به گزارش خبرنگار حوزه امنیتی دفاعی خبرگزاری دانشجو ؛ از دیرباز سطح فناوری تسلیحات فردی مورد استفاده سربازان و نیرو های ویژه کشور ها نقش محوری در پیروزی و از بین بردن تهدیدات امنیتی داشته اند. بروز نگه داشتن ساختار تسلیحات فردی و تسلیحات سنگین همواره در اولویت ارتش ها بوده است. وزارت دفاع و پشتیبانی، از اواسط دهه نود سلاح انفرادی مصاف را در دو نسخه به نیرو های مسلح عرضه کرد که نمونه مصاف 1 مخصوص نیروهای ویژه و نبرد امنیتی/انتظامی شهری بود و نمونه مصاف 2 سلاح میدان نبرد و DMR به منظور جایگزینی با ژ3 و کلاشنیکف بود. سلاح مصاف 1 ابتدا در نیروی دریایی ارتش و سپس در نیرو های ویژه نوپو عملیاتی شده بود.
پیشتر ارتش به طور رسمی خبر از تغییر سلاح سازمانی خود از ژ3 آلمانی به مصاف ایرانی داده بود. بیشتر بخوانید:
خداحافظی با «ژ ۳»؛ سلاح سازمانی ارتش عوض شد/ آیا «مصاف» همان اسلحه ساخت رائفی پور است؟
عملیاتی شدن مصاف 1 در سپاه
در روز های اخیر، در تصاویر منتشره از تمرین نیرو های ویژه صابرین نیروی زمینی سپاه، مصاف 1 به طور رسمی در عملیات های سپاه مشاهده شد که این مسله گام جدیدی در راستای توسعه رزم بر اساس تهدیدات نو به شمار میرود.در ادامه تصاویر منتشره از سلاح مصاف 1 در تمرینات صابرین را مشاهده میکنید:
معرفی فنی خانواده مصاف، آینده رزم انفرادی ارتش و سپاه با سلاح ساخت ایران
دو سلاح مصاف 2(بالا) و مصاف 1(پایین)
همانطور که پیشتر عنوان شد، سلاح مصاف یکی از دستاوردهای مهم صنایع دفاعی جمهوری اسلامی ایران محسوب میشود که توسط وزارت دفاع طراحی، تولید و معرفی شده است. این خانواده از سلاحها شامل دو مدل مصاف-1 و مصاف-2 هستند که هر یک از آنها بر اساس الگوگیری از سلاحهای استانادر رزم ناتو و ارتش های اروپایی تولید شده و برای کاربردهای مختلف نظامی، امنیتی و تاکتیکی طراحی شدهاند. تمرکز اصلی در تولید این سلاحها، پاسخگویی به نیازهای نیروهای مسلح ایران در درگیریهای نزدیک، شهری و کلاسیک است.
سلاح مصاف در دو مدل زیر تولید شده است:
برگرفته از HK-416 با کالیبر 5.56×45 میلیمتر ناتو. این مدل کوتاهتر و سبکتر بوده و برای عملیات نزدیک و شهری طراحی شده است.
2. مصاف-2:
برگرفته از HK-417 با کالیبر 7.62×51 میلیمتر ناتو. این مدل وزن بیشتری داشته و لوله بلندتری دارد و میتواند هم در نقش تهاجمی و هم به عنوان دقتزن استفاده شود.
سلاح مصاف-1
طراحی و ویژگیها:
سلاح مصاف-1 یک سلاح تهاجمی با طول کمتر و وزن پایینتر است که به طور خاص برای مأموریتهای نزدیک و درگیریهای شهری طراحی شده است. مصاف-1 از کالیبر 5.56×45 میلیمتر ناتو استفاده میکند، همان کالیبر رایج در نیروهای نظامی جهان که برای درگیریهای نزدیک و عملیات شهری ایدهآل است.
این کالیبر باعث کاهش آسیب جانبی به اموال عمومی میشود، زیرا مهمات 5.56 برخلاف کالیبرهای سنگینتر مانند 7.62 در شهرها کمانه نمیکنند و در همان نقطهای که اصابت میکنند متوقف یا متلاشی میشوند. این ویژگی، این سلاح را گزینهای مناسب برای محیطهای شهری و درگیریهایی کرده است که دقت و کاهش آسیب جانبی اهمیت دارد.
