نوسانات درآمد نفتی؛ چالشی جدی برای ثبات اقتصادی ایران+فیلم

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، حمید پورمحمدی رئیس سازمان برنامه و بودجه صبح در پنجمین همایش صندوق توسعه ملی با محوریت «حکمرانی توسعه؛ صندوق توسعه ملی و رفع ناترازی ها» که در محل مرکز همایش‌های سازمان مدیریت صنعتی برگزار شد، اظهار کرد: از سال ۱۹۵۳ که اولین صندوق توسعه، تحت عنوان هیئت سرمایه گذاری شکل گرفت حدود ۷۳ سال می‌گذرد و از آن زمان بیش از ۱۰۰ صندوق برای توسعه کشور‌ها شکل گرفت. بعضی از این صندوق‌ها ثروت و دارایی نزدیک به ۲ ملیلون دلار دارند و کشوری مانند چین پیشتاز دیگران هستند.

رئیس سازمان برنامه و بودجه خاطرنشان کرد: صندوق‌های ثروت به عنوان یک نهاد مهم و کلیدی برای توسعه کشور‌ها خودش را به اثبات رساندند. کشور ما نیز سعی کرد از این قافله عقب نماند و این صندوق مانند سایر کشور‌ها نقش مؤثری برای پیشرفت کشور‌ها ایفا کند.

پورمحمدی تصریح کرد: با وجود اینکه ما علاقمند به دیدن نیمه خالی لیوان هستیم، اما بدون صندوق توسعه ملی امکان راه اندازی پارس جنوبی، امکان انتقال آب‌های مرزی، توسعه مناطق، شرکت‌های پالایشگاهی و بسیاری دیگر از اقدامات و طرح‌ها محقق نمی‌شد.

وی اضافه کرد: صندوق توسعه ملی در توسعه کشور نقش جدی و اساسی ایفا کرده است. چگونه می‌شود به گونه‌ای دیگر حکمرانی در صندوق توسعه را رقم زد؟ هر گاه میزان درآمد‌های حاصل از صادرات نفت افزایش پیدا می‌کند ما رسد اقتصادی را شاهد هستیم و هرگاه این مؤلفه کاهش پیدا می‌کند ما دچار رکود و کاهش رشد اقتصادی می‌شویم. نوسانات منابع حاصل از فروش نفت در کشور بسیار زیاد است.

رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: نوساناتی که ده برابر باشد امواج بسیار عظیمی ایجاد می‌کند که منجر به بی ثباتی اقتصاد می‌شود. تجربه دهه نود به ما نشان داد وقتی درآمد‌های ارزی بالا و پایین می‌شود به ما آسیب‌های جدی وارد می‌شود.

وی ادامه داد: آیا بهتر نیست کل درآمدهای ارزی حاصل از درآمدها نفت و گاز به صندوق توسعه ملی واریز شود و دولت طی توافقی سالانه یک رقم مشخصی از این صندوق دریافت کند و به جای اینکه دولت از صندوق توسعه ملی غیرقاعده مند برداشت داشته باشد درآمد حاصله ثابت بماند. درخواست دارم راجع به این موضوع گفت‌وگو شود.

رئیس سازمان برنامه و بودجه بیان کرد: کشور ما به جهت وجود منابع در مقام و جایگاه قابل توجهی قرار دارد. ما از لحاظ منابع طبیعی مقام پنجم و ذخایر معادن جایگاه هفتم و از نظر منابع مس، چهارم و پنجم و از نظر ذخایر نفت جایگاه سوم و از نظر جایگاه گاز رتبه دوم را داریم و بر پایه چنین ثروتی، صندوق توسعه ملی باید قوی‌ترین صندوق موجود باشد.

پورمحمدی خاطرنشان کرد: برای تولید یک متر مکعب گاز در ایران باید چند سنت هزینه شود. در کشور روسیه این رقم حدود ۲۰ تا ۳۰ دلار است. ما منابع طبیعی و ذخایر نفت و گاز طبیعی هستیم و این منابع ارزان به دست می آیند. در شرایط فعلی بنا به تحریم‌های ظالمانه امکان دستیابی به ذخایر نفتی سخت شده است. آیا بهتر نیست بخش مهمی از تسهیلات صندوق توسعه ملی به صورت ارزی و ریالی، برای چنین کشوری که سرمایه گذار خارجی زیادی ندارد، صرف سرمایه گذاری در میادین مشترک شود؟

وی ادامه داد: وقتی یک ناظر به صورت‌های مالی صندوق توسعه ملی نگاه می‌کند چه چیزی جز وجوه وصول نشده مالی می بیند؟ صندوقی که بخش قابل توجهی از وجوه آن مشکوک الوصول باشد چه انتظاری می‌توان از آن داشت. سرمایه گذار می بیند برای مثال شرکت ملی نفت ایران میلیاردها دلار بدهکار به صندوق توسعه ملی است. یا دولت، میلیاردها دلار به صندوق توسعه ملی بدهکار است و صورت‌های مالی غیر شفاف دارد. آیا نمی‌شود میان دولت و صندوق توسعه ملی تفاهمی ایجاد شود تا صورت‌های مالی صندوق توسعه شفاف و بدهی‌های دولت پرداخت شود؟

رئیس سازمان برنامه و بودجه عنوان کرد: بهار گره گشا است و از سوی دیگر بسیار موقت و زودگذر است. هر دوی این ویژگی‌ها به ما می‌گوید زمان محدود است و اگر گره گشایی نکنیم طومارمان پیچیده می‌شود. در گذشته علمای ما بسیار به عسل و شهد و شیرینی آن اعتقاد داشتند. شهد را می‌خوردند و موم آن را به شمع تبدیل می‌کردند. ما هم باید از جایگاه و فرصت‌های خود جدا می‌شویم. اگر قدر آن را بدانیم و از آن استفاده کنیم برنده خواهیم بود.