هوش عملیاتی در بخش آب: عوامل کلیدی برای مدیریت پیشگیرانه

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، در محیطی که کارایی و چابکی فرآیند در پرداختن به چالش‌های متنوع بسیار مهم هستند، دیجیتالی شدن اختیاری نیست. مدیریت آب - در مواجهه با اثرات اقلیمی، زیرساخت‌های فرسوده و فشار منابع - باید کارایی عملیاتی را برای دستیابی به اهداف خود در اولویت قرار دهد.

همانطور که جیمی باربا، رئیس Xylem Vue، در طول ارائه خود در WEX Global ۲۰۲۵ اظهار داشت، "دیجیتالی شدن به یک ستون اصلی در مدیریت آب تبدیل شده است؛ و آینده آب یا دیجیتال خواهد بود یا نخواهد بود. " در این زمینه، هوش عملیاتی (OI) - که به عنوان روشی تعریف می‌شود که داده‌های بلادرنگ، تجزیه و تحلیل پیشرفته و قوانین تجاری را برای ایجاد پاسخ‌های خودکار یا هشدار‌های فوری به رویداد‌های عملیاتی ادغام می‌کند - به عنوان یک عامل کلیدی در تحول دیجیتال این بخش ظهور می‌کند.

هوش عملیاتی (OI) به عنوان یک عامل کلیدی در تحول دیجیتال بخش آب ظهور می‌کند.

به طور خاص، هوش عملیاتی در حوزه آب به ترکیبی از فناوری‌های بسیار پیشرفته متکی است:

اینترنت اشیا (IoT): حسگر‌های متصل به هم که داده‌های بلادرنگ تولید می‌کنند.

کلان داده: پردازش کارآمد حجم زیادی از داده‌های هیدرولیکی.

رایانش ابری: زیرساخت مقیاس‌پذیر و انعطاف‌پذیر

تحلیل‌های جریانی: پلتفرم‌هایی مانند آپاچی کافکا یا آزور استریم.

دوقلو‌های دیجیتال: مدل‌های مجازی که عملکرد شبکه‌ها و تصفیه‌خانه‌ها را شبیه‌سازی می‌کنند.

کارایی آنها توسط بانک جهانی پشتیبانی می‌شود، که در گزارش خود با عنوان «تحول مردم‌محور و مبتنی بر فناوری برای ازمیر» تأکید می‌کند که ترکیب این فناوری‌ها می‌تواند کارایی عملیاتی را در محیط‌های پیچیده شهری تا ۲۵ درصد بهبود بخشد.

مرکز عملیات سرویس (SOC)

هوش عملیاتی با یک فرض اساسی، اما حیاتی آغاز می‌شود: تبدیل حجم عظیم داده‌های تولید شده توسط حسگرها، سیستم‌های SCADA، ERP ها، پلتفرم‌های GIS و سیستم‌های IoT به اطلاعات مفید و متناسب با شرایط برای تصمیم‌گیری عملیاتی. برخلاف رویکرد‌های سنتی نظارت، به‌کارگیری هوش عملیاتی در بخش آب، یک دیدگاه جامع و بلادرنگ از سیستم هیدرولیک ارائه می‌دهد. این امر پیش‌بینی رویدادها، بهینه‌سازی منابع و کاهش هزینه‌ها را امکان‌پذیر می‌سازد.

یکی از محرک‌های اصلی این مدل مدیریت دیجیتال، مرکز عملیات سرویس (SOC) است که به عنوان قطب مرکزی اطلاعات عمل می‌کند.

پپه چامبو، معمار راهکار‌های مشتری در Xylem Vue، تأکید می‌کند که هوش عملیاتی، فراتر از کاهش هزینه‌های عملیاتی و به حداقل رساندن ضررها، «امکان تصمیم‌گیری سریع‌تر و دقیق‌تر، شفافیت بیشتر در مدیریت، بهبود رعایت مقررات در رابطه با کیفیت و تداوم خدمات و مهم‌تر از همه، آماده‌سازی تأسیسات آب برای مواجهه با اثرات تغییرات اقلیمی را فراهم می‌کند.» به گفته‌ی او: «در نهایت، کاربرد هوش عملیاتی در مدیریت آب، از گذار به یک مدل عملیاتی دیجیتال، کارآمد و پایدار پشتیبانی می‌کند.

یکی از محرک‌های اصلی این مدل مدیریت دیجیتال، مرکز عملیات خدمات (SOC) است که به عنوان قطب مرکزی اطلاعات عمل می‌کند. به گفته چامبو، «مرکز عملیات خدمات، مرکز عصبی اطلاعات عملیاتی است که داده‌ها، تجزیه و تحلیل‌ها و هوش مصنوعی را برای تجهیز اپراتور‌ها به دید بلادرنگ، امکان اولویت‌بندی مؤثر رویداد‌ها و خدمت به عنوان یک ابزار پشتیبانی تصمیم‌گیری هوشمند، ادغام می‌کند.»

با داده‌های زمینه‌سازی‌شده و ساختاریافته، مرکز عملیات امنیت (SOC) کاری بیش از صدور هشدار انجام می‌دهد - سناریو‌های احتمالی را ارزیابی کرده و اقدامات خاصی را توصیه می‌کند که بر اساس موارد زیر اولویت‌بندی شده‌اند:

اهمیت عملیاتی رویداد

تأثیر اقتصادی یا انرژی تخمینی

تجربه تاریخی اپراتور

شرایط شبکه و تأمین برق به صورت بلادرنگ

چالش‌ها و فرصت‌های آینده

با وجود پیشرفت‌ها، تعبیه هوش عملیاتی به عنوان یک استاندارد در این بخش هنوز چالش‌هایی را به همراه دارد. سه مورد مهم وجود دارد:

مقاومت سازمانی در برابر تغییر. تغییر در فرهنگ سازمانی، از جمله آموزش پرسنل عملیاتی برای استفاده از ابزار‌های دیجیتال جدید، مورد نیاز است.

مدیریت داده‌ها به عنوان یک اولویت حیاتی برجسته است. این متخصص تأکید می‌کند: کیفیت داده‌ها، قابلیت ردیابی و امنیت برای اطمینان از قابلیت اطمینان مدل‌ها و توصیه‌های عملیاتی ضروری هستند.

چشم‌انداز استراتژیک. چامبو خاطرنشان می‌کند که این چالش نه تنها فنی، بلکه استراتژیک نیز هست: «تبدیل داده‌ها به دانش مفید نیازمند یک چشم‌انداز بلندمدت همسو با اهداف پایداری، بهره‌وری و شفافیت شرکت‌های برق است - و جامعه نیز آن را مطالبه می‌کند.»

با وجود این چالش‌ها، هوش عملیاتی در مدیریت آب، تبدیل داده‌ها به اقدامات فوری را امکان‌پذیر می‌کند. ادغام آن از مدیریت پیش‌بینی‌کننده و خودکار شبکه‌ها، نیروگاه‌ها و منابع آب پشتیبانی می‌کند. با پیشرفت شهر‌ها و شرکت‌های آب و برق در تحول دیجیتال خود، این فناوری آماده است تا به سنگ بنای آینده مدیریت آب تبدیل شود.