به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، شبیهسازهای پروازی در جنگندههای آموزشی بهطور غیرقابلانکاری نقشی حیاتی در بهبود کیفیت آموزش، کاهش هزینهها، افزایش ایمنی و آمادهسازی خلبانان برای شرایط مختلف ایفا میکنند. از طریق شبیهسازی شرایط جنگی، شرایط اضطراری، نقصهای فنی، و سایر شرایط خاص، شبیهسازهای پروازی به خلبانان این امکان را میدهند که بدون خطر واقعی، مهارتهای خود را در محیطی کنترلشده و تحت نظارت کارشناسان ارتقاء دهند.
این شبیهسازها بهویژه در دنیای امروز، که نیاز به آمادگی سریع و کارآمد در برابر تهدیدات مختلف وجود دارد، ابزارهای ارزشمندی برای آموزش و پرورش خلبانان جنگنده به شمار میآیند. در ادامه به بخشی از کارکردهای شبیه سازهای آموزشی اشاره میشود:
آموزش در شرایط پیچیده و خطرناک: در آموزش خلبانان جنگندهها، بهویژه در مراحل اولیه و آموزشهای پیشرفته، ممکن است نیاز به تجربه پرواز در شرایط پیچیده و پرخطر باشد. شبیهسازهای پروازی این امکان را فراهم میآورند که خلبانان بتوانند با شبیهسازی شرایط مختلف، مانند نبردهای هوایی، شرایط جوی نامساعد، نقص فنی در هواپیما، و حتی شرایط اضطراری همچون آتشسوزی یا نقص سیستمهای حیاتی پروازی روبهرو شوند.
مزایای این شرایط شبیهسازی شده عبارتند از:
کاهش خطرات واقعی: آموزش در شرایط خطرناک مانند نبردهای هوایی، نقصهای فنی یا شرایط جوی سخت در دنیای واقعی میتواند به شدت پرخطر باشد. شبیهسازهای پروازی این امکان را میدهند که خلبانان این شرایط را بدون هیچ خطری تجربه کنند.
افزایش تجربه پروازی و موقعیتهای خاص: در دنیای واقعی ممکن است شرایطی مانند نقص فنی در حین نبردهای هوایی یا مشکل درسیستمهای هدایت به ندرت پیش بیاید. اما با شبیهسازهای پروازی میتوان چنین شرایط نادر و پیچیدهای را به طور مکرر و در شرایط کنترلشده تمرین کرد.
صرفهجویی در هزینهها: آموزش خلبانان جنگندهها به طور سنتی بسیار پرهزینه است. پرواز با جنگندهها بهویژه در مراحل اولیه و در شرایط جنگی نیازمند تجهیزات بسیار گرانقیمت و همچنین هزینههای سوخت و نگهداری است. استفاده از شبیهسازهای پروازی میتواند هزینههای آموزشی را به طرز چشمگیری کاهش دهد.
هزینه پایینتر آموزش: پروازهای واقعی با جنگندهها علاوه بر هزینههای سوخت، نیازمند هزینههای نگهداری بالا و تجهیزات پیچیده هستند. با استفاده از شبیهسازهای پروازی میتوان آموزشهای مشابه را با هزینهای بسیار کمتر انجام داد.
صرفهجویی در زمان: در شبیهسازها، تمرینات آموزشی میتوانند بدون محدودیت زمانی و مکان انجام شوند. این امکان به خلبانان این اجازه را میدهد که به صورت مداوم مهارتهای خود را بهروز کنند.
شبیهسازی نبردهای هوایی: یکی از مهمترین جنبههای آموزش جنگندهها، تمرین در زمینه نبردهای هوایی است. این نوع از آموزش نیازمند تجربه در شرایطی است که نیاز به واکنشهای سریع و پیچیده دارد. شبیهسازهای پروازی میتوانند شرایط واقعی نبرد هوایی را شبیهسازی کرده و به خلبانان این امکان را میدهند که در محیطی کنترلشده این مهارتها را توسعه دهند.
