مهم‌ترين كمك علوم‌انساني براي رسيدن به توليد‌ملي چيست؟/اجراي 40 طرح كلان تحقيقاتي ملي/ ارتقاي شركت‌هاي‌ دانش بنيان در دستوركار معاونت‌علمي رياست جمهوري

گروه علمي «خبرگزاري دانشجو»؛ توليد ملي مهمي است كه با وجود تحريم ها عليه كشور همواره به آن توجه شده است اما با نامگذاري امسال به عنوان سال توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني تمام اقشار لازم است در اين مسير حركت كنند كه دانشگاه ها به واسطه پشتوانه علمي، آموزشي و تحقيقاتي خود به نوعي در خط مقدم رسيدن به شعار سال قرار دارند.

 

طي سال هاي اخير دانشگاه ها و مراكز پژوهشي و تحقيقاتي كشور به دستاوردهاي مهمي رسيده اند كه اين دستاوردها امروز در حوزه هاي هسته اي، هوافضا، نانو، بيو و ... مشهود است كه براين اساس مي توان در رسيدن به توليد ملي بر اين بازوان علمي پرتوان كشور اعتماد كرد.

 

اعتماد به دانشگاه ها و مراكز پژوهشي موجب مي شود اين مراكز بتوانند قدم در راه ساخت و توليد ملي بگذارند كه در اين راه تمام اعضاي هيئت علمي و دانشجويان لازم است پرچمدار رسيدن به دستاوردهاي ملي باشند.

 

در سال گذشته به واسطه اعتمادي كه به حوزه پژوهش كشور از سوي دولت ايجاد شد انجام 40 طرح كلان ملي در شوراي عالي علوم، تحقيقات و فناوري(عتف) به تصويب رسيد كه اين طرح ها به صورت كنسرسيومي و محوريت دانشگاه ها و مراكز پژوهشي كشور اجرا مي شوند كه اين امر گام مهمي در تحقق رسيدن به توليد ملي در راستاي نيازهاي جامعه بشمار مي رود.

محمد مهدي نژاد نوري، معاون پژوهشی وزیر علوم در اين خصوص مي گويد: اجراي 40 طرح کلان پژوهشی که در شورای عتف به تصویب رسید مسیری است که موجب تحقق شعار تولید و قرار گرفتن ایران در تراز جهانی مي شود.

وي مي افزايد: در صورتی که 40 طرح کلان پژوهشی در کشور اجرا شود، قادر خواهیم بود به محصولات جدید دست یابیم که این امر علاوه بر بازار داخلی، تراز ایران را از نظر اقتصادی در سطح دنیا به نقطه مطلوبی خواهد رساند.

نوري با بیان اینکه از ابتدای دولت دهم آموزش عالی کشور به دنبال تسهیل تبديل علم به ثروت بوده است، مي گويد: برنامه هایی در این خصوص اجرا شده که به منظور دستیابی به شعار امسال که «تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی» است، مسیر آموزش عالی همچنان دنبال می شود.
 
معاون پژوهشی وزیر علوم تصریح مي كند: لازم است تولید داخلی بر مبنای فناوری و دستاوردهای علمی باشد تا بتوانيم رضایت مشتری را در داخل کشور جلب، و توليداتمان را در سطوح بین المللی مطرح كنيم.

 
وي مي گويد: در حال حاضر باید صنایع داخلی از نظر کیفیت محصولات و خدمات پس از فروش ارتقا یابند که این امر با توسعه علمی و فناوری امکان پذیر خواهد شد.
 

نوري با بیان اینکه دانشگاه ها پشتیبان تولیدات داخلی هستند، مي افزايد: با تقویت ارتباط صنعت و دانشگاه می توان مسیر دستیابی به تولیدات داخلی را بیشتر از گذشته دنبال کرد که بر این اساس دانشگاه ها با حمایت از پژوهشگاه ها می توانند این زمینه را ایجاد کنند.

 
معاون پژوهشی وزیر علوم تصریح مي كند: اساس کار مراکزی چون دانشگاه ها، پژوهشگاه ها، پارک های علم و فناوری و شرکت های دانش بنیان تولیدات داخلی است که این مراکز با ارائه فناوری های بومی و متناسب با نیازهای کشور می توانند در این مسیر حرکت کنند.

 
وي بیان داشت: از دیگر اقداماتی که می توان برای ارتقاي تولید داخلی عنوان کرد، تقویت مراکز خصوصی پژوهشی است؛ زیرا این مراکز به دلیل ماهیت خصوصی بودنشان همواره به دنبال بازار برای ارائه تولیدات و دستاوردهای خود هستند.

 

نوري تصريح کرد: نقش دانشجویان، بخصوص دانشجویان تحصیلات تکمیلی در رسیدن به تولید داخلی بسیار مهم و موثر است؛ زیرا این دانشجویان با ورود به تحقیقات و پژوهش های کاربردی می توانند این مسیر را تسهیل کنند.

