کد خبر:۱۲۶۹۴۷۷
مقایسه صنعت برق ایران و ترکیه/ مشابهت در ظرفیت، اختلاف در قیمت‌ها
یکی از راه‌های ارزیابی وضعیت موجود صنعت برق، مقایسه بخش‌های مختلف این صنعت با سایر کشور‌های منطقه و مشابه ایران است. به همین دلیل، ایران و ترکیه به عنوان دو کشور همسایه با جمعیت‌های تقریباً برابر و شرایط جغرافیایی مشابه، نمونه‌های خوبی برای مقایسه در حوزه برق هستند.
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، یکی از راه‌های ارزیابی وضعیت موجود صنعت برق، مقایسه بخش‌های مختلف این صنعت با سایر کشور‌های منطقه و مشابه ایران است. به همین دلیل، ایران و ترکیه به عنوان دو کشور همسایه با جمعیت‌های تقریباً برابر و شرایط جغرافیایی مشابه، نمونه‌های خوبی برای مقایسه در حوزه برق هستند.
آخرین آمار‌ها نشان می‌دهد که ظرفیت نصب شده نیروگاهی ترکیه در سال ۲۰۲۴ به عدد ۱۱۸ هزار و ۳۵۴ مگاوات رسیده است؛ در حالی که این شاخص در ایران ۹۳ هزار و ۳۰۰ مگاوات برآورد می‌شود. به بیان دیگر، توان اسمی تولید برق ترکیه روزانه حدود ۲۵ هزار مگاوات بیشتر از ایران است. اما در عمل تولید برق ایران و ترکیه این مقدار نیست و اعداد ظرفیت اسمی نیروگاه‌ها همیشه معادل توان واقعی تولید برق نیستند. به طور کلی، نسبت تولید واقعی به ظرفیت نصب شده معمولا بسته به نوع نیروگاه و شرایط بهره‌برداری بین ۶۵ تا ۷۵ درصد متغیر است. اگر این نسبت را برای نیروگاه‌های ترکیه حدود ۷۰ درصد در نظر بگیریم، یعنی از مجموع ۱۱۸ هزار و ۳۵۴ مگاوات ظرفیت نصب شده، تقریبا روزانه ۸۲ هزار و ۸۰۰ مگاوات برق تولید می‌شود. در ایران هم توان واقعی تولید برق چیزی در حدود ۶۵ هزار مگاوات است که نشان می‌دهد حدود ۷۰ درصد از ظرفیت اسمی نیروگاه‌ها به صورت عملی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
هرچند ظرفیت و توان تولید در دو کشور مشابه است اما ترکیب منابع انرژی به کار گرفته شده در تولید برق تفاوت زیادی دارد. براساس گزارش‌های سایت EPİAŞ ترکیه، با احتساب نیروگاه‌های برق‌آبی در سال ۴۰۲۴، ۵۵.۲۲ درصد از کل برق تولیدی این کشور از طریق منابع تجدیدپذیر تامین شده است. این منابع شامل انرژی خورشیدی با سهم ۱۱.۱۹ درصد، انرژی زمین‌گرمایی ۳.۵ درصد، برق‌آبی ۲۷.۴۶ درصد، باد ۱۰.۵۶ درصد و زیست‌توده ۲.۵۱ درصد می‌شود. ۴۴.۷۸ درصد از برق این کشور نیز در نیروگاه‌های حرارتی و با استفاده از سوخت‌های فسیلی تولید می‌شود.
در مقابل، ایران همچنان به منابع فسیلی وابستگی بالایی دارد؛ به طوری که ۸۱.۳ درصد از برق کشور توسط نیروگاه‌های حرارتی که بر پایه سوخت‌های فسیلی هستند، تولید می‌شود. واحد‌های گازی با ۲۶.۱ درصد، بخاری ۱۶.۹ درصد و سیکل ترکیبی ۳۸.۳ درصد از ظرفیت اسمی ایران را تشکیل می‌دهند. همچنین سهم نیروگاه‌های تجدیدپذیر و پراکنده و دیزلی در ایران به ترتیب ۱.۵ درصد، ۲.۸ درصد و ۰.۴ درصد است. سهم نیروگاه‌های برق‌آبی با ظرفیت اسمی ۱۲ هزار و ۱۴۵ مگاوات در ایران حدود ۱۳ درصد برآورد می‌شود، در حالی که نیروگاه اتمی بوشهر با ظرفیت ۱۰۲۰ مگاوات تنها ۱.۱ درصد از ظرفیت کل تولید برق ایران را تشکیل می‌دهد.
