معاون سازمان محیط زیست: هیچ‌گونه آلودگی با انفجار بندر شهید رجایی وارد خلیج فارس نشده است

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، احمدرضا لاهیجان‌زاده امروز یکشنبه (۱۸ خرداد) در نشست خبری با اشاره به اینکه پس از وقوع این انفجار، ستاد مدیریت بحران تشکیل شد، افزود: با وجود ابعاد گسترده حادثه، انفجار هیچ گونه خسارت محیط‌زیستی به دنبال نداشت و البته تجربه خوبی هم برای محیط‌زیست در این عرصه و مدیریت بحران بود.

وی اظهار کرد: در ساعات اولیه انفجار، اقدامات لازم انجام شد و در این راستا سه نقطه از کانال‌های منتهی به دریا که برای تخلیه پساب تعبیه شده بود، مسدود و جلوی ورود آلودگی به دریا گرفته شد.

به گفته لاهیجان زاده، حدود ۲ هزار تُن پساب وارد این کانال‌ها و از این طریق به سایت پسماند ویژه منتقل می‌شود؛ از این میزان، ۷۰۰ تُن منتقل شده و برای پساب باقی‌مانده نیز درخواست ارسال شده است.

معاون محیط‌زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست اظهار کرد: در زمینه آلودگی هوا و خشکی هم مطالعات جامعی در دست اقدام است.

نقش سازمان شیلات برای ورود گونه‌های مهاجم به تالاب‌ها

لاهیجان‌زاده درباره گونه‌های مهاجم ماهی نیز گفت: ورود این گونه‌ها به دو صورت انجام می‌شود، اولین حالت به صورت طبیعی است که به عنوان مثال ورود گونه تیلاپیا به تالاب شادگان از طریق اروند رود و کشور عراق در زمان جنگ این کشور با آمریکا روی داد.

وی افزود: روش دیگر هم پرورش این گونه‌ها توسط سازمان شیلات است که برای تامین پروتئین کشور برخی گونه‌های غیربومی را پرورش می‌دهند که این گونه‌ها در مواردی وارد آبراهه‌ها می‌شوند.

وی ادامه داد: برخی فعالیت‌های بیولوژیکی برای مقابله با گونه مهاجم جواب می‌دهد؛ به عنوان مثال در خصوص تیلاپیا در جنوب کشور مطالعاتی در مرکز تحقیقات شیلات انجام شد که یک گونه بومی ما می‌توانست از بچه ماهیان تیلاپیا تغذیه کند، این تحقیق وارد فاز عملی شد که در نتیجه آن، جمعیت تیلاپیا در شادگان کاهش چشمگیری پیدا کرد.

وی تاکید کرد: حال اگر تالاب‌ها به شرایط طبیعی خود بازگردند، بار دیگر گونه‌های بومی رشد و با گونه‌های مهاجم مقابله خواهند کرد که نمونه موفق آن در تالاب نیوز است که توانستیم گونه مهاجم کاراکال را در آن کنترل کنیم.

ورود راپمی به آب شیرین کن‌ها / تدوین برنامه کاهش اثرات زیست محیطی آنها

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست، درباره آب‌شیرین‌کن‌ها و تاثیر آنها بر محیط زیست دریای هم گفت: با توجه به اینکه توسعه دریامحور به یک سیاست در اسناد بالادستی از جمله برنامه هفتم توسعه تبدیل شده و توسعه به سمت سواحل به ویژه سواحل جنوب است.

لاهیجان زاده افزود: یکی از شاخص‌های اصلی توسعه بحث تامین آب برای شهر‌های جدید در سواحل و توسعه اقتصادی در این مناطق است که در این راستا تامین آب از دریا در دستور کار قرار گرفته است.

به گفته وی، در کنار این موارد و با توجه به شرایط بحرانی آب به ویژه در کویر مرکزی به دلیل توسعه نامتوازن (در گذشته) رو‌به‌رو هستیم که این شهر‌ها اکنون برای تامین آب شرب نیز با چالش مواجه هستند.

لاهیجان‌زاده گفت: سازمان حفاظت محیط زیست از حدود ۵ سال قبل در این خصوص احساس خطر کرد و به سرعت مطالعات پهنه‌های استقرار آب‌شیرین‌کن که کمترین آسیب را به کیفیت دریا وارد می‌کند را انجام دادیم و اجازه ندادیم پروژه‌های بزرگ مقیاس آب‌شیرین‌کن در دریا ایجاد شود چرا که خلیج فارس یک دریای نیمه بسته محسوب می‌شود که تنها راه ارتباطی آن تنگه هرمز است و لذا پذیرش محدودی برای شورابه دارد.

وی اضافه کرد: در حوزه تخلیه شورابه‌های ناشی از آب‌شیرین‌کن نیز استاندارد‌های دقیق و سختگیرانه و علمی تهیه کردیم تا شورابه‌ها در اعماق دریا رهاسازی شود تا کمترین تاثیرگذاری را در اکوسیستم داشته باشد، اکنون تخلیه شورابه در نقاط مشخص شده‌ای، انجام می‌شود.