در شبیهسازها، میتوان به خلبانان آموزش داد که:
روشهای تاکتیکی: چگونه در برابر دشمن واکنش نشان دهند، از چه استراتژیهایی برای فرار از تیرهای دشمن استفاده کنند و چگونه از سیستمهای تسلیحات خود بهرهبرداری کنند.
تشخیص تهدیدات: شبیهسازها این امکان را میدهند که خلبانان با تهدیدات مختلف (مانند موشکهای هدایتشونده، نبردهای راداری، و تغییرات سرعت و مسیر دشمن) در زمان واقعی مقابله کنند.
همانطور که گفته شد بخش جدایی نشدنی از فرایند عملیاتی کردن و عملیاتی نگه داشتن یک جنگنده، ساخت شبیه ساز پروازی و عملیاتی آن جنگنده است که هرگونه اخلال در تدوام عملیاتی شبیه سازها، بر فرایند آموزش خلبانان و حتی وضعیت عملیاتی آن جنگنده تاثیر منفی دارد.
با توجه به اینکه جنگنده یاسین نیروی هوایی ارتش، در مسیر ساخت و توسعه است ساخت شبیه ساز مربوطه مورد انتظار بوده است و در روزهای اخیر تصویر شبیه ساز پروازی جنگنده یاسین در فضای مجازی منتشر شد.
با توجه به جزئیات شبیهساز مذکور، سیستم الکترونیکی و کاکپیت جنگنده یاسین قابل حدس است. در واقع جنگنده یاسین همانند جنگنده کوثر از کابین دیجیتال بهره میبرد ک خبری از نمایشگرهای آنالوگ عقربهای قدیمی نیست و از الکترونیک و اویونیک جنگندههای نسل چهارم بهره میبرد.
نمایشگرهای مورد استفاده در جنگنده آموزشی یاسین مانند جنگنده کوثر ساخت ایران و صنایع صآ ایران باشند که یاسین را به دومین کاربر رسمی تجهیزات اویونیکی این شرکت ایرانی تبدیل میکند.
با توجه به اینکه نیروی هوایی ارتش پیشتر خبر از سفارش ۴۸ تا ۶۴ فروندی این جنگنده را داده بود مشخصا با منتشر شدن تصویر شییه ساز این جنگنده مسله عملیاتی شدن یاسین در نهاجا را رسمیت پیدا میکند و شایعه منتشره در برخی محافل مجازی راجع به کنسل شدن پروژه یاسین به دلیل ورود به خدمت جنگنده یاک ۱۳۰ روسی را میتوان کذب قلمداد کرد.
بیشتر بخوانید:
پرواز مسلح جنگنده نسل ۴ روسی در آسمان ایران/ ویژگیهای «یاک ۱۳۰» نهاجا
جت آموزشی پیشرفته یاسین یکی از تولیدات سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح است که برای اولینبار در ۲۵ مهرماه سال ۱۳۹۸ رونمایی شد. این هواپیما در ابتدا با نام پروژه کوثر-۸۸ مطرح شد، ولی در سالهای بعد به یاسین تغییر نام داد. البته خط تولید این هواپیما ۲۰ اسفندماه ۱۴۰۱ به همراه نمونه نهایی آن افتتاح شده بود.
وزن خالی جت یاسین ۴۰۰۰ کیلوگرم است که میتواند با موتور بومی توربوجت بدون پسسوز اوج Y تا ارتفاع ۱۱ هزار متری پرواز کند.
جنگنده یاسین به سبب شباهتهای فنی بالا به کوثر و جنگنده اف ۵، گزینه استثنایی نهاجا است. ماهیت یاسین آموزشی است و یک جنگنده مادون صوت آموزشی مشابه یاسین نقش مهمی در فرایند آموزش خلبانان جنگنده ایفا میکند. با توجه به اهمیت کلیدی این جنگنده در ساختار نیروی هوایی ایران، هم تامین داخلی و هم بازار صادراتی برای آن پیش بینی میشود.
نوشته: سیدنویدرضا موسوی