ششمین نشست فیلم سازان جوان سینمایی انقلاب برگزار شد

به گزارش خبرنگار فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»، ششمین نشست فیلم سازان جوان سینمایی انقلاب با موضوع نقد و تقدیر از مجموعه مستند آخرین روزهای زمستان (شهید حسن باقری) امروز با حضور مسعود فراستی، منتقدسینما، علی‌رضا کمره‌ای، تاریخ‌نگر، محمدحسین مهدویان، کارگردان آخرین روزهای زمستان و سایر عوامل تولید در محل تالار عمار جبهه فرهنگی انقلاب برگزار شد.

در ابتدای مراسم محمدحسین مهدویان، کارگردان جوان این مستند که در کارنامه خود ساخت 13 مستند و 4 فیلم کوتاه را دارد، بیان داشت: این کار را والی‌نژاد، سال87 پیشنهاد کردند و ما از اوایل سال 88 کار تحقیق آن را آغاز کردیم که تا امروز ادامه داشته و اکنون مراحل پایانی مونتاژ را پشت سر می‌گذارم.

علیرضا کمره ای، تاریخ نگر در ادامه این مراسم بیان داشت: تاکنون که این مجموعه را دیده‌ام تحسین کرده‌ام کار خوب را باید تحسین کرد اما اینکه چرا این کار برایم قابل اعتناء بوده است، این بودکه هر نوع سازه‌ای روایی نیز برای هر نوع شکل و شالوده‌ای بیان کننده و القاء کننده یک موضوع می‌باشد چه در کلام و چه تصویر، سازه‌های روایی متعدد و متنوع هستند.

 وی ادامه داد: یک گستره از سازهای روایی مربوط به تصاویر ثابت و متحرک هستند به طور کلی تصویر یک ظرف و سازه‌ای که از طریق آن می‌توانیم اطلاعات القاء کنیم که در کلام جایی نمی‌گیرد مانند یک تصویر یا یک صحنه از فیلم که ممکن است بتواند یک کتاب را بیان کند.

کمره‌ای در ادامه گفت: تصویر امکان انتقال مفاهیم انتزاعی تا مجهولات را دارد، حتی از طریق تصویر می‌توانیم شعر بیافرینیم، مثل تصویرگری‌های سهراب سپهری که شعرش و شعرهای او تصویر هستند، در سازه‌های روایی چه چیزی در ما ایجاد درک و لذت می‌کند، در واقع این سازها بیان کننده ذهن و برآمده از ذهن خالق روایت هستند و علاوه بر این بیان‌کننده زمینه و زمانه شکل‌گیری خود هم هستند.

این تاریخ نگر ادامه داد: روایت فتح در واقع امروز مدح کنونی برای جنگ نیست و فقط تداعی کننده نوع گفتاری است که در بین اهل جنگ وجود داشت، روایت‌ها، روایت‌های زمانه‌گرا است، مهم است که چقدر گیرنده و بازنمایش دهنده و ایجادکننده باشد.

وی اظهار داشت: جنگ شامل سه لایه است؛ رخدادی که در جنگ اتفاق افتاده است، دنیا و ذهن انسان جنگ که تحت عنوان رزمنده مطرح می‌شود و برای ما خیلی مهم است و لایه دیگر، لایه پشت جبهه‌هاست که می‌توان آن را شکافت و به زیرلایه‌های دیگر هم رسید، اما نقش حلقه‌های متداخل در شناخت جنگ که می‌بینند و نقش دارند.

کمره ای افزود: وقتی امروز کارگردان این مجموعه را دیدم که سن کمی دارد -متولد 1360 است- در واقع صرفه حضور در زمان یا مکان واقع دلیل رجحان علی‌اطلاق بر غایبین نیست. 

این تاریخ نگر در ادامه اظهارات خود افزود: شأن تصویر متحرک یا فیلم و تصاویر مستند از روی‌داد جنگ به مثابه آن سال‌ها شناخته نشده است، البته در برهه‌هایی کارهای خوبی شده است اینکه نقش محمدتقی رهبر به عنوان گزارشگر در جنگ که بعدها به شهادت رسید و بعد هم نقش برجسته‌ای شهید آوینی که تعبیر کربلایی از جنگ با صدای خاص صورت گیرد و جنگ با یک بیان شعری و استعاری همراه شد، آن چیزی که از منظر آوینی دیده شده است روایت مستند ناب جنگ نیست و بیان استعاری دارد اما آن زبان خاص باعث شد که روایت فتح مورد توجه خواص و عوام قرار گیرد که این سبک باید اندک‌اندک با تغییر فضا، موقعیت و مخاطب تغییر کند.

وی بیان داشت: آن چیزی که به صورت تقلید از کارهای آوینی برای جنگ ساخته شد تصویر جنگ نبود اینکه چطور می‌توان زبان تصویری جنگ را فهماند عَرض می‌کنم، از بازمانده‌های روایت فتح از آقای فارسی کاری را در رابطه با مستند شهید هاشمی دیدم که به نظر آمد آن شیوه را پیدا کرده است، تا اینکه به مستند شهید باقری رسیدیم گفتم به آقای والی نژاد پیامک زدم که این کار درست انجام شده است.

کمره‌ای بیان کرد: من چند ویژگی را در کار مهدویان دیدم اول پرهیز از چهره‌های کد شده و لو رفته که باعث باور پذیری اثر می‌شود، یک شرط اساسی در یک اثر هنری همین است که باورپذیری در آن زیاد شود در ضمن نقطه آغاز و نقطه پایان مهم است البته نمی‌دانیم در صحنه پایان چه اتفاقی می‌افتد، خوب است که در صفحات پایان برای بیننده و شنونده آغازی صورت بگیرد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: رمز اینکه یک اثر ماندگار می‌شود این است که با کلام و نقش در ذهن مخاطب حک شود و به نظر من بازیگری که در این نوع فیلم‌ها کار می‌کند باید تا سال‌های سال فیلم دیگری بازی نکند تا این تصویر با این کلام و این نقش در ذهن مخاطب حک شود و اثر یگانه این است.

وی افزود: نکته دوم این است که بازیگران دیالوگ ندارند و متنی خوانده و گفته می‌شود و گفتار هم روی تصویری است که وضوح ندارد یعنی دوربین هوشمندانه و دوربین‌مدارانه به صحنه‌ها نگاه نمی‌کند و این مسئله باورپذیری را نزدیک می‌کند، این کار مبتنی است بر روایت، سنخ روایت در چرخه بازنمایی و بازروایی قرار دارد، روایت نقطه پایانی ندارد و حتی ممکن است روایات متناقض از زبان افراد مختلف مکمل آن باشد کما اینکه این مسئله در مورد عاشورا اتفاق افتاده است اتفاقی که در چند ساعت رخ داده است تاکنون به زبان‌های مختلف بازروایی و بازنمایی شده است.