چگونه فرزندانی منتظر تربیت کنیم؟/ انتظار هنوز به معنای واقعی برای مربیان جامعه جا نیفتاده است

زهرا فخرروحانی در گفت‌وگو با خبرنگار دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»، با اشاره به مسئولیت والدین در ایجاد فضایی مهدوی در خانواده و تربیت فرزندانی که با دغدغه انتظار پرورش یافته‌اند، گفت: من معتقدم انتظار هنوز به معنای واقعی برای مربیان جامعه جا نیفتاده است.

استاد جامعةالزهرا قم با بیان اینکه چند سالی است که کلمه انتظار، مهدویت و دعا برای فرج به پیامک‌ها، گفت و گوها و دعاهایمان حتی در عرصه برنامه کودک اضافه شده است، گفت: همه اینها در حالی است که مفهوم حقیقی انتظار فاصله زیادی با رویکرد ما دارد؛ چرا که ما هنوز دردی به معنای درد فقدان امام نداریم و به عنوان یک گمشده دنبالش نمی‌گردیم و حقیقتاً در جست‌وجوی آن نیستیم.

وی در ادامه ضمن تاکید بر اینکه با وجود اینکه انتظار و مهدویت زیاد لقلقه زبانمان شده است، اما نگاهمان به این موضوع نگاه عالی و واقعی نیست، گفت: جالب اینجاست که در روایات از این موضوع پرده برداشته شده و آمده است که مردم آخرالزمان خواهند گفت، «ما لنا فی آل محمد حاجه»؛ ما نیازی به حضور اهل بیت(ع) در میان خود نداریم و چرخ زندگی در حال چرخیدن است و ما به این فقدان عادت کرده‌ایم.

فخرروحانی با تأکید بر اینکه یکی از ویژگی‌های انسان‌ها سازش‌پذیریشان است و سازش انسان با طبیعت امری مثال زدنی است، گفت: ما همه در زندگی خود با این موضوع مواجه شده‌ایم که به مجلس ختم می‌رویم و شاهد بی‌تابی نزدیکان عزیز از دست رفته هستیم، ولی همان نزدیکان که سخت بی‌تابند اگر دو و سه هفته بعد احوالشان را جویا شویم به زندگی عادی برگشته‌اند و با شرایط جدید کنار آمده‌اند، این چهره خوشایند سازش پذیری است که انسان به نداشته‌هایش عادت می‌کند و با آنها کنار می‌آید و زندگیش را بر پایه داشته‌هایش پایه‌ریزی می‌کند.

استاد جامعةالزهرا قم گفت: چهره ناخوشایند این داستان در مسئله مهدویت بروز و ظهور پیدا کرده و خودش را نشان داده است، به این معنا که در طول تاریخ فقدان بصیرت، شیعیان ما را به حدی تنزل داده است که با نبود امام کنار آمده و این موضوع را پذیرفته ایم و اصلاً احساس فقدان نمی‌کنیم.

وی در ادامه برای روشن شدن مسئله مثالی زد و گفت: ما معمولاً روزهای هفته اول ماه مبارک رمضان از عطش شکایت داریم، اما در روزهای هفته دوم کمتر احساس تشنگی می‌کنیم؛ در روایت از نبودن امام به «عطش» تعبیر شده است، روایت شده از علی(ع) که «چه بسیار مؤمن متأسف حیران در جست‌وجوی آب گوارا»، تعبیر آب گوارا راجع به امام معصوم از همین جنس است.

فخرروحانی ضمن تشریح روایت امام علی (ع) گفت: در این روایت از امام زمان با تعبیر آب گوارا یاد شده است، در حقیقت ما به یک نداشتنی عادت کرده‌ایم، لذا برای اینکه فرهنگ انتظار به معنای واقعی به فضای زندگی ما برگردد باید ببینیم که اگر امام بود و هر زمانی که امام بیاید چه مؤلفه‌هایی به زندگی ما اضافه می‌شود و ما از چه چیزهایی در فقدان امام رنج می‌بریم.

استاد جامعةالزهرا قم ادامه داد: امام حسین(ع) در شب عاشورا وقتی اصحاب را مرخص کردند، یاران با جملات حماسی اعلام حمایت نمودند و حاضر به تنها گذاشتن امام نشدند؛ وقتی حضرت آنها را اهل دل یافتند پرده از حقایقی در مورد آخرالزمان برداشتند و حرف‌هایی را زدند که برای اهل دل گفته می‌شود نه مردم عادی.

وی با بیان اینکه در شب عاشورا امام حسین(ع) از برکاتی که شیعیان در مسئله ظهور حضرت حجت از آن بهره‌مند می‌شوند، پرده برداشتند، گفت: مقصود این است ما در تبیین فرهنگ انتظار باید برای مردم روشن کنیم که امروز به چه سختی‌هایی عادت کرده‌ایم و حضور امام(ره) می‌تواند کدام گره از گره‌های زندگی ما را باز کند.