طرح هاي محصول محور راه رسيدن به توليد ملي

طرح هاي تحقيقاتي كه براساس نيازهاي جامعه و به نوعي محصول محور باشند مهم ترين مسير براي رسيدن به تحقق شعار سال است كه براين اساس نسرين سلطان خواه، معاون علمي و فناوري رئيس جمهور مي گويد: برنامه اين معاونت در سال جاري اجراي طرح‌هاي محصول محور منجر به ارتقاي توليد داخلي خواهد بود.

وي مي افزايد: معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري و بنياد ملي نخبگان از دستگاه هاي پيش تاز در امر توليد فناوري به كالا و محصول هستند كه اين دستگاه ها توانسته اند در فعاليت هاي خود چرخه علم را به فناوري تبديل كنند و اين مسير با توجه به نامگذاري امسال به عنوان سال «توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني» نيز ادامه مي يابد.
 
معاون علمي و فناوري رئيس جمهور مي گويد: بنياد ملي نخبگان در روند تبديل فناوري به محصول در قالب طرح هاي كلان ملي فناوري برنامه ريزي هايي انجام داده است كه مي توان به طرح كلان توليد داروهاي وارداتي با وزارت بهداشت اشاره كرد كه اين روند در سال جاري نيز ادامه مي يابد.

 
سلطان خواه تصريح مي كند: در سال جاري اجراي طرح هاي محصول محور كه منجر به ارتقاي توليد داخلي مي شود در معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري و بنياد ملي نخبگان ادامه مي يابد.

 

وي مي گويد: از ديگر برنامه هاي اين معاونت ارتقاي شركت هاي دانش بنيان است تا از اين طريق بتوان به تجاري سازي فناوري و دانش در كشور دست يافت؛ زيرا اين روند بستر مهمي براي توليد محصولات دانش بنيان است.

 

براي رسيدن به تحقق توليد ملي در كشور بايد علاوه بر ايجاد زيرساخت هاي لازم به ايجاد گفتمان هاي عمومي نيز توجه كرد تا از طريق دستيابي به اين گفتمان بتوان به دستاوردهاي ملي و فناوري برسيم كه براين اساس ابراهيم فياض، عضو گروه انسان شناسي دانشگاه تهران مي گويد: دانشگاهيان حوزه علوم انساني كشور لازم است از طريق ايجاد گفتمان عمومي در جامعه اقتدار عمومي را نهادينه كنند تا بر اين اساس مردم به استفاده از كالاهاي داخلي ترغيب شوند.

وي با بيان اينكه از زمان مشروطه تا كنون مصرف كالاهاي غربي در كشور گسترش يافته است، مي افزايد: سرمايه اجتماعي و معنوي مستقل موجب ارزش اجتماعي شده براين اساس است كه مي توان به توليد داخلي و ملي از بعد اقتصادي رسيد.

عضو گروه انسان شناسي دانشگاه تهران گفتمان عمومي را راهي موثر براي رسيدن به توليد داخلي و ملي عنوان مي كند و مي گويد: اساتيد و دانشگاهيان حوزه علوم انساني كشور لازم است از طريق ايجاد گفتمان عمومي در جامعه اقتدار عمومي را نهادينه كنند تا براين اساس مردم در استفاده از كالاهاي داخلي ترغيب شوند.

فياض اضافه مي كند: رشته هايي مانند ارتباطات و جامعه شناسي نقش بسزايي در ايجاد گفتمان عمومي در كشور خواهد داشت تا از اين طريق بتوان به توليدات داخلي و مصرف اين توليدات رسيد.

 

وي با بيان اينكه ساختار آموزشي دانشگاه ها و اساتيد كشور وابسته به غرب است، تاكيد مي كند: درحال حاضر اساتيد براي ارتقاي نيازمند چاپ مقالات در پايگاه ها و مجلات خارجي هستند كه اين نوع ساختار وابسته نمي تواند گفتمان داخلي و ملي در كشور ايجاد كند.

 
عضو گروه انسان شناسي دانشگاه تهران تصريح مي كند: تا زماني كه نتوانيم گفتمان داخلي و ملي در كشور ايجاد كنيم نمي توانيم اقتدار ملي بدست آوريم و با توجه به اين موضوع نمي توان مردم را ترغيب كرد تا كالاي داخلي مصرف كنند.

لزوم آسيب ‌شناسي موانع تحقق توليد ملي

علاوه بر ايجاد گفتمان عمومي در جامعه براي رسيدن به توليد ملي، دانشگاه ها بايد آسيب شناسي موانع تحقق اين امر را در راس فعاليت هاي خود قرار دهند تا علاوه بر توانايي هاي علمي، آموزشي و پژوهشي خود براي رسيدن به اين مهم بتوانند از طريق آسيب شناسي موانع تحقق توليد ملي نيز در رسيدن به شعار سال فعال باشند.

