
سیل پیامهای تسلیت در پی درگذشت استاد فرشچیان/ صاحب مکتب نقش و آموخته هایی که جریان خواهد داشت

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، فرهنگستان هنر امروز شنبه ۱۸ مرداد، در پیامی از درگذشت استاد محمود فرشچیان، عضو پیوسته این فرهنگستان خبر داد و با صدور پیامی فقدان این نگارگر صاحب نام را تسلیت گفت.
در پی این ضایعه، نادره رضایی معاون امورهنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با انتشار متنی درگذشت استاد محمود فرشچیان را تسلیت گفت.
در متن پیام تسلیت معاون امورهنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی آمده است:
هوالمصور
نگارگری ریشهای تنومند در تاریخ و سنت دارد و در جهان پر از نقشهای این دنیایی، نگارههای اصیل، چنان رخ میتابانند که چشم هر بینندهای را با نقش و نگار و زیبایی مسحور میکنند.
نقشهای اسطورهای، چون «پنجمین روز آفرینش»، دست پدرانه امیرالمومنین که بر سر ما نیز، چون ایتام «پناه» است و آن «ضامن آهو» که ما به امید گوشه چشمی از حضرتش پا در حرم میگذاریم. «عصر عاشورا»، اما تلاقی هنر ایرانی با مردانگی و ایثار و مظلومیت است که گویی عصاره شیعه در این نقش، در اوج زیبایی و اصالت رقم خورده به سرپنجه هنرآفرین و ذوق الهی مردی که امروز از تن خاکی رست.
استاد فرشچیان ثمره تاریخ نگارگری و نقاشی ایرانی و نقطه اتصال آن به جهان مدرن است
روز هجدهم مرداد استاد محمود فرشچیان روی در نقاب خاک کشید. این پیر نقشها و نگارههای ایرانی که لبریز از اندیشه و مشحون از انسانیت بود، ما را با آثارش تنها گذاشته است تا دلخوش باشیم به وقت دلتنگی، گفتگویی تازه کنیم با نقش بندی هایش و روح و جانمان را جلا بدهیم به نور و رنگ.
استاد فرشچیان آثارش را به اکسیر هنری آمیخته بود که با عشق و اعتقاد به اهل بیت آنها را نقش میزد و به یادگار میگذاشت، این راز ماندگاری و جاودانگی آثار اوست.
استاد فرشچیان ثمره تاریخ نگارگری و نقاشی ایرانی و نقطه اتصال آن به جهان مدرن است. حضور ایشان در هنر معاصر مغتنم است و هنوز میشود در غیابش در مکتب او بسیار آموخت و شاگردی کرد.
درگذشت استاد فرشچیان را خدمت خانواده محترم و همه هنرمندان ایران زمین و دوستدارانش تسلیت میگویم و از خداوند منان خواهانم تا در روز حشر استاد را با اهل بیت علیه السلام، مشحور دارد.
از درگاه الهی سعادت اخروی برای وی و آرامش و شکیبایی برای خانواده خواستارم.
معاون قرآن و عترت: برترین مدال افتخار خود را خدمتگزاری به قرآن و اهل بیت (ع) میدانست
حجت الاسلام والمسلمین حمیدرضا ارباب سلیمانی، معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پیامی درگذشت استاد بزرگ فرهنگ و هنر ایران و خادم بی بدیل قرآن کریم را تسلیت گفت.
در متن پیام آمده است:
بسم الله الرحمن الرحیم
دست تقدیر الهی، یکی از دلدادگان حضرت اباعبدالله (ع) را در آستانه فرا رسیدن اربعین حسینی، به وصال محبوبش رسانید.
محمود فرشچیان استاد بزرگ فرهنگ و هنر ایران و خادم کم نظیر قرآن کریم، برترین مدال افتخار خود را خدمتگزاری به ساحت مقدس قرآن و اهل بیت (ع) میدانست؛ نگارگری و آفرینش تابلوهای زیبا و پرمضمون عصر عاشورا و ضامن آهو، که تنها نمیاز یم پرگستره هنرمندی اوست در برابر دیدگان همگان بویژه اصحاب فرهنگ و هنر جلوه گری میکند، مزید بر این آثار فاخر و جذاب، یادگار معنوی بیمانندش، طراحی چشم نواز ضریح مطهر ثامن الحجج (ع) و امام حسین (ع) ذخایر ارزشمند دیگری است که مایه فخر و مباهات هر ایرانی روشن ضمیر است.
