گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»؛ نام حسین سازور، نام آشنایی است؛ برای «بچه های هیئتی» به عنوان مداحی دوست داشتنی مطرح است که صدای زیبایش در مناسبت ها، معرفت مستمعین را بالا می برد، اما از جهت دیگر برای فتنه گران، نام آشنایی است؛ کسی که در آن ایام فتنه به قول خودش کارزار آزمایشی بود که ولایی ها مشخص شوند از دیگران.
به دیدارش رفتیم تا گفتنی هایش را از فضای مداحی و هیئت و نگاه مداحان به جامعه بشنویم.
متن ذیل مصاحبه «خبرگزاری دانشجو» با حسین سازور است:
«خبرگزاری دانشجو» - مهمترین ویژگی هیئت های پس از انقلاب اسلامی چیست؟
سازور: تا قبل از انقلاب با وجود محدودیت های فراوان، هیئت ها سبک سنتی خود را حفظ کردند و مرکز مهمی برای نشر معارف اهل بیت بودند.
اما هیئت های قبل از انقلاب به این شلوغی ها نبود؛ من خودم در آن دوران نیز مداح بودم؛ در آن زمان بجز، هیئت های استخوان دار که سابقه 100 ساله داشتند، به سختی 10 – 12 نفر پیدا می کردیم که در هیئت ها جمع شوند. حتی در ایام محرم نیز تنها در روزهای تاسوعا و عاشورا هیئت ها شلوغ می شد.
اما زمانی که انقلاب صورت گرفت، راه برای بسیاری مسائل باز شد و در هیئت ها نیز انقلابی به وجود آمد، بخصوص پس از سی و چند سال که از انقلاب گذشته، رشد کمی و همچنین معرفتی هیئت ها با قبل از انقلاب قابل قیاس نیست.
البته این نکته هم مهم است که ریشه هیئت های امروز، همان هیئت های قبل از انقلاب است.
اما به نظر من مهمترین ویژگی هیئت های پس از انقلاب ممزوج بودن این هیئت ها با مسائل روز است. این امر قبل از انقلاب بسیار کمرنگ بود، امروز اگر اتفاقی در رابطه با انقلاب به وقع بپیوندد، حتماً هیئت ها نیز در جریان بوده و موضع گیری می کنند.
نمونه های بسیاری از جمله دفاع مقدس در این زمینه وجود دارد، اما دو نمونه بارز وجود دارد که نشان دهنده ممزوج بودن هیئت ها با انقلاب است؛ اول حادثه 18 تیر 78 بود که در آن دوره هیئت ها بسیار خوش درخشیدند، یکی نیز فتنه سال 88 بود که قاطعانه می گویم، بدون ذره ای ناخالصی، همگی هیئت ها به نفع انقلاب موضع گیری کردند.
همه بدانند! تا انقلاب زنده است، دشمن خواهد داشت و تا دشمنان هستند، هیئت ها نیز هستند
«خبرگزاری دانشجو» - از یک طرف از مداحان پرسابقه ای مثل خودتان می شنویم که حضور جوانان در هیئت ها، بخصوص در سال های اخیر بسیار پررنگ شده است، اما از جهتی دیگر برخی می گویند، جوانان از دین گریزان شده اند و به کلی دین از این ممکلت رخت بربسته است؛ این دو را چگونه ارزیابی می کنید؟
سازور: آنهایی که این مطلب را بیان می کنند، باید بیایند و واقعیت را ببینند. وقتی بیایند در هیئت ها، بخصوص هیئت های مطرح و جوانان را ببینند، خواهند فهمید این طور نیست؛ نمی خواهم تعصبی صحبت کنم، اما استقبال جوانان به واقع بی نظیر است.