 

اقبال شاكري، رئيس بسيج اساتيد دانشگاه صنعتي اميركبير مي گويد: وظيفه دانشگاه‌ها در تحقق منويات مقام معظم رهبري در خصوص سال «توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني» آسيب شناسي موانع تحقق اين هدف است.

 

وي مي افزايد: جامعه دانشگاهي كشور لازم است براي تحقق منويات مقام معظم رهبري در خصوص سال «توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني» موانع را شناسايي و براين اساس راه حل هاي رفع اين موانع را به جامعه عرضه كند.

رئيس بسيج اساتيد دانشگاه صنعتي اميركبير خاطرنشان مي كند: دانشگاه ها مي توانند با بررسي موانع موجود در خصوص توليد ملي فعاليت هاي پژوهشي و تحقيقاتي آسيب شناسانه داشته باشند و محورهاي تحقق اين هدف را در جامعه عرضه كنند.

شاكري تصريح مي كند: همچنين جامعه دانشگاهي و پژوهشي بايد براي تحقق شعار امسال، رساله هاي مقاطع تحصيلات تكميلي خود را به سمت خودكفايي كشور تعيين كند كه براين اساس تنها نظريات در خصوص ايجاد توليد ملي پي گيري نشود و بتوان به صورت كاربردي در اين حوزه فعاليت كرد.

وي با بيان اينكه در راستاي رسيدن به توليد ملي نبايد برنامه ها تنها بر مبناي نظريات باشد، اضافه مي كند: تمامي تحقيقات، پژوهش ها، كنفرانس ها و نشست هاي مراكز دانشگاهي و علمي كشور بايد هم راستا با موضوع توليد ملي حركت كند؛ زيرا اين موضوع يك محور اصلي است.

 

رئيس بسيج اساتيد دانشگاه صنعتي اميركبير مي افزايد: نخبگان، اساتيد و انديشمندان براي دستيابي به توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني بايد در تمامي ابعاد زندگي خود از اين هدف پيروي كنند؛ زيرا اين افراد اركان اجتماعي هستند و مي توانند نقش تعيين كننده اي در تحقق اين هدف داشته باشند.

شاكري مي گويد: اگر يك استاد دانشگاه در ابعاد زندگي روزانه خود از توليدات داخلي استفاده كند مردم نيز با الگو گرفتن از اين نوع افراد زمينه لازم را براي استفاده از توليدات داخلي در زندگي خود ايجاد خواهند كرد.

 

 

عباس طائب، مشاور عالي وزير علوم در امور اجرايي با اشاره عزم وزارت علوم براي تحقق شعار «توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني» مي گويد: آموزش عالي كشور توليد ملي را خدمت دانشگاه‌ها به حوزه‌هاي كاربرد تلقي مي‌كند.

وي مي افزايد: در سال جاري تمام عزم خود را جزم مي كنيم تا سياست توليد ملي را در كشور محقق نماييم؛ زيرا از نظر وزارت علوم توليد ملي خدمت دانشگاه ها به حوزه كاربرد است.

 

مشاور عالي وزير علوم در امور اجرايي تصريح مي كند: آموزش عالي در سال جاري براي تحقق شعار توليد ملي به دو مفهوم خاص و عام آن توجه مي كند كه مفهوم خاص اين شعار به واسطه حوزه هاي فني و مهندسي و علوم پايه ايجاد مي شود و مفهوم عام آن به واسطه حوزه علوم انساني محقق خواهد شد.

طائب بيان مي كند: مقام معظم رهبري فرموده اند كه علم بايد نافع و قابل استفاده در حوزه كاربرد باشد كه بر اين اساس آموزش عالي كشور تلاش مي كند اين فرمايش در سال جاري محقق شود تا از اين طريق به توليد ملي نيز دست يابد.

وي مي گويد: طبق فرمايش مقام معظم رهبري بايد 90 درصد تحقيقات و پژوهش ها در كشور كاربردي باشد كه بر اين اساس وزارت علوم برنامه ريزي كرده است تا در سال توليد ملي بسترهاي لازم اين سياست را فراهم كند؛ اين در حالي است كه طي سال هاي اخير نيز به اين امر توجه شده و در اين مسير قدم هايي برداشته شده است.

دانشگاه ها مهم ترين ارگان و نهاد براي تحقق شعار توليد ملي، حمايت از كار و سرمايه ايراني هستند؛ زيرا با پشتوانه علمي، آموزشي و پژوهشي خود مي توانند دستاوردهاي دانشمندان را به نيازهاي جامعه امروز تبديل كنند اما اين امر نيازمند اعتماد دولت، صنعت و جامعه به دانشگاه هاست.

 

ارتباط دانشگاه ها با صنايع مختلف در سال هاي اخير روند صعودي را طي كرده است اما همچنان صنعت اعتماد لازم را به دانشگاه ها ندارد كه لازم است كل جامعه با اعتماد به محيط هاي علمي و دانشگاهي كشور بستر لازم را براي رسيدن به توليد ملي همراه با فناوري و نوآوري فراهم كنند.