رشادت‌های بی‌بدیل حضرت عباس (ع) در نبرد عاشورا/الگوی ایستادگی و وفاداری در میدان رزم

به گزارش خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، حانیه مرادی‌فر؛ در تاریخ نبردهای صدر اسلام، صحنه‌ای چون کربلا در روز عاشورا را نمی‌توان یافت که در آن شکوه وفاداری، شجاعت بی‌نظیر و تدبیر نظامی در وجود شخصیتی چون حضرت عباس بن علی (علیه‌السلام) چنین برجسته تجلی یابد. 

او که از کودکی تحت تربیت امیرالمؤمنین علی (ع) و در کنار امام حسن و امام حسین (علیهماالسلام) پرورش یافت، در عاشورا چهره‌ای متفاوت از یک فرمانده وفادار، استراتژیست میدانی و سرباز بی‌بدیل به نمایش گذاشت.

حضرت عباس (ع) نه‌تنها علمدار سپاه حسین‌بن‌علی (ع) بود، بلکه با موقعیت‌شناسی و تصمیم‌گیری در بحرانی‌ترین لحظات، نقش اساسی در حفظ انسجام نیروهای اندک حسینی ایفا کرد. مأموریت‌های حساس همچون شناسایی مسیرها، تأمین امنیت خیمه‌گاه و تلاش برای رساندن آب به کودکان در شرایط محاصره و عطش، بخشی از مسئولیت‌های سنگینی بود که با تمام وجود به آن‌ها عمل کرد.

یکی از نقاط اوج رشادت‌های ایشان، عملیات شکستن محاصره فرات است؛ عباسی که به‌تنهایی صفوف دشمن را شکافت و به آب رسید، اما در لحظه‌ای که تشنگی گلوگاهش را می‌سوزاند، وفاداری به امام و اصول عاشورایی، او را از نوشیدن بازداشت. پرچمدار بی‌بدیلی که در بازگشت با مشک پر، هدف ضربات دشمن قرار گرفت و در حالی که دو دستش را از دست داده بود، تا آخرین نفس بر عهد خود باقی ماند.

شهادت حضرت عباس (ع) نه‌تنها یک فقدان در صحنه نظامی کربلا بود، بلکه نقطه عطفی در تضعیف روحیه دشمن و تثبیت مظلومیت جبهه حق محسوب می‌شود. نام او در تاریخ، هم‌ردیف قهرمانانی است که نه با شمار نیرو بلکه با اعتبار ایمان و اقتدار اخلاقی، در معادلات نظامی تأثیرگذارند.

در تحلیل راهبردی کربلا، حضرت عباس (ع) نقشی فراتر از یک رزمنده صرف ایفا می‌کند. او با درک عمیق از شرایط نبرد، فشار روانی دشمن و خستگی یاران، به‌گونه‌ای رفتار کرد که هم نیروی خودی را امیدوار نگه دارد و هم دشمن را مرعوب کند. حضور او در خط مقدم و در عین حال در دفاع از خیمه‌گاه، گواه توازن مثال‌زدنی‌اش میان حمله و دفاع بود.

از نظر نظامی، مأموریت حضرت عباس برای آوردن آب، یک عملیات نفوذ در قلب مواضع دشمن تلقی می‌شود. عبور از خطوط دفاعی شریعه، درگیری همزمان با چند جناح، حفظ تعادل اسب و مشک در میان باران تیر، و بازگشت با هدف تأمین پشتیبانی همه نشانه‌هایی از یک عملیات دقیق و حساب‌شده است. حتی شهادت او نیز دشمن را در موقعیت غافل‌گیری قرار داد و برای لحظاتی میدان را از نظر روانی در اختیار یاران امام حسین (ع) گذاشت.

فرماندهی او صرفاً به حضور در میدان محدود نشد. حضرت عباس (ع) در تمام مدت عاشورا، مجری نظم میدان، هماهنگ‌کننده تاکتیکی یاران، و پاسدار مرزهای خیمه‌گاه بود. پس از شهادتش، انسجام نظامی سپاه حسین (ع) دچار گسست شد که خود گویای نقش کلیدی او در ساختار دفاعی و فرماندهی عاشورا است.

امروز، نام عباس نه‌تنها در ادبیات دینی و حماسی، بلکه در میان نظامیان، استراتژیست‌ها و مبارزان مقاومت، به عنوان نماد «وفاداری عملیاتی» و «ایثار تاکتیکی» شناخته می‌شود. الگویی که بر اساس تحلیل نبرد عاشورا، می‌تواند در تئوری‌های جنگ نامتقارن و دفاع از ارزش‌ها در شرایط نابرابر، به‌عنوان یک نمونه عینی و زنده مورد مطالعه قرار گیرد.