معاون دریایی سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: آب شیرین‌کن‌ها در هر صورت در کاهش کیفیت تاثیرگذار هستند و نمی‌توان این تاثیر را به صفر رساند، اما به دنبال این هستیم که این اثر را به کمترین میزان برسانیم، چون چرخش آب در خلیج فارس هفت ساله است از این رو نیاز به حفاظت بیشتری دارد.

وی تاکید کرد: از سوی دیگر فقط اجازه می‌دهیم آب شیرین کن‌ها برای آب شرب مورد استفاده قرار گیرد تا کمترین فشار به محیط زیست وارد شود، بر این اساس تمرکز ما بیشتر بر احداث آب شیرین کن در دریای عمان است که تاکنون ٣ درخواست به سازمان محیط‌زیست ارائه شده است.

وی گفت: البته بیشتر کشور‌های حاشیه جنوبی خلیج فارس از آب شیرین کن‌ها استفاده می‌کنند، برخی از دریای عمان و دریای سرخ هم بهره می‌برند از این رو با توجه به اهمیت موضوع، مسأله آب شیرین کن‌ها وارد دستور کار راپمی (کنوانسیون حفاظت از محیط زیست خلیج فارس) شده گرفته است.

وی ادامه داد: ۵٠ درصد آب شیرین کن‌های دنیا در خلیج فارس و دریای سرخ است، در واقع تمرکز بخشی از آب شیرین کن‌های عربستان در دنیای سرخ، کشور عمان از دریای عمان و بقیه از خلیج فارس است.

وی با اشاره به اینکه حجم آب شیرین شده توسط آب شیرین کن‌ها در کشور ما بسیار پایین است، گفت: بزرگترین آب شیرین کن ایران در بندرعباس با سالانه ١۵٠ تا ٢٠٠ میلیون متر مکعب تولید است در حالیکه این عدد در کشور‌های عربی روزانه ٢٠ میلیون متر مکعب می‌باشد، البته در کشور ما پیش بینی شده اگر تمام پروژه‌های آب شیرین کن اجرا شود ٣ میلیون متر مکعب آب به صورت روزانه شیرین خواهد شد.

معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست درباره وضعیت خلیج گرگان و تالاب میانکاله نیز گفت: این دو دارای وسعتی حدود ۵٢ هزار هکتار هستند که باید ۴۵ تا ۴۶ هکتار آن دارای آب باشد.

لاهیجان‌زاده با اشاره به پسروی آب خزر و تاثیر آنها بر خلیج گرگان و تالاب میانکاله افزود: پسروی آب خزر را از سال ۱۹۹۵ میلادی داریم، این پسروی در ابتدا کند و حدود ۶ تا ۷ سانتی‌متر در سال بود، اما از سال ۲۰۲۱ میلادی شدت گرفت و در ۲ سال اخیر به عدد ۲۰ سانتی‌متر در سال رسیده است.

وی ادامه داد: در اجلاسی که دو هفته پیش در روسیه برگزار شد، بخش مهمی از گفت‌و‌گو‌ها به پسروی آب خزر اختصاص داشت، در این جلسات با حضور کارشناسانی از همه کشور‌های حاشیه خزر، اعلام شد که پسروی تا ۱۰ تا ۱۵ سال آینده ادامه خواهد داشت و از حدود ۱۰ سال بعد، روند پسروی کمی کند و آهسته خواهد شد.

معاون محیط زیست دریای و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: یکی از نقاطی که پسروی به ما آسیب زده، در خلیج گرگان است، بعد از اینکه مطالعات در سال ۱۴۰۳ نشان داد که اگر لایروبی صورت نگیرد ۸۰ تا ۹۰ درصد خلیج را از دست خواهیم داد، به دستور رییس جمهور وقت (شهید رییسی) به فوریت لایروبی آشوراده انجام شد.

لاهیجان‌زاده افزود: اکنون مطالعات نشان می‌دهد که تا سال ۱۴۰۸ برای پمپاژ آب فرصت داریم و در غیر این صورت خلیج خشک خواهد شد، خوشبختانه استانداران مازندران و گلستان هر دو پای کار هستند و دستور رییس جمهور برای تامین بودجه لازم برای پمپاژ را نیز گرفته‌ایم که اکنون بودجه تحقیقات آن تامین شده است.

به گفته وی، تحقیقات توسط وزارت نیرو انجام می‌شود که یک سال زمان خواهد برد، اگر تحقیقات به نتیجه برسد و بودجه لازم تامین شود، در صورت همکاری همه دستگاه‌ها بین ۲.۵ تا ۴ سال پمپاژ انجام خواهد شد تا از خشکی خلیج و تبدیل آن به کانون گرد و غبار جلوگیری شود.

وی اظهار کرد: در آخرین بازدیدی که از خلیج گرگان داشتیم، متاسفانه ۵۰۰ متر منتهی به دریا مجددا درحال رسوب‌گذاری است که در تماس با استاندار درخواست کشد سریعا کشتی لایروب بخش انتهایی را لایروبی کند که جریان آب تا سال ۱۴۰۸ دوام داشته باشد.

معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: با توجه به اهمیت موضوع، ماه گذشته دستور رییس جمهور را به برای تامین اعتبار موردنیاز این طرح گرفتیم.