شاکری: اگر نقش امام‌(ره)را از ادبیات جنگ جدا کنیم، چیزی نمی‌ماند

احمد شاکری در گفت وگو با خبرنگار فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»؛ با بیان اینکه در وهله اول باید جریان ادبیات داستانی پس از انقلاب و مجموعه استعدادهای آن را در نظر گرفت، گفت: حضرت امام بنیانگذار جمهوری اسلامی بودند و چهره تابناکی به شمار می روند اما انتظارمان از ایشان در ادبیات داستانی باید انتظار هنری تر، فنی تر و عمیق تر باشد.

وی ادامه داد: این مسئله که ادبیات داستانی به شخصیت امام کم پرداخته است هم درست است و هم غلط؛ درست از این جهت که  راجع به زندگی آن بزرگوار کتاب های کمی وجود دارد ولی غلط است از این حیث که چرا ما باید توقع و انتظار داشته باشیم که ادبیات به اشخاص بپردازد؛  امام یک شخصیت حقوقی و یک اندیشه دارند. تمام کسانی که به فیض شهادت نائل شدند و کسانی که در عرصه جمهوری اسلامی کار کردند، همگی وام دار امام خمینی هستند.

نویسنده کتاب «انجمن مخفی» اظهار داشت: اگر امام خمینی (ره) را به عنوان یک رهبر از ادبیات جنگ جدا کنیم، دیگر چیزی از این ادبیات باقی نمی ماند و اگر انتظار اصلی را به این مسئله متمرکز کنیم که سخن و فکر حضرت امام چه بود و این فکر چقدر در ادبیات ورود پیدا کرد آن وقت یک انتظار درست تر نسبت به ادبیات داستانی خواهیم داشت.

شاکری با بیان اینکه شخصیت امام و مقام معظم رهبری در ادبیات جنگ وجود دارد، افزود:  این مسئله نه تنها در ادبیات داستانی، بلکه ادبیات روایی و آثار مستندنگاران نیز مشهود است؛ در حالی که ادبیات داستانی اگر چه در مورد زندگی امام خمینی (ره) کوتاهی کرده ولی در این بخش از ادبیات مورد عقیده و فکر امام  تلاش هایی را انجام داده است.

وی گفت: ما در زندگی نامه نویسی و شرح حال نویسی تجربه های متوسطی داریم؛ البته آثاری که منتشر می شوند گویای حقیقت ذهنی نویسندگان ما نیست. نویسندگان زیادی راجع به موضوع امام خمینی (ره) فکر کرده اند ولی موانعی مانند خود شخصیت حضرت امام، کاستی های درونی نویسنده، موانع بیرونی مثل نبود مستندات و .... وجود دارد.

نویسنده کتاب «انجمن مخفی» در همین زمینه اضافه کرد: نوشتن درباره شخصیت های بزرگ مانند شخصیت امام خمینی (ره) کار دشواری است؛ چون چنین شخصیت هایی ابعاد پیچیده ای دارند. امام نیز به عنوان یک رهبر، شاعر، فیلسوف، فقیه و .... شناخته می شود به همین دلیل تصویر یک چنین شخصیتی در ادبیات داستانی کار دشواری است.

شاکری با بیان اینکه فارق از عمق شخصیتی امام خمینی (ره)  بحث تاریخی نیز در این مسئله مطرح است، اظهار داشت: شخصیت های بزرگ باید به پایان برسند تا بتوان راجع به آنها نوشت؛ البته منظور از پایان شخصیت لزوما به معنی مرگ آنها نیست. امام الان در بین ما نیستند ولی شخصیت ایشان هنوز شخصیتی کشف نشده است و مستندات لازم برای چنین پرداختی در دست نیست.

وی ادامه داد: کار نویسنده داستان ثبت مستندات نیست؛ این نگرانی را باید کسانی که ثبت خاطره می کنند و کسانی که تحقیق و پژوهش های نظری انجام می دهند، داشته باشند. البته یک بخش از موضوع این است که مثلا بدانیم در زندگی حضرت امام در زمان تبعید چه اتفاقاتی افتاده ولی در مورد شخصیت های بزرگ تنها نمی توان به آنچه مستندات ثبت کرده اکتفا کرد. در مورد حضرت امام باید کتاب کشف الااسرار، ولایت فقیه و کتاب های دیگر ایشان را خواند و تازه آن زمان است که می توانیم بگوییم کمی از شخصیت ایشان را درک کرده ایم.

نویسنده کتاب «انجمن مخفی» با بیان اینکه موسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام و مرکز اسناد انقلاب اسلامی وظیفه حفظ مستندات را دارند و نگرانی مستندنگاری وجود ندارد، اظهار داشت: در مجموع به نظر می رسد ادبیات ما چندان به بلوغ لازم برای پرداخت به چنین موضوعاتی نرسیده است. چون ادبیات داستانی جنگ و انقلاب حتی با شخصیت های کاملا معمولی هم نتوانسته موفق و درخشان ظاهر شود آن موقع چطور این ادبیات می تواند به قله انقلاب اسلامی و رهبری آن یعنی امام خمینی (ره) بپردازد.

شاکری در پایان خاطر نشان کرد: در مورد همان چند کتابی هم که در این حوزه نوشته شده است باید قضاوت صورت گیرد؛ چون هدف تنها نوشتن درباره این موضوع نیست.