به طور کلی، بدون احتساب نیروگاه‌های برق‌آبی، کشور ترکیه ۲۷.۷۶ درصد و ایران نیز تنها ۱.۵ درصد از برق خود را با استفاده از منابع تجدیدپذیر تولید می‌کنند. مقایسه منابع تولید برق دو کشور به خوبی نشان می‌دهد که کشور همسایه طی سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری قابل توجهی در حوزه تجدیدپذیر‌ها انجام داده است و در واقع این تفاوت در ترکیب منابع انرژی، به سیاست‌های بلندمدت دو کشور و توجه ترکیه به توسعه تولید برق تجدیدپذیر برمی‌گردد.
بررسی وضعیت تولید برق در ترکیه و ایران نشان می‌دهد که ترکیه در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری قابل توجهی در توسعه منابع تجدیدپذیر انجام داده است. بیش از ۵۵ درصد از برق تولیدی ترکیه از منابعی مانند برق‌آبی، خورشیدی، بادی و زمین‌گرمایی تأمین می‌شود. این در حالی است که در ایران بیش از ۸۰ درصد از برق تولیدی از سوخت‌های فسیلی حاصل می‌شود و سهم انرژی‌های تجدیدپذیر به جز برق‌آبی بسیار کم است. این تفاوت عمدتاً ناشی از سیاست‌های بلندمدت ترکیه در حوزه انرژی و توجه ویژه به توسعه پایدار است. ایران با وجود ظرفیت‌های بالای منابع تجدیدپذیر، هنوز به طور جدی در این زمینه سرمایه‌گذاری نکرده و وابستگی زیادی به نیروگاه‌های حرارتی دارد. بنابراین، می‌توان گفت ترکیه روند مثبتی در جهت کاهش استفاده از سوخت‌های فسیلی و افزایش بهره‌گیری از انرژی‌های پاک در پیش گرفته است، در حالی که ایران نیازمند برنامه‌ریزی و اقدامات جدی‌تر برای توسعه منابع تجدیدپذیر است.
از سوی دیگر، در بخش مصرف برق نیز تفاوت‌های قابل توجهی وجود دارد. در ترکیه بخش صنعت با ۴۵ درصد بیشترین سهم مصرف برق را دارد، در حالی که بخش خانگی ۲۱ درصد، خدمات ۲۷ درصد، کشاورزی ۴ درصد و حمل و نقل یک درصد مصرف دارند. در ایران، اما بخش صنعتی با ۳۳.۵ درصد بیشترین سهم مصرف برق را به خود اختصاص داده است، بخش خانگی ۳۲.۶ درصد، کشاورزی ۱۴.۳ درصد، بخش عمومی ۱۰.۴ درصد، تجاری ۶.۹ درصد و سهم سایر بخش‌ها ۲.۲ درصد است.
سرانه مصرف دو کشور شاخص مهم دیگری است که می‌تواند در مقایسه صنعت برق دو کشور کمک‌کننده باشد. سرانه مصرف در ترکیه ۳ هزار و ۳۴۰ کیلووات بر ساعت و سرانه مصرف برق در ایران در سال ۲۰۲۳ نیز به‌طور تقریبی ۳۳۰۰ کیلووات ساعت بوده است. این در حالی است که میانگین جهانی مصرف برق سرانه حدود ۳۶۹۲ کیلووات ساعت تخمین زده شده است. بنابراین، بررسی مصرف برق سرانه در ایران و ترکیه نشان می‌دهد که این شاخص مهم در هردو کشور کمتر از میانگین جهانی است.
علاوه بر این، یکی از مهم‌ترین تفاوت‌ها در حوزه برق بین ایران و ترکیه به موضوع قیمت‌گذاری برمی‌گردد. تعرفه برق خانگی در ترکیه حدود ۲.۵۹ لیر معادل ۵۴.۱۳۱ ریال ایران به ازای هر کیلووات ساعت است. در مقابل، تعرفه برق خانگی در ایران تنها حدود ۱۶۰ ریال برآورد می‌شود. با در نظر گرفتن میانگین قیمت ۸۰ هزار تومان برای یک دلار در ایران، قیمت برق ترکیه ۶.۷ درصد دلار آمریکا است. این در حالی است که قیمت برق ایران تنها ۰.۰۲ دلار آمریکا است و تفاوت فاحشی در قیمت‌گذاری برق دو کشور وجود دارد. به عبارت بهتر، قیمت برق در ترکیه ۳۳۸ برابر ایران است و نشان از آن دارد که ایرانی‌ها برق را با قیمتی بسیار پایین‌تر از مردم ترکیه مصرف می‌کنند.
لینک کپی شد
گزارش خطا
۰
ارسال نظر
*شرایط و مقررات*
خبرگزاری دانشجو نظراتی را که حاوی توهین است منتشر نمی کند.
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگیلیش) خودداری نمايید.
توصیه می شود به جای ارسال نظرات مشابه با نظرات منتشر شده، از مثبت یا منفی استفاده فرمایید.
با توجه به آن که امکان موافقت یا مخالفت با محتوای نظرات وجود دارد، معمولا نظراتی که محتوای مشابهی دارند، انتشار نمی یابد.