حشره الله مع اولیائه
اینجانب درگذشت این هنرمند نام آور و متعهد را به خانواده معزز، شاگردان و وابستگان آن عزیز سفر کرده و یکایک عاشقان قرآن و اهل بیت (ع) بویژه جامعه قرآنی تسلیت گفته، علو درجات ایشان را از درگاه الهی مسالت مینمایم.
علیاکبر صالحی: فرشچیان با هنر آسمانی خود، جاودانه در تاریخ فرهنگ ایرانزمین ماند
علیاکبر صالحی، رئیس بنیاد ایرانشناسی، با صدور پیامی، درگذشت استاد بزرگ نگارگری ایران، محمود فرشچیان، را ضایعهای دردناک و جبرانناپذیر برای فرهنگ و هنر ایرانزمین دانست و از ایشان بهعنوان هنرمندی یاد کرد که روح ایرانی را با رنگ و نقش تلطیف و به جهان معرفی کرد.
در پیام رئیس بنیاد ایرانشناسی آمده است: درگذشت استاد فرزانه و فخر هنر نگارگری ایران، جناب آقای محمود فرشچیان، هنرمندی که عمر پربرکت خویش را وقف تعالی و اعتلای هنر اصیل ایرانی کرد، سوگی بس سترگ برای جامعه فرهنگ و هنر کشور است.
او نهتنها نگارگری ماهر، بلکه تصویرگر پیوندی ژرف میان هنر و معنویت بود؛ هنرمندی که هر یک از آثارش ترکیبی بود از حکمت دیرینه شرق، زیباییشناسی ایرانی و عمق باورهای مذهبی. این آثار فراتر از نقش و نگار بودند؛ روایتی تصویری از ایمان، عشق و هویت یک ملت که با زبان رنگ و خطوط، جایگاهی همیشگی در تاریخ یافتهاند.
آثار فاخر و بدیع این استاد بیبدیل، نهتنها برگهای زرین دفتر هنر ایران، که آیینهای روشن از روح و جان ایرانیان در طول تاریخ است. او با ظرافت قلم و شکوه رنگ، روایتگر عشق، ایمان و زیبایی شد و میراثی گرانسنگ بر جای گذاشت که تا همیشه مایه مباهات ایرانزمین خواهد بود.
اینجانب به نمایندگی از خانواده بزرگ بنیاد ایرانشناسی، این مصیبت جانکاه را به جامعه هنری کشور، شاگردان، ارادتمندان و ملت شریف ایران تسلیت عرض میکنم و از درگاه خداوند سبحان برای آن فقید سعید علوّ درجات و برای بازماندگان معزز، صبر جمیل و اجر جزیل مسالت دارم. روحش شاد و یادش گرامی.
مدیر مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری: ارادت فرشچیان به خاندانِ پیامبر (ص) هویدا و آشکار است
سیدشهابالدین شکیبا، مدیر مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری، در پیامی درگذشتِ هنرمند برجستهٔ نقاشی و نگارگری کشورمان استاد محمود فرشچیان را تسلیت گفت.
متن این پیام به شرح زیر است:
در روزهایی که داغِ بزرگترین و والاترین عاشقِ تاریخ را به چله نشستهایم، یکی از مخلصترین خادمانِ این درگاه، رخت از حضیض خاک برکشید تا در اوجِ افلاک، میهمانِ آقا و مرشد و راهبرش باشد.
«محمود فرشچیان»، همو که ارادتش به خاندانِ عزیزِ پیامبر (ص) در هر تاشِ قلممو که بر سینهٔ بوم نواخت و هر نقشی که بر ضریحِ عاشقی به یادگار گذاشت، هویدا و آشکار است.
اکنون که به شوقِ وصالِ معبود و معشوقِ ازلی و ابدی، پرِ پرواز گشوده و جامهٔ کهنه واگذارده تا رختِ عافیتی از جنس نور و آرامش بر تن کند، داغی عمیق بر قلبِ هنردوستان حک کرده و جای خالیاش در میانهٔ نقش و نگارهای آسمانی تا ابد بیجایگزین خواهد ماند.
