«عقاب صحرا»؛ روایتی تاریخی از کارگردانی جوان

گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»؛ «عقاب صحرا» عنوان آخرین ساخته مهرداد خوشبخت، کارگردان جوان سینمای ایران است؛ داستان فیلم، فاصله زمانی 20 ماهه بین صلح حدیبیه و فتح مکه را روایت می‌کند. فیلم با صلح آغاز می‌شود و با فتح مکه به پایان می‌رسد. در فیلم به زندگی ابوبصیر، یکی از شخصیت‌های تاریخی پرداخته می شود.

فیلم «عقاب صحرا» انعکاس تجربه یک کارگردان جوان با اندوخته ای در حد چند فیلم تلویزیونی و سینمایی در حوزه سخت و پرریسک فیلم تاریخی است که همیشه و از جنبه های مختلف دارای مصائب و مشکلات و پیچیدگی های متنوع و سختی بوده؛ به طوری که برای به سرانجام رساندن یک اثر تاریخی در حد استانداردهای سینمایی به کاربلدی و مطالعه و تحقیقات موسع و البته مدیریت درست و بهینه پروژه نیاز جدی وجود داشته است.

اما نکته اینجاست که ساخت چنین اثری با توجه به عقبه کاری و میزان و نوع تجربیات کارگردانی مثل مهرداد خوشبخت به چه نتیجه ای منتهی شده و آیا محصول نهایی، اثری قابل دفاع و در حد حداقل های استاندارد سینمایی هست یا نه؟

مهرداد خوشبخت متولد 1348 در آبادان است. او فارغ التحصیل دوره سینمای جوان خوزستان بوده و اولین کار جدی اش در عرصه کارگردانی، ساخت فیلم تلویزیونی «پرواز» با موضوع «حیات پس از مرگ» است. وی دو فیلم دیگر با این موضوع به نام های «سفر آخر» و «پل» جلوی دوربین برد. «پیگرد»، «خشم و قضاوت» و «رویای آخر» دیگر فیلم های تلویزیونی خوشبخت هستند که با تأثیر از محتوای فیلم های اولیه اش ساخته شده است. وی مجموعه پنج قسمتی گروه ویژه را برای شبکه 2 کارگردانی کرد و فیلم دیگرش هم با عنوان «نذر» از آثار تلویزیونی است.

«صدای پای من»، «جای او دیگر خالی نیست» و «سرعت» دیگر کارهای سینمایی مهرداد خوشبخت در حوزه کارگردانی است.

او علاوه بر کارگردانی در حوزه نویسندگی فیلمنامه، تدوین و حتی بازیگری هم تجربیاتی داشته است.

فیلم «عقاب صحرا» پس از 85 جلسه فیلمبرداری در بیابان‌های منطقه بافق یزد، پس از چهار ماه به پایان رسید؛ داستان فیلم در زمان صدر اسلام می‌گذرد و فاصله زمانی میان صلح حدیبیه و فتح مکه را که 20 ماه به طول می‌انجامد، روایت می‌کند.

خوشبخت درباره فیلم اخیرش گفته که پروداکشن فیلم بسیار گسترده بود و مشکلات خاص خود را داشت، اما توانستیم با همکاری دوستان آن را به اتمام برسانیم‌.

وی درباره دکورهای ساخته شده برای فیلم هم گفت: ما در منطقه بیابانی یزد با دریافت مجوز از منابع طبیعی، دکورهای مجموعه را ساختیم، مدیر هنری فیلم «مجید میرفخرایی» بود که دکورهای شهر مدینه و مکه را به همراه کعبه ساخت.

خوشبخت درباره استفاده از دکورهای مجموعه «مختارنامه» برای فیلم هم گفت: دکورهای فیلم مختارنامه را بازدید کردیم، اما زمانی که فیلم ما در آن روایت می‌شود، صدر اسلام است و مکه و کعبه در آن زمان با زمانی که در مختار به تصویر کشیده شده متفاوت است، اطراف کعبه ساختمان دیده می‌شود، اما در زمانی که ما در فیلم روایت می‌کنیم، بیابان است و باید ورود و خروج کاروان‌ها را به مکه ببینیم، به همین دلیل مجبور شدیم دکور جدید بسازیم.