ویژگیهای کلیدی مصاف-1 که آن را به گزینه استثنایی برای نوهد، نوپو و صابرین تبدیل میکند:
1. طراحی کارابین و وزن سبک:
مصاف-1 در مقایسه با سلاحهای سنتی مانند ژ3 یا حتی برخی سلاحهای مدرن، طراحی جمعوجورتری دارد. همین موضوع باعث میشود این سلاح برای عملیات چابکتر و سریعتر مناسب باشد.
نیروی نوپو مسلح به سلاح مصاف 1
2. سیستم گازی پیستون کورس کوتاه:
مشابه HK-416، این سیستم گازی باعث افزایش دوام سلاح، کاهش رسوبات گاز در مکانیزم داخلی و بهبود کارایی در شرایط سخت میشود.
3. مشخصات فنی کالیبر:
استفاده از کالیبر 5.56×45 میلیمتر، به لطف ویژگیهای پرتاب بالستیکی خود، امکان شلیک دقیق و متمرکز در فواصل کوتاه و متوسط را فراهم میآورد.
مصاف 1 در خدمت نداجا
4. عمر مفید لوله:
طول عمر مفید لوله سلاح مصاف-1 برابر با 6000 شلیک مداوم و بدون وقفه اعلام شده است. این آمار بر اساس محاسبات استاندارد جهانی برای سلاحهای مشابه در همین کالیبر تعیین شده و به معنای عمر دقیق و موثر لوله برای شلیکهای متداوم در شرایط عملیاتی است. با این حال، ممکن است در شرایط کمتر فشرده دوام بیشتری نیز داشته باشد؛ اما پس از این میزان، دقت و عملکرد سلاح افت پیدا میکند که نیازمند توجه ویژه نیروهای مسلح به مسله تعمیر و نگهداری استاندارد این سلاح و همچنین توجه ویژه مجلس و ستاد کل در امر تخصیص بودجه است چرا که در صورت سرویس نشدن به موقع و همینطور عدم تعویض قطعات مصرفی مانند لوله در آمادگی رزمی این سلاح ها اثر منفی میگذارد که ممکن است امنیت ملی را خدشه دار کند.
5.کاربرد اصلی:
این سلاح برای عملیات نیروهای ویژه، واحدهای واکنش سریع، مأموریتهای اسکورت، ضدتروریسم، هوابرد، رهایی گروگان و دیگر عملیات شهری طراحی شده است.
مصاف-2، وقتی دقت و قدرت صنایع نظامی ایران قلب مهاجمان به خاک پاک ایران را هدف میگیرد
طراحی و ویژگیها:
سلاح مصاف-2 نسخه سنگینتر خانواده مصاف است که از کالیبر 7.62×51 میلیمتر ناتواستفاده میکند. این مدل، علاوه بر نقش تهاجمی، میتواند در نقش دقتزن نیز موثر باشد. مصاف-2 برای مأموریتهای میانبرد و بلندبرد در میدانهای جنگ کلاسیک یا مأموریتهای پشتیبانی طراحی شده است.
این سلاح، به علت بهرهوری از مهمات سنگینتر، قدرت بیشتری در درگیریهای بلندبرد و نفوذ به اهداف مقاوم و زرهی دارد. اگرچه استفاده از این نوع کالیبر باعث ایجاد لگد (لرزش) بیشتری هنگام شلیک میشود، اما این ویژگی برای سلاحهای تهاجمی با کالیبر سنگین (مانند M110 و SCAR-H یا حتی HK-417) کاملاً طبیعی محسوب میشود.
ویژگیهای برجسته مصاف-2:
1. قدرت شلیک بالا:
مهمات 7.62 ناتو توانایی بیشتری در نفوذ به زره و اهداف مقاوم دارند. این ویژگی، سلاح مصاف-2 را به یک سلاح قابلاعتماد برای نبردهای بلندمدت در میدان جنگ کلاسیک تبدیل میکند.