در برنامه هایی مثل اعتکاف، اکثریت جمعیت را هیئتی ها تشکیل می دهند؛ البته منظورمان از هیئتی قشر خاصی نیست که در هفته دو یا سه بار به هیئت می روند، بلکه منظورمان قشری است که به دستگاه امام حسین (ع) اعتقاد دارند؛ این، منافاتی با این امر ندارد که دشمن در حال تلاش است که این قشر را از دستگاه امام حسین (ع) جدا کند.
ما سه وظیفه مهم در هیئت ها انجام می دهیم: حفظ هیئت ها، نشر هیئت ها و انتقال این دستگاه به نسل بعد؛ انتقال نسل قبل به ما بسیار خوب انجام گرفته، پس ما باید این هنر را داشته باشیم که این انتقال را به بهترین وجه به نسل بعد انجام دهیم.
در حال حاضر انتشار سبک و سیاق هیئت هایی که در ایران وجود دارد به دیگر کشورها ملموس است.
البته دشمن با دستگاه های گوناگون و هزینه های گزاف، سعی دارد جوانان را از راه اصلی خارج کند، اما قدرت اهل بیت و خصوصاً سیدالشهدا در سرکوبی دشمنان بسیار قوی است؛ به طوری که تمام زحمات دشمنان در یک روز تاسوعا یا عاشورا به باد می رود، بنابراین ما باید در این جهت کار کنیم و قدرت معنوی سیدالشهدا را به مردم بشناسانیم.
«خبرگزاری دانشجو» - شما گفتید دو دستگاه، به موازات یکدیگر عمل می کنند. قدرت دستگاه امام حسین بیشتر است یا دستگاه ابلیس؟ این سوال را از این جهت می پرسم که بعضی می گویند جوانان که به هیئت می روند، پس از هیئت همان آدم قدیمی با گناهان فراوان می شوند. آیا به راستی دستگاه امام حسین کار خود را نمی کند؟
سازور: جواب این سوال را قرآن داده است؛ خداوند در قرآن می فرماید: إنَّ کَیْدَالشَّیْطَانِ کَانَ ضَعِیفًا. یعنی شیطان و کارش ضعیف است و در مقابل این آیه قرآن که می فرماید: إِنَّ حِزْبَ اللَّـهِ هُمُ الْغَالِبُونَ. حزب الله غالب است.
یک مثال دیگر از قرآن عرض می کنم؛ قرآن می فرماید: یک مؤمن در برابر 20 مشرک توان مقابله دارد؛ یعنی قدرت مؤمن 20 برابر قدرت مشرک است.
کسی که می خواهد قدرت امام حسین (ع) را متوجه شود باید به تاریخ عاشورا برگردد؛ این مهم است که ما چقدر می توانیم از قدرت امام حسین (ع) بهره ببریم.
امام خمینی (ره) تنها یک جمله از امام حسین (ع) بهره برد؛ آن جمله این بود که «خون بر شمشیر پیروز است» و دیدید که خون شهدا در برابر تمام تسلیحات شاه و جهان پیروز شد.
کسی که قدرت دستگاه شیطان را می پذیرد، بهره ای از دستگاه سیدالشهدا نبرده است، وگرنه حتی غیر مسلمانان نیز معترف به دستگاه امام حسین (ع) بوده و هستند.
فقط مسئله این است که چه کسی می تواند از این قدرت استفاده کند، این امر جز با معرفت حاصل نخواهد شد؛ معرفت یعنی تراوشات فکری خودمان را کنار بگذاریم؛ زیرا ما محدود می فهمیم، باید امام حسین (ع) را از منظر خدا، قرآن، انبیا و ائمه نگاه کنیم.
اگر تمام مسئولان ما از قدرت دستگاه امام حسین (ع) در کارهایشان بهره ببرند، مشکلی نخواهد ماند، حتی خردترین مسئولان کشور نیز اگر فرهنگ امام حسین را در زندگی شان دخیل کنند، تمام مشکلات حل می شود.
