عبدالجلال ایری، سخنگوی کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی، در گفتوگو با خبرنگار دانشجو اظهار کرد: اقدامات و برنامهریزی که کشور روسیه بر روی رودخانه ولگا انجام داده است تا حدود ۹۰ درصد شرایط فعلی تراز آب را در دریای خزر رقم زده است و این رویه همچنان در حال اتفاق است.
وی افزود: کشورهای همجوار با دریای خزر بیشترین آسیب را از اقدامات روسیه متحمل می شوند و سه شهرستان ساحلی بندرترکمن، گمیشان و بندرگز در غرب و شمال غرب استان گلستان حداکثر خسارت را دیده اند.
نماینده مردم شهرستانهای کردکوی، بندر ترکمن، بندرگز و گمیشان ادامه داد: در سفری که به همراه رئیس جمهور شهید برای اجلاسیه کشورهای حاشیه دریای خزر به ترکمنستان داشتیم، این موضوع مطرح شد و همه کشورهای همجوار خزر مطالبهشان این بود که در روسیه باید در قضیه خزر، برنامه جامعی را تدوین کند.
ایری گفت: موضوعی که در اجلاسیه مذکور به آن اشاره شد این بود که کشورهای ساحلی دریای خزر به مقوله غرامت از روسیه پرداخته بودند و کشور قزاقستان دریافت غرامت از فدراسیون روسیه را آغاز کرده بود.
وی افزود: اطلاع دقیقی از اینکه کشور ترکمنستان هم، مشغول اخذ غرامت بابت خشکسالی دریای خزر از روسیه است یا خیر؟ ندارم.
سخنگوی کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی ادامه داد: پس از بازگشت از این سفر، طرح سئوالی برای وزیر امور خارجه وقت( شهید عبداللهیان )با موضوع ضرورت پیگیری اخذ غرامت از روسیه ارائه کردم.
وی گفت: تبعات کاهش تراز آب دریای خزر و پسروی آب موضوع سادهای نیست؛ بیشترین آسیب این رخداد، به جمهوری اسلامی ایران به ویژه استانهای شمالی و استان گلستان تحمیل میشود.
نماینده مردم شهرستانهای کردکوی، بندر ترکمن، بندرگز و گمیشان در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: موضوع ضرورت پیگیری اخذ غرامت از روسیه را در حاشیه سفر اخیر دکتر پزشکیان به ترکمنستان به ایشان منتقل کردم؛ ولی چون سفر ، سفر فرهنگی بود بستر کار برای طرح موضوع مهیا نبود.
ایری گفت: علی رغم اینکه آقای پوتین رئیس جمهور روسیه هم در این سفر اخیر آقای پزشکیان به روسیه، در ترکمنستان حضور داشت اما به سبب عنوان این سفر، جایگاهی برای طرح موضوع وجود نداشت.
گفتنی است؛ برای مشخص شدن پسروی و خشک شدن دریای خزر نیاز به ابزار علمی و قیاسسنج ویژه نیست و سفر به سواحل خزر، حتی در ۲ بازه زمانی کوتاه، پسروی محسوس و پرشتاب بزرگترین خلیج دریای خزر را ثابت خواهد داد.کارشناسان تغییر اقلیم و گرمایش جهانی، برداشت بیرویه روسیه از آب ورودی ولگاه و احداث سازه های متعدد ذخیره آب، کاهش بارندگی و افزایش تبخیر را به عنوان مهمترین دلایل کاهش تراز آب دریای خزر مطرح می کنند.طبق جدیدترین نظریه مبتنی بر داده علمی که از سوی سازمان نقشه بردای کشور ارائه شده سرعت خشک شدن دریای خزر بسیار نگران کننده است .برخی کارشناسان بر این باورند که به ازای یک سانتی متر کاهش سطح تراز آب دریای خزر حدود یک کیلومتر مربع از وسعت خلیج گرگان کاهش می یابد. کاهش تراز آب دریای خزر خسارتهای اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی فراوانی را در استانهای شمالی ایران به همراه داشته است.