انگیزه برای کاهش مصرف، میتواند به دستیابی به این هدف کمک کند. اگر به جای آن، تعرفهها بهصورت یکسان افزایش یابد، نهتنها مصرف کاهش نمییابد، بلکه اقشار ضعیف تحت فشار بیشتری قرار میگیرند و عدالت اجتماعی نیز زیر سؤال میرود. امیدوارم دولت و مجلس با بازنگری در این سیاست، راهکاری مناسبتر برای مدیریت مصرف برق و حمایت از اقشار آسیبپذیر ارائه دهند.