کشف یک شبهفلز کمیاب در ایران که در ساخت سلاح پلاسما کاربرد دارد!
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، گزارش ایمیدرو نشان میدهد که یک دهه فعالیتهای اکتشافی آنتیموان در ایران بالاخره نتیجه داده و منابعی با ۷ هزار تن از این شبهفلز در ایران کشف شد.
خبرگزاری فارس دراین خصوص نوشت: «پایه یک ماده نیمهرسانا که در سیستمهای الکترونیکی پیشرفته سلاحهای پلاسما استفاده میشود». تنها یکی از کاربردهای آنتیموان است.
سال ۱۳۹۵ بود که عملیات اکتشاف آنتیموان در ۸ محدوده ایران کلید خورد. بیشترین ذخایر آنتیموان ایران در سیستان و بلوچستان واقع شده و برآورد میشود تا ۱۰ درصد از آنتیموان جهان در این منطقه قرار گرفته باشد.
ایران به لحاظ دارایی و تنوع مواد معدنی از کشورهای پیشرو در جهان است. کارشناس معدن علی ذوالقدر به صادرات مواد خام اشاره کرده و معتقد است که این منابع باید حداکثر بهرهبرداری شده و با صادرات آن درآمدهای ارزی کشور را اضافه کنیم. اما کارشناس معدن رسول ناصرنیا میگوید که فرق آنتیموان خام با آنیتموان با یک مرحله فراوری حدود ۱۰۰۰۰ دلار روی یک تن است و صرف صادرات ماده خام صحیح نیست. طبق گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، ایران سالهاست از یک سیاست صنعتی محروم است و همین مسئله سبب شده تا کشور به تأمین کننده مواد خام دنیا تبدیل شود.
آنتیموان کاربردهای متنوعی در صنایع مختلف دارد. در اینجا به برخی از مهمترین کاربردهای آن اشاره میکنم:
- آلیاژها:
- سختکننده سرب: آنتیموان به عنوان یک سختکننده در آلیاژهای سرب استفاده میشود، به ویژه در باتریهای سربی-اسیدی و مهمات. افزودن آنتیموان به سرب، استحکام و مقاومت آن را در برابر خوردگی افزایش میدهد.
- بریتل متال (Britannia metal): آلیاژی از قلع، آنتیموان و مس که برای ساخت ظروف و لوازم تزئینی استفاده میشود.
- پیوتِر (Pewter): آلیاژی از قلع با مقادیر کمتری از آنتیموان، مس یا سرب.
- مواد مقاوم در برابر آتش:
- اکسید آنتیموان: تریاکسید آنتیموان (Sb2O3) به طور گسترده به عنوان یک ماده مقاوم در برابر آتش، به ویژه در پلاستیکها، منسوجات، لاستیک و رنگها استفاده میشود. این ترکیب به مهار آتش کمک میکند.
- نیمهرساناها:
- آنتیموانیدها: آنتیموانیدها در ساخت نیمهرساناها، به ویژه در دیودها، آشکارسازهای فروسرخ و سایر دستگاههای الکترونیکی کاربرد دارند.
- داروسازی:
- داروهای ضد انگلی: ترکیبات آنتیموان در گذشته به عنوان داروهای ضد انگلی برای درمان بیماریهایی مانند لیشمانیوز (سالک) استفاده میشدند. با این حال، به دلیل سمیت و ظهور داروهای جایگزین، استفاده از آنها محدود شده است.
- رنگدانهها:
- رنگ زرد ناپلی: از آنتیمونات سرب (Lead antimonate) به عنوان یک رنگدانه زرد در رنگها استفاده میشود.
- صنایع شیشهسازی و سرامیک:
- شفافکننده شیشه: آنتیموان میتواند به عنوان یک عامل شفافکننده و از بین برنده حباب در تولید شیشه استفاده شود.
- لعاب سرامیک: در لعابهای سرامیکی، آنتیموان میتواند برای ایجاد رنگهای خاص و بهبود خواص سطحی استفاده شود.
- کاتالیزور:
- تولید پلیمرها: ترکیبات آنتیموان به عنوان کاتالیزور در تولید برخی از پلیمرها، مانند پلیاتیلن ترفتالات (PET)، استفاده میشوند.
- مهمات:
- سخت کننده گلوله: آلیاژهای آنتیموان-سرب در تولید گلولهها استفاده میشوند تا سختی و دقت آنها افزایش یابد.
- سایر کاربردها:
- تثبیتکننده پیویسی (PVC): آنتیموان به عنوان تثبیتکننده در PVC برای جلوگیری از تخریب ناشی از حرارت و نور UV استفاده میشود.
سلاح پلاسما یک سلاح فرضی است که از پلاسمای داغ به عنوان پرتابه استفاده میکند. پلاسما، حالت چهارم ماده است که در آن گاز تا حدی یونیزه شده و حاوی الکترونها و یونهای آزاد است.
عملکرد:
- تولید پلاسما: سلاح پلاسما با استفاده از انرژی الکتریکی شدید (مانند لیزر یا مایکروویو) یک گاز را به حالت پلاسما تبدیل میکند. این پلاسما به شدت داغ و پرانرژی است.
- پرتاب: پلاسما سپس با استفاده از میدانهای مغناطیسی یا الکترومغناطیسی، به سمت هدف شتاب داده میشود.
- اثرات:
- گرما: پلاسما بسیار داغ است و میتواند باعث ذوب یا تبخیر مواد شود.
- انرژی جنبشی: پلاسمای پرسرعت میتواند به هدف برخورد کرده و انرژی جنبشی خود را منتقل کند، که میتواند باعث آسیب یا تخریب شود.
- تشعشع: پلاسما در طولف موجهای مختلفی از جمله فرابنفش و اشعه ایکس تابش دارد که میتواند باعث آسیب به موجودات زنده و تجهیزات الکترونیکی شود.
ویژگیها و محدودیتها (فرضاً):
- مزایا:
- قدرت تخریب بالا: پلاسما میتواند به طور بالقوه بسیار مخرب باشد.
- سرعت: پلاسما میتواند با سرعت بالایی پرتاب شود.
- دقت: دقت سلاح پلاسما به سیستمهای هدایت و کنترل آن بستگی دارد.
- معایب/چالشها:
- فناوری: ساخت و نگهداری یک سلاح پلاسما در حال حاضر یک چالش بزرگ تکنولوژیکی است.
- انرژی: سلاحهای پلاسما به مقادیر زیادی انرژی برای تولید پلاسما و پرتاب آن نیاز دارند.
- اندازه و وزن: این سلاحها احتمالاً بزرگ و سنگین خواهند بود.
- کنترل: کنترل دقیق پلاسما و جلوگیری از آسیب به خود سلاح و پرتابه (به دلیل گرمای زیاد) یک چالش بزرگ است.
- میدانهای مغناطیسی: برای هدایت پلاسما معمولاً به میدانهای مغناطیسی قدرتمند نیاز است که میتوانند تجهیزات الکترونیکی را تحت تاثیر قرار دهند.
کاربردها (فرضی):
- جنگ: سلاحهای پلاسما میتوانند برای تخریب اهداف، از بین بردن تجهیزات و کشتن نیروها مورد استفاده قرار گیرند.
- فناوری فضایی:
- پیشرانش: پلاسما میتواند به عنوان پیشران در فضاپیماها مورد استفاده قرار گیرد (پیشرانش پلاسما).
- دفاع فضایی: سلاحهای پلاسما میتوانند برای دفاع در برابر تهدیدات فضایی (مانند شهابسنگها یا سلاحهای فضایی) مورد استفاده قرار گیرند.