برای آن که عظمت دستگاه امام حسین (ع) را درک کنیم، کافی است اولاً روز عاشورا را ببینیم که در هیچ خانه ای غذا پخته نمی شود. از طرف دیگر ببینید که در 1400 سالی که از شهادت امام حسین(ع) می گذرد، تعداد بسیار زیادی شعر سروده شده که حتی یک شعر هم تکراری نیست.
آنهایی که می گویند جوانان از امام حسین (ع) جدا شده اند، شاید قدرت این دستگاه را بهتر از ما فهمیده باشند، بنابراین سعی می کنند به این وسیله جوانان را از امام حسین(ع) جدا کنند.
«خبرگزاری دانشجو» - جایگاه اخلاق و تقوا در میان مداحان کجاست؟
سازور: تقوا و اخلاق ریشه کار است، نمی توانید در اسلام قدم بردارید مگر تقوا را در کنارش ببینید؛ سمبل تقوا سیدالشهداست؛ امام حسین(ع) است که به تقوا موضوعیت داده و پرچمدار تقواست، علمی را که امام حسین بلند کرده، چه کسی می تواند از زیر آن خارج شود؟
«خبرگزاری دانشجو» - البته من منظورم این است که آیا مداح باید تقوایی بالاتر از حد عموم مردم داشته باشد؟
سازور: حتماً همین طور است؛ زیرا بار سنگین و حساسی روی دوش مداحان است، بنابراین اگر به تقوا مسلح نباشند، امکان ندارد بتوانند این بار را به مقصود برسانند؛ آیا سلاح امام خمینی (ره) در مقابل دشمن بجز تقوا بود؟
بار سنگینی بر دوش مداح است، پس باید هم فرهنگ عاشورا را حفظ کند و هم باید آن را منتشر و منتقل کند، بنابراین تنها با ابزار تقوا موفق به این کار می شود.
تمام اخلاق؛ بستن یقه و سر کج نماز خواندن نیست؛ اخلاق این است که چگونه راه نفوذ دشمن به قلبمان را ببندیم، تقوا به معنی واقعی، سد کردن راه تمام شیاطین به درون صاحب تقواست.
«خبرگزاری دانشجو» - در حال حاضر هیئت های کوچک بسیار زیادی در جامعه تشکیل شده است و مداحان بسیار زیادی در این هیئت ها مداحی می کنند. این موجی بزرگی که در کشور به راه افتاده را چگونه ارزیابی می کنید؟ ویژگی های مثبت و منفی آن چیست؟
سازور: این مداحان جوان، همان طوری وارد این عرصه شده اند که خود ما وارد شدیم، اما یک تفاوت اساسی دارد؛ ما در برابر مکتب اهل بیت و در برابر استادان زانو زدیم و واقعاً تسلیم امام حسین (ع) شدیم.
به مداحان جوان می گویم که برای تمام عمرشان یک کار انجام دهند و آن این است که در برابر امام حسین (ع) تسلیم باشند. وقتی عاشق در برابر معشوق تسلیم شد، خودش هم لذت بیشتری می برد. رفقای جوانی که به تازگی وارد این دستگاه می شوید! بگذارید امام حسین (ع) آن طوری که می خواهد با شما رفتار کند؛ زیرا خود امام حسین (ع) هم همین طور بود. این مطالب نکاتی سری و لطیف است و روزی شماست.
در روز عاشورا خدا به امام حسین (ع) اختیار داد که کشته شود یا زنده بماند؛ امام حسین (ع) خود را تسلیم درگاه حق کرد و گفت، هر چه تو بپسندی من همان را می خواهم که خطاب رسید ما می خواهیم تو را کشته ببینیم؛ به این ترتیب ما نیز باید تسلیم حضرت سیدالشهدا باشیم.
