بانک توسعه اسلامی بستری مناسب برای همگرایی در خاورمیانه و توسعه روابط اقتصادی ایران و عربستان

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، بانک توسعه اسلامی از متن مذاکرات سیاسی وزرای خارجه و اقتصاد کشور‌های عضو سازمان همکاری اسلامی (سازمان کنفرانس اسلامی) در سال‌های ابتدایی دهه هفتاد میلادی متولد شد که طبق اساسنامه آن اهداف زیر را دنبال می‌کند:

۱. سرمایه گذاری در پروژه‌های تولیدی زیربنای و اجتماعی به صورت مشارکت در آن پروژه‌ها یا تأمین مالی آنها از طریق اعطای وام بدون بهره با کارمزد مشخص به بخش‌های خصوصی و عمومی

۲. کمک به توسعه تجارت، خارجی به ویژه در مورد کالا‌های سرمایه‌ای در میان کشور‌های عضو

۳. ارائه کمک‌های فنی به کشور‌های عضو

۴. انجام تحقیقات برای تطبیق فعالیت‌های اقتصادی، مالی و بانکی کشور‌های عضو با اصول شریعت اسلامی

۵. قبول، سپرده ایجاد و بهره برداری از صندوق‌های تخصصی با اهدافی از قبیل کمک به جوامع اسلامی در کشور‌های غیرعضو

این بانک به دلیل ماهیت پروژه‌هایی که تامین مالی کرده و اهداف توسعه‌ای آن جزو نهاد‌ها و سازمان‌های منطقه‌ای است که طبق نظریه «همگرایی در روابط بین‌الملل» به تقویت همکاری‌های منطقه‌ای و ایجاد پیوند‌های فراملی میان نهاد‌های بخش عمومی و خصوصی کشور‌های اسلامی کمک کرده است. همزمان به دلیل تلاش برای سازگاری قوانین مالی خود با شریعت اسلامی هم یک الگوی منحصربه‌فرد برای یک نهاد اسلامی مالی ایجاد کرده و همین کارکرد، آن را به بستری برای بهبود روابط فی‌مابین اعضا تبدیل کرده است.

در شرایطی که ایران و عربستان بعد از توافق راهبردی اسفند سال ۱۴۰۱ قدم در مسیر عادی‌سازی روابط سیاسی گذاشته‌اند و اثرات آن در مناسبات سیاسی و امنیتی منطقه غرب آسیا در طی دو سال اخیر مشهود است، برخی اظهارات رسانه‌ای و گمانه‌زنی‌ها حاکی از این امر است که دو کشور آماده توسعه روابط اقتصادی فی‌مابین هستند. در این میان به دلیل اینکه هر دو کشور جزو سه سهامدار اصلی بانک توسعه اسلامی هستند، این موضوع می‌تواند به افزایش مشارکت این بانک در تامین مالی طرح‌های توسعه‌ای و زیربنایی بخش دولتی و خصوصی ایران کمک کند.

 
با توجه به پتانسیل بالای این بانک برای عبور از فشار‌های تحریمی غرب علیه ایران، بهبود همکاری‌های ایران و عربستان می‌تواند به یک مسیر مطمئن برای دسترسی ایران به خدمات بانکی یک موسسه مالی توسعه‌ای منتهی شود. در شرایطی که بانک جهانی و سایر نهاد‌های مالی بین‌المللی به بهانه تحریم‌ها حاضر به ارائه خدمات به ایران نیستند، همکاری دوجانبه ایران و عربستان ذیل بانک توسعه اسلامی از اهمیت مضاعفی برخوردار است. تجربه موفق این همکاری‌ها به سرعت به سایر زمینه‌ها هم گسترش پیدا خواهد کرد و چشم‌انداز مثبتی را پیش‌روی روابط اقتصادی منطقه‌ای ترسیم خواهد کرد.