فخر روحانی ادامه داد: برای مثال شما اگر دوستی داشته باشید که به دنبال تهیه اتومبیل باشد و حقیقتاً به اتومبیل احتیاج داشته باشد، اما به لحاظ مادی محدودیت داشته ‌باشد، بی‌شک اگر پس از چهار پنج ماه او را ملاقات کنید متوجه می‌شوید به هر طریقی ماشین را تهیه کرده است، معنای این سخن این است که ما انسان‌ها اگر واقعاً طالب و جستجوگر باشیم به حقیقت آن چیزی که به آن نیازمندیم، دست می‌یابیم.

استاد جامعةالزهرا قم با اشاره به اینکه امروز امام زمان به پیامک‌ها، گفت‌وگوها و حتی کلام کودکانمان راه پیدا کرده است، گفت: همه اینها در حالی است که فرهنگ حقیقی انتظار در ما راه نیافته است؛ چرا که نگاه ما به این مسئله، نگاه مترقی و عالی نیست.

وی این عرصه را عرصه‌ای دانست که عالمان اسلامی و شخصیت‌هایی که بی‌پرده با روایت مرتبط هستند باید باب آن را به روی مردم باز کنند و گفت: عالمان دینی باید مردم را به نگاه متعالی در مسئله مهدویت دعوت کنند.

فخرروحانی به سخنان اخیر یکی از مراجع مبنی بر اینکه اگر ما در مسئله غیبت یک غیبت صغری و یک غیبت کبری داریم، لذا می‌توان ادعا کرد که در ظهور نیز ظهور صغری و ظهور کبری داریم، اشاره کرد و گفت: آن چه که الان اتفاق افتاده، ظهور صغری است.

استاد جامعةالزهرا قم ادامه داد: شما می‌بینید مسجد جمکران که 40-30 سال پیش مرکزی ناشناخته و متروک بود، امروز محل رفت و آمد شیعیان و حتی غیرشیعیان است که در آنجا به عبادت پرداخته و حوایج خود را طلب می‌کنند؛ حضور سیل مشتاقان در شب چهارشنبه در مسجد مقدس جمکران و عبادت آنها، نشان از این دارد که ظهور صغری اتفاق افتاده است.

وی با طرح این سوال که چگونه کسی می‌تواند با تمام وجود در غیبت باشد، ولی دل‌های مشتاقان نیمه شعبان، شب‌های چهارشنبه و موقعیت‌های خاص او را طلب کنند و به او توجه داشته باشند؟ گفت: ما به رویکرد جامعه که به سوی مهدویت گرایش پیدا کرده است، افتخار می‌کنیم و آن را نشانه خوبی می‌دانیم، اما باید به این توجه و اشتیاق، محتوای عمیق‌تری بخشید و این وضعیت کفایت نمی‌کند، لذا دانایان علم دین باید پر کردن ظرفیت‌های موجود در جامعه را به عهده بگیرند.

فخرروحانی خطاب به مادرانی که دغدغه تربیت فرزندانی را دارند که با فرهنگ انتظار عجین هستند، گفت: اگر مادران ما تاریخ کربلا و حضور یاران متفاوتی که امام حسین(ع) را در این عرصه یاری کردند، مطالعه کنند که از رده‌های مختلف اجتماعی به حضرت ملحق شدند و شخصیت‌هایی که انتظار می‌رفت در سپاه امام باشند، اما از یاری امام سر باز زدند و مادرانی چون مادر وهب و مادران شهدای کربلا را بشناسند، بی‌شک این جمله بر زبانشان جاری خواهد شد که «یا لیتنا کنا معکم و افوز فوزاً عظیما» ای کاش ما همراه شما بودیم و به فوز عظیم نایل می‌شدیم، ای کاش ما مادر چنین فرزندانی بودیم.

استاد جامعةالزهرا قم به توقیع امام زمان(عج الله) به شیخ مفید اشاره کرد و گفت: حضرت در این توقیع فرموده‌اند که «امر ظهور ما ناگهان اتفاق می‌افتد، در آن زمان که توبه فایده ندارد و ...»
 
وی گفت: مادران ما باید بدانند اگر می‌پسندند که در عصر ظهور، خود و فرزندانشان از یاوران راستین امام عصر (عج) باشند باید ابتدا فرهنگ صحیح انتظار را در خودشان احیا کنند و با چاشنی غذاهایشان ذره‌ذره به فرزندانشان بچشانند.

فخرروحانی به شخصیت‌های دینی که در فرهنگ تشیع علوی از آنها می‌توان به خوبی یاد کرد، اشاره نمود و گفت: این بزرگان که از رهگذر تربیت‌ مادرانشان محبت به اهل بیت(ع) را از کودکی آموختند، کم نیستند، تا جایی که از شهدای راه ولایت شدند.

استاد جامعةالزهرا قم در پایان تصریح کرد: لازم است تعالی فرهنگ انتظار ابتدا در مادرانمان اتفاق بیفتد و بعد از طریق مادران به نسل بعد منتقل شود.