«خبرگزاری دانشجو» - چندی قبل فیلمی علیه پیامبر ساخته شد. قبل از آن نیز کاریکاتور علیه پیامبر منتشر گردید. به نظر شما چرا چنین کارهایی انجام می گیرد؟
سازور: رسول الله تمام خیر اسلام است. وقتی به ساحت تمام خیر و خوبی تهاجم می کنند، چه کسی ضرر می کند؟ از ساحت پیامبر اکرم، ذره ای کم می شود؟ مگر می شود به خورشید تعرضی کرد؟ آن کسی متضرر می شود که سعی می کند مانع خیر شود؛ آنها ضرر کرده اند و بیش از این نیز متضرر خواهند شد.
نقش ما نیز این است که به نفع اسلام و به نفع پیامبر بهترین بهره برداری را کنیم؛ همین که بتوانیم خوبی را نمایش دهیم، بدی نخواهد ماند، پس اولاً باید پیامبر را معرفی کنیم، دوماً باید از این واقعه برای آنهایی که نسبت به اسلام تماشاگر هستند، استفاده کنیم؛ حتماً این واقعه برای اسلام خیر خواهدبود. البته ما نیز باید نقش خودمان را اجرا کنیم.
این که دنیای کفر به این نتیجه رسیده که به مقدس ترین مقدسات ما توهین کند، برای این است که ما به خوبی در مقابل دنیای کفر ایستاده ایم.
این در حالی است که خود این کشورها، بخصوص آمریکا که سردمدار توهین به پیامبر است، ساخت مساجد بسیاری از کشورهای اسلامی را انجام داده؛ دست امام جماعت مسجد النبی و مسجد الحرام در دست همین کشورهاست. همین کشور آمریکا در ماه رمضان به سران کشورهای اسلامی و سفرایشان افطاری می دهد، در حالی که تمام موضوعیت ماه رمضان پیامبر است.
در این واقعه اخیر دنیا فهمید که متمسکان واقعی به پیامبر و حقیقت چه کسانی هستند؛ در اصل خدا از پیامبر دفاع می کند، ولی ما باید به بالاترین وجه از پیامبر دفاع کنیم، ما باید پیامبر را به جهان بشناسانیم، وقتی خدا شاهد دفاع جانانه ما باشد، اثرات و برکات این عمل در جامعه اسلامی نمایان خواهد شد.
«خبرگزاری دانشجو» - به بحث اولی که گفتید برگردیم. شما گفتید مهمترین ویژگی هیئت های بعد از انقلاب حساسیت نسبت به مسائل روز بود. به نظر می رسد بزرگترین اتفاق بعد از انقلاب اسلامی، که هیئت ها نیز در آن نقشی بی بدیل داشتند، روز 9 دی بود؛ 9 دی چه ویژگی هایی داشت و نقش هیئت ها در آن چه بود؟
سازور: بگذارید بپرسم که چه نقشی نداشتند؟ اصل شکل گیری 9 دی که تجمع عظیم مردمی بود، هیئت ها بودند. بنا بود که هیئت ها را سازماندهی کنیم و به میدان انقلاب بیاییم. یادم هست از چند روز قبل با چند هیئت بزرگ تهران هماهنگ کردیم که آن روز را دسته حرکت دهیم و به خیابان بیاییم.
«خبرگزاری دانشجو» - با کدام هیئت ها هماهنگ کردید؟
سازور: هیئت های حاج سعید حدادیان، حاج محمدرضا طاهری، حاج محمود کریمی و حاج منصور ارضی. با آقای علم الهدی هم صحبت کردیم، بعد دیدیم این قصه، جنبه ملی پیدا کرد؛ این اتفاق خیلی خوبی بود، اما همان جنبه ملی آن نیز، هیئتی شد. وقتی حاج سعید آقا رفت و به شکل سنتی مداحی کرد، دنیا قدرت دستگاه سیدالشهدا را فهمید.
به نظر من 9 دی روز تجلی عبرت عاشورایی بود؛ هیئتی ها آنچه را که از عاشورا عبرت گرفتند، در 9 دی به نمایش گذاشتند.