وی درباره نگهداری دکورها برای استفاده در پروژه‌های دیگر گفت: دکورها جمع‌آوری شده؛ زیرا زمین متعلق به منابع طبیعی بود و ما متعهد شده بودیم که همان‌گونه که زمین را در اختیار گرفتیم، بازپس دهیم.

کارگردان فیلم «صدای پای من» در ادامه به داستان فیلم اشاره کرد و گفت: فیلم به طریقه 35 میلی‌متری فیلمبرداری شده و داستان فیلم فاصله زمانی 20 ماهه بین صلح حدیبیه و فتح مکه را روایت می‌کند؛ فیلم با صلح آغاز می‌شود و با فتح مکه به پایان می‌رسد. در فیلم به زندگی ابوبصیر، یکی از شخصیت‌های تاریخی نزدیک می‌شویم و به بهانه او این برهه از تاریخ را روایت می‌کنیم‌.

وی درباره دیده شدن رسول اکرم (ص) در فیلم گفت: در سه بخش از فیلم رسول اکرم (ص) را می‌بینیم. ابتدا، اواسط و انتهای فیلم که تمهیداتی برای این بخش‌ها در نظر گرفته شده است.

خوشبخت درباره بخش‌هایی که نیاز به جلوه‌های بصری دارد، گفت: بخش‌هایی از فیلم یعنی حدود نیمی از پلان‌هایی که گرفته شده، نیاز به جلوه‌های بصری خواهد داشت؛ زیرا در زمان فیلمبرداری آسمان ابری می‌شد یا نور مناسب نداشتیم، به همین دلیل باید تصاویر در جلوه‌های بصری آماده شود؛ مسئول جلوه‌های بصری بهنام خاکسار است که سر صحنه نیز حضور داشت و بخش‌هایی که باید به طریقه پرده سبز فیلمبرداری می‌شد با نظارت ایشان صورت می‌گرفت.

وی درباره موسیقی فیلم گفت: موسیقی فیلم ارکسترال است و در یکی از کشورهای خارجی با ارکستری بزرگ انجام شده؛ این فیلم به موسیقی حجیم نیاز دارد؛ چون دارای فضایی گسترده است، بنابراین حتماً باید از فضای موسیقی عربی و مدرن در آن استفاده می شد.

خوشبخت اضافه کرد: زبان فیلم فارسی است، اما به گونه‌ای ساخته شده که بتواند با مسلمانان شیعه و سنی ارتباط برقرار کند؛ همچنین در ساختار دقت شده تا فیلمی بین‌المللی که توانایی ارتباط‌گیری با مخاطب خارجی را داشته باشد، ساخته شود، البته فیلم به زبان‌های عربی وانگلیسی زیرنویس خواهد شد.

در این فیلم کیکاوس باکیده، علیرضا کمالی، روناک یونسی، حسین سلیمانی، شهرزاد کمال زاده، محمد ربانی، افشین نخعی، حبیب دهقان نسب و انوشیروان ارجمند به ایفای نقش‌های اصلی پرداخته اند.

مدیریت فیلمبرداری بر عهده تورج منصوری بوده و نویسندگی و تهیه‌کنندگی آن را عباس اکبری انجام داده است.

عوامل فیلم عبارتند از:

فیلمنامه: عباس اکبری، بازنویسی فیلمنامه: سید جلال الدین دری و ساسان فتاح، تهیه‌کننده: عباس اکبری، مدیر فیلمبرداری: تورج منصوری، تدوین: محمدرضا موئینی، طراح گریم: مسعود ولدبیگی، مدیر هنری: مجید میرفخرایی، جلوه های ویژه: بهنام خاکسار، برنامه‌ریز: حمید بهرامیان، صداگذار: علی علویان، مدیر برنامه‌ریزی: حمید بهرامیان، دستیار کارگردان: مانی حق‌جو