در این میانه ماییم که این داغِ بزرگ را به سینه میکشیم و این فقدانِ دردناک را به سوگ مینشینیم و برای خانواده، دوستان و هنرمندانی که داغدارِ این فراقِ جانسوزند، صبری از جنسِ «عصر عاشورای فرشچیان» آرزو میکنیم.
پیام تسلیت رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی
محمود شالویی، مشاور وزیر فرهنگ و رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، با صدور پیامی درگذشت استاد محمود فرشچیان، چهره ماندگار هنر نگارگری و نقاشی ایرانی را تسلیت گفت.
در متن این پیام آمده است:
باز گشت همه به سوی خداست
از شمار دو چشم یک تن کم
وز شمار خرد هزاران بیش
با تأسف و اندوه بسیار، درگذشت استاد فرزانه و هنرمند بلندآوازه، حضرت استاد محمود فرشچیان، نگارگر کمنظیر ایرانزمین و چهرهای درخشان از افق هنر اسلامی ـ ایرانی را به جامعه فرهنگی و هنری کشور، شاگردان، دوستداران و خانواده معزّز آن فقید سعید تسلیت و تعزیت عرض مینمایم.
استاد محمود فرشچیان، که عمر گرانمایه خویش را در صیانت، بالندگی و جهانیسازی هنر اصیل نگارگری ایران صرف نمود، با آثار بدیع و پرشکوه خود، مرزهای زیباییشناسی را درنوردید و مکتبی ماندگار پدید آورد که جلوههای آن در جان هر بیننده، زمزمهای از معنویت و شور عاشقانه برمیانگیزاند. آثار سترگ ایشان، از «عصر عاشورا» و «ضامن آهو» تا «پنجمین روز آفرینش»، نه صرفاً تابلوهایی از رنگ و خط، بلکه آیینههایی از روح متعالی، ایمان ژرف و نگاه بلند به حقیقت ایمان و اعتقاد است.
فرشچیان هنرمندی بود که میراث کهن نگارگری را با ذوق و نبوغ بیمانند خویش بیاراست و جهانی تازه در برابر چشم هنرآشنایان به نمایش گذاشت. او نه تنها در عرصه هنر، که در میدان اخلاق، فروتنی و خدمت به فرهنگ این سرزمین نیز نمونهای مثال زدنی به شمار میرفت.
آشنایی دیرینه با این استاد گرانمایه که در دوره مدیریت هنرهای تجسمی فزونی یافته بود و سپس همکاریهای مشترک از شکلگیری نخستین جشنواره هنرهای تجسمی فجر تا برگزاری رویدادهای برجسته هنری دیگر، و پس از آن هم در دورهای که مسئولیت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در بلگراد را عهدهدار بودم و چاپ کتاب گرانسنگ دیوان حافظ را با مشارکت ایشان پیگیری میکردم، این توفیق را رفیقم نمود که از نزدیک شاهد دقتنظرهای کمنظیر استاد و توصیهها و هدایتهای عالمانه وی، چه درباره مبانی معنوی و محتوایی و چه در جنبههای فنی و هنری چاپ اثر، باشم. همچنین، گفتوگوهای عمیق و پی در پی ایشان در باب معنای معقول زندگی و مباحث مربوط به حیات جاویدان پس از مرگ، از خاطرهانگیزترین و پربارترین لحظات آن مصاحبتهای بیاد ماندنی و فراموش نشدنی با جناب استاد است که پیرامون آنها تا مدتها تأمل میداشتم.
اکنون که روح بلندش از قفس تن رها گشته و به ملکوت اعلی پیوسته است، یاد و نامش بهسان آثار جاودانهاش در حافظه تاریخی و فرهنگی یکایک ایرانیان دلباخته فرهنگ و هنر باقی و برقرار خواهد ماند.