2. طول عمر مفید لوله:
طول عمر مفید لوله سلاح مصاف-2 برابر با 10,000 شلیک مداوم اعلام شده است. این عدد مشابه معیارهای جهانی برای سلاحهای مشابه این کالیبر است و نشاندهنده دوام بالای این سلاح در شرایط میدانی است.البته مسله نگهداری استاندارد همچنان مطرحه و به دلیل جزییات بالا در طراحی این سلاح ها، بحث نگهداری و تعویض قطعات مصرفی مانند لوله هم باید در توجه ویژه کاربر و فرماندهان قرار بگیرد.
3. طراحی لوله و تجهیزات:
طراحی سلاح مصاف-2 به گونهای است که بتوان آن را هم در نقش تهاجمی و هم دقتزن بکار برد. طول بیشتر لوله نسبت به مصاف-1 باعث دقت بالاتر در فواصل دورتر میشود.
4. خشاب 20 تیری:
این مدل از سلاح از خشاب 20 تیری استفاده میکند که برای مهمات سنگین 7.62 ناتو استاندارد است. دلیل استفاده از این ظرفیت خشاب، اندازه بزرگتر این مهمات نسبت به کالیبر 5.56 است. همچنین این ویژگی در بسیاری از سلاحهای مشابه غربی مانند SCAR-H، G28 و M110 نیز دیده میشود. بنا بر نیاز کاربر امکان نصب خشاب 30 تیری هم وجود دارد.
5. کاربرد اصلی:
مصاف-2 برای پشتیبانی از نیروهای مهاجم، استفاده در نبردهای سرزمینی، جنگهای کلاسیک و مأموریتهای دقتزنی طراحی شده است. این سلاح برای نیروهایی که تحرک کمتری دارند یا به دقت بالاتری برای درگیریهای بلندمدت نیاز دارند ایدهآل است.
کاربرد دو مدل سلاح مصاف
طراحی دو مدل از خانواده سلاح مصاف بر اساس مأموریتهای متفاوت انجام شده است:
کاربرد مصاف-1:
این مدل به دلیل وزن کمتر، اندازه کوچکتر و استفاده از کالیبر 5.56 برای عملیات در محیطهای بسته و شهری مناسب است. این سلاح خسارت کمی به اموال عمومی وارد کرده، چابک است و برای نیروهای عملیات ویژه، ضدتروریسم و واحدهای واکنش سریع گزینه ایدهآلی محسوب میشود.
کاربرد مصاف-2:
این مدل با قدرت بالا، وزن بیشتر و کالیبر سنگینتر 7.62، برای نقشهای چندمنظوره از جمله پشتیبانی نیروهای پیاده نظام، درگیریهای بلندمدت و حتی مأموریتهای تکتیراندازی(مارکسمن) طراحی شده است.
سلاحهای مصاف-1و مصاف-2 نمایانگر نسل مدرن تسلیحات انفرادی در ایران هستند که با طراحی بهینه و بهرهگیری از تجربه بهکارگیری سلاحهای موفق بینالمللی توسعه یافتهاند. این دو مدل نه تنها نیاز نیروهای نظامی ایران برای درگیریهای مختلف را برآورده میکنند بلکه پاسخی به محدودیتهای اقتصادی و تجهیزاتی کشور نیز ارائه میدهند.
مصاف-1، با داشتن ویژگیهایی همچون وزن سبک، کاهش آسیب جانبی و طراحی جمعوجور، برای نیروهای واکنش سریع و عملیات ویژه مناسب است. از سوی دیگر، مصاف-2 به عنوان یک سلاح چندمنظوره با قدرت و دقت بالا، میتواند در جنگهای کلاسیک و مأموریتهای بلندمدت بهخوبی نقش ایفا کند.
هرچند برخی نقاط ضعف و چالشها مثل لگد قویتر در مدل 7.62 یا محدودیت عمر لوله وجود دارد، این مسائل با استانداردهای بینالمللی تسلیحات مشابه همخوانی دارد و بخشی ذاتی از ویژگیهای چنین سلاحهایی است. به طور کلی، خانواده مصاف شاهد پیشرفتی قابلتوجه در توسعه بومی تسلیحات انفرادی هستند که میتواند نقشی کلیدی در توان دفاعی نیروهای مسلح ایران ایفا کند.
سید نویدرضا موسوی