آنهایی که تنها پوسته ای از دین را پذیرفته بودند، فهمیدند چقدر از غافله عقب هستند و چقدر می توانستند همراه باشند، ولی همراهی نکردند.
من به شما گفتم این فکر خامی است که انقلاب و امام حسین باشد، ولی دشمن نداشته باشیم؛ کسی نمی تواند از زیر بار این مسئولیت شانه خالی کند، هر که اسلام و شیعه را برای خود پذیرفت باید بماند و دفاع کند؛ شیعه هیچ وقت در این دنیا آسودگی ندارد؛ زیرا تا شیعه هست، دشمن هست و دشمن نیز نمی گذارد ما راحت باشیم.
در سپاه امام حسین (ع) از طفل شیرخوار بود تا پیرمرد 90 ساله؛ پس کسی نمی تواند بهانه ای برای یاری نکردن امام حسین (ع) در این روزگار بیاورد.
«خبرگزاری دانشجو» - نقش هیئت ها در روشنگری جوانان در این روزگار چیست؟
سازور: ما در هیئت ها با دنیا می جنگیم، با کسانی می جنگیم که می خواهند پرچم امام حسین (ع) را پایین بیاورند. از طرف دیگر با کسانی می جنگیم که امام حسین (ع) را وسیله ترقی خودشان قرار دادند، ما با آنهایی می جنگیم که از حسین شناسی هیئت ها در هراس افتاده اند.
سال های 62 و 63 حاج منصور در مسجد جامع بازار مداحی می کرد. شاید حدود 5000 شهید از همین هیئت تقدیم انقلاب شدند. چه روشنگری از این بالاتر؟ چه روشنگری از این بالاتر که هیئت ها مروج شهادت هستند؛ همین الان که علیالظاهر جنگی نیست، وقتی برای شهادت دعا می کنیم، آمین جوانان از باقی دعاها بالاتر است.
«خبرگزاری دانشجو» - منظورم این است که هیئت ها چقدر باید وارد فضای سیاسی کشور شوند؟
سازور: وارد فضای سیاسی شدن، باید با پیشوا باشد. اگر ما با امام جامعه وارد فضای سیاسی نشویم، به انحراف می رویم؛ 99 درصد هیئت های کشور با پیشوایی و رهبری آقا وارد فضای سیاسی جامعه می شوند، آن یک درصد را هم برای احتمالات قرار دادم.
«خبرگزاری دانشجو» - اما بعضی می گویند هیئت هایی هم هستند که انقلابی نیستند.
سازور: نه. من قبول ندارم. من از شما اطلاعاتم بیشتر است. من با همان هایی که در کشور معروف هستند که غیر انقلابی اند، صحبت کرده ام، آنها موضع محکمی در قبال آقا و انقلاب دارند.
تنها یک هیئت حاج سعید حدادیان در شب های ماه رمضان جمعیت 50 هزار نفری دارد، در شب های قدر نیز بیش از 100 هزار نفر جمعیت دارد؛ این تنها یک جلسه است، بنابراین هیئت هایی که می گویید جمعیتی حساب نمی شوند، همین هیئت ها هم به این اسم مشهور شده اند.
تمام کسانی را که می شناسم، به دیداری که حضرت آقا با مداحان در روز ولادت حضرت زهرا (س) دارند، می آیند و این هیئت ها مواضعشان را با حضرت آقا تطبیق می دهند.
«خبرگزاری دانشجو» - حوادث سال 78 یکی از مهمترین اتفاقات پس از انقلاب بود، معروف است هیئت شما آن را جمع کرده. درست است؟
سازور: نه. هیئت های دیگر نیز بودند. ما نمی خواهیم به خودمان اختصاص دهیم. البته بچه های ما بسیار فعال بودند، البته بر حسب وظیفه و تکلیف، آن کارها را انجام می دادیم. یکی از تجلیات یگانگی و وحدت بچه های هیئت، ایام فتنه بود.