اینجانب به نمایندگی از سوی هیات امنای ارجمند و هیات مدیره گرامی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و نیز جمع بزرگ فرهیختگان و فرزانگان فرهنگی، ادبی و هنری کشور، فقدان این گوهر گرانبها را ثلمهای بزرگ بر پیکره هنر ملی دانسته ولیکن امید واثق دارم که جای خالی ایشان با رشد و تعالی هنرمندان پویا و پرکار بویژه از نسل جوان امروزی به شایستگی قابل جبران است، و به قول حکیم فردوسی:
جوانان دانای دانش پذیر سزد گر نشینند بر جای پیر
با اغتنام فرصت، از درگاه خداوند سبحان برای آن استاد بیبدیل، علّو درجات و همنشینی با اولیای الهی و جهت بازماندگان و علاقهمندان، صبر جمیل و اجر جزیل درخواست مینمایم.
پیام تسلیت رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه در پی درگذشت نگارگر تابلوی عصر عاشورا
حجت الاسلام والمسلمین سید مهدی خاموشی نماینده ولیفقیه و رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه در پیامی درگذشت استاد محمود فرشچیان را تسلیت گفت و تاکید کرد: نام استاد فرشچیان با آثار بیبدیل مذهبیاش جاودانه شد.
در متن این پیام آمده است:
انا لله و انا الیه راجعون
استاد محمود فرشچیان هنرمند و اسطورهای بزرگ و بینظیری است که معاصرت با ایشان افتخار همه ما ایرانیان بود.
هنر نگارگری این استاد بزرگ ریشهای عمیق در فرهنگ غنی ایرانی و اسلامی این سرزمین کهن داشت. تابلوی عصر عاشورای ایشان محبوبترین و تاثیرگذارترین نقاشی خلق شده توسط یک هنرمند در تاریخ ایران زمین بوده است طوری که جزء به جزء این تابلوی خارق العاده در اذهان ایرانیان مسلمان ثبت و ضبط شده است. نام این هنرمند بزرگ با آثار سترگ مذهبیشان تا ابد جاودانه است.
فقدان این استاد یگانه را به دوستداران خاندان عصمت و طهارت علیهم السلام، جامعه هنرمندان و بازماندگان محترم ایشان تسلیت میگویم و از درگاه خداوند علو درجات را برای این هنرمند بی بدیل مسالت دارم.
پیام تسلیت سرپرست سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران
محمدباقر اعلمی سرپرست سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران پیام تسلیتی به مناسبت درگذشت استاد محمود فرشچیان صادر کرد که متن آن به شرح زیر است:
خبر درگذشت استاد بیبدیل هنر نگارگری و مینیاتور ایران استاد محمود فرشچیان باعث تاسف شد. فقدان این هنرمند بزرگ، نه تنها برای جامعه هنری ایران، بلکه برای تمام دوستداران هنر اصیل ایرانی و جهانی، ضایعهای جبرانناپذیر است.
استاد فرشچیان نه فقط یک نقاش، که یک اسطوره هنری بود که با قلم سحرآمیز خود، روح فرهنگ و عرفان ایرانی را بر بومهای جاودانه نقش زد. ایشان با خلق آثاری ماندگار مانند «ضامن آهو»، «شمس و مولانا» و «عصر عاشورا»، هنر ایرانی را به اوجی رساند که جهانیان را به تحسین واداشت. هر خط و هر رنگ در آثار او، روایتی از عشق، ایمان و زیبایی بود که از عمق وجودش تراوش میکرد.
درگذشت این هنرمند گرانقدر را به خانواده گرامی استاد، شاگردان پرتلاش ایشان و تمام عاشقان هنر اصیل ایرانی، صمیمانه تسلیت میگویم. یاد و نام استاد فرشچیان، همچون آثار بینظیرش، جاودانه خواهد ماند و نسلهای آینده از پرتو هنر و اندیشه او بهرهمند خواهند شد.
گفتنی است، استاد فرشچیان، هنرمند مطرح نگارگری کشور، صبح امروز ۱۸ مردادماه ۱۴۰۴ دار فانی را وداع گفت. این هنرمند اصفهانی در ۴ بهمن ۱۳۰۸ دیده به جهان گشود. وی به عنوان یکی از تأثیرگذارترین و نوآورترین نگارگران ایرانی در یک قرن اخیر شناخته شده است.