«خبرگزاری دانشجو» - نقش هیئت ها در ایام فتنه چیست؟ روشنگری یا حضور در میدان؟
سازور: حضورشان مهم است، اما پای روشنگری باید عمل هم باشد؛ اگر ادعا به عمل تبدیل شود، ارزش دارد.
«خبرگزاری دانشجو» - در مجموع مهمترین نقش هیئت ها چیست؟
سازور: حضور است. حضور در عرصه انقلاب مهمتر است. روز شهادت حضرت زهرا (س) تجمع عظیمی در میدان هفت تیر توسط هیئتی ها برگزار می شود که فکر نمی کنم در دنیا چنین اجتماعی وجود داشته باشد؛ ما از همان تجمعات برای حضور در عرصه های گوناگون انقلاب استفاده کرده ایم و باید به این خاطر به درگاه خدا شکر کنیم.
این در حالی است که خیلی ها جا زدند؛ آنهایی که بیشترین امکانات و بهره را از جمهوری اسلامی بردند، کمترین نقش را در فتنه ایفا کردند. سی و چند سال رسانه ملی در اختیارشان بود و با مردم حرف می زدند، اما در زمان فتنه یک موضع گیری نداشتند؛ این خواست امام جامعه بود که موضع بگیرند، اما این افراد به جای انقلاب به اشخاص بدهکار بودند.
چرا ما بی محابا به خیابان ها آمدیم؛ زیرا تنها به امام حسین (ع) و انقلاب بدهکاریم، اما بعضی دیر بیدار شدند، در حالی که باید بدانند وقتی دیر بیدار شوند، سر امام حسین (ع) بالای نیزه می رود.
این افراد، بخصوص افرادی که مؤثر بودند و با توده مردم سر و کار داشتند، ولی موضع گیری نکردند، ضرر کردند و باید آن دنیا جواب دهند.
خدا این فتنه را محل آزمایش قرار داد تا معلوم شود ادعای چه کسانی با عملشان برابر است؛ الان که فتنه تمام شده فایده ای ندارد از ولایت دفاع کنند.
یکی از رفقا می گفت یک روحانی را دیده که تنها عمامه سرش بود و عبا و قبا را درآورده بود، به او گفته، چرا اینجا آمده ای؟ گفته، دیدم کاری که از من برنمی آید، آمده ام اینجا که تنها کتک بخورم؛ سن این روحانی بالای 60 سال بود.
این افراد اگر نمی توانستند کار مژثری انجام دهند، نمی توانستند یک موضع گیری کنند تا یک توهین بشنوند؟! برای هر کسی ممکن است یک دفعه عرصه امتحان پیش بیاید، ولی این افراد سربلند بیرون نیامدند.
«خبرگزاری دانشجو» - گاهی برخی تندروی ها را هم به هیاتی ها منتسب می کنند، نظر شما چیست؟
سازور: یک بار ماجرای ترور سعید حجاریان را به جلسه ما منتسب و تبلیغ فراوانی هم در این زمینه کردند. بعد از تمام آن بمباران های تبلیغاتی روضه ای تشکیل دادیم و گفتیم در مرام ما نیست که 10 نفر بروند و یک نفر را بزنند. آنجا گفتم اگر وقتش شد نشان می دهیم یک نفر هیئتی چقدر زورش زیاد است؛ که این زور بازو در این فتنه نشان داده شد. از حاج آقا صدیقی شنیدم که می گفت قشر هیئتی ها و مداح ها، برای دفع فتنه بهترین قشر بودند و مردودی نداشتند.
«خبرگزاری دانشجو» - در نهایت چه توصیه ای به جوانان دارید.
سازور: این را به همه جوانان بگویید که بالاترین ارزش ما این است که برای دین خدا هزینه شویم.