اشکالات ساختاری و مدیریتی در خانه سینما وجود دارد/ سینماگران باید در یک صنف فعالیت کنند
گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»؛ سعید ابوطالب را از دوره هفتم مجلس شورای اسلامی می‌شناسیم؛ آن هنگام که مدتی بعد از آزادی از بازداشت نیروهای نظامی آمریکا در عراق، به ایران بازگشت و در هفتمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی شرکت کرد و نماینده تهران شد. ابوطالب پس از حمله آمریکا به عراق در راس یک گروه فیلمبرداری به این کشور رفت و همراه یکی دیگر از اعضای گروه، توسط نیروهای آمریکایی بازداشت شد که حدود چهار ماه طول کشید؛ وی پس از آزادی و بازگشت به ایران به عنوان چهره فرهنگی اصولگرا معرفی گردید و به کرسی نمایندگی مجلس رسید.
ابوطالب در دوره هفتم مجلس، عضویت در کمیسیون فرهنگی را عهده دار بود و بعد از پایان هفتمین دوره، از راه‌یابی به هشتمین دوره مجلس شورای اسلامی بازماند و پس از آن به فعالیت‌های تلویزیونی و ساخت مستند روی آورد. ابوطالب چند اثر مستند در کارنامه خود دارد.
در خلال جشن خانه ملی سینما که در محل باشگاه دیپلماتیک و با حضور جمعی از عوامل سینما برگزار شد، در رابطه با وضعیت کنونی سینما و خانه سینما، ایرادات و اشکالات ساختار فعلی آن گفت‌وگویی با ابوطالب انجام داده ایم که در ذیل می‌خوانید:
«خبرگزاری دانشجو» - وضعیت کنونی خانه سینما چگونه است؟
ابوطالب: معتقدم یک جامعه توسعه یافته از نظر فرهنگی، نیازمند تشکل‌های صنفی یا سازمان های مردم نهاد است. اگر اعضای شغلی مثل تعمیرکاران، فروشندگان و یا هر شغلی دیگر صنف یا سندیکا دارند، بدیهی است که صنفی همچون بازیگران، کارگردانان، تهیه کنندگان و دیگر اقشار سینمایی نیز باید صنف داشته باشند؛ نام این سندیکا در بهترین حالت آن خانه‌سینما است. اگر بالفرض کشتی‌گیران خانه کشتی دارند هنرمندان سینماگر هم باید خانه ای موسوم به سینما داشته باشند و دور هم جمع شوند؛ چون هنرمندان مشخصاً جزو اثربخش ترین روشنفکران و اثرگذاران جامعه هستند که درد جامعه را زودتر می‌فهمند و مسائل و مشکلات را به حاکمیت انتقال می‌دهند.
البته مسئله خانه سینما یک مسئله صرفاً صنفی و تشکیلاتی نیست و به دلیل جنس و موضوعیت آن با یک سندیکا یا اتحادیه صنفی متفاوت است. البته دغدغه های صنفی هم هست، اما موضوع به همین‌جا ختم نمی‌شود. معتقدم این مکان غیر از حضور صرف صنفی اعضای خانه سینما و هنرمندانی از این دست، می‌تواند یک محفل گفت‌و گو و آزاداندیشی باشد.
موضوعی که رهبر معظم انقلاب تحت عنوان کرسی‌های آزاداندیشی مطرح فرمودند، می‌تواند در این ساختار محقق شود؛ زیرا افراد حاضر در این صنف جزو نخبگان و روشنفکران جامعه هستند، ضمن این‌که خانه سینما می‌تواند دردسنجی کند، نیازها و مشکلات را بفهمد و به حاکمیت انتقال دهد؛ یعنی فیلم‌ساز با ساخت فیلم درد را منتقل می‌کند و البته در کنار آن چاره‌اندیشی می‌نماید و به فکر درمان آن هم هست.
بنابراین نه تنها حاکمیت باید تحمل و ظرفیت شنیدن این دردها را داشته باشد، بلکه باید بستر و فضای آزاداندیشی را باز کند و این صنف را همچون دیگر صنوف جدی بگیرد.
«خبرگزاری دانشجو»- مهم تر این که ساختار خانه سینما یک ساختار عین به عین و در کنار وزارت ارشاد است، به طور مثال در رابطه با جریان خانه سینمای 2 صحبت کنید؟
ابوطالب: وقتی صنفی یک جا جمع شوند، یک اتحادیه تشکیل می‌دهند، منطقی نیست که عده‌ای از همان صنف و خانه، تشکلی جداگانه ایجاد کنند؛ زیرا خواسته‌ها و مطالبات همین مطالبات است. اگر اعتراضی هست یا اشکالاتی در ساختار وجود دارد - از جمله قوانین، انتخابات، اصلاحات در اساسنامه و ... - باید حرف ها همین‌جا گفته شود و این اختلاف نظرها طبیعی است. باید در مجمع عمومی حرف ها گفته شود. اگر چهارهزار نخبه و سینماگر داشته‌باشیم، مسلماً چهار هزار عقیده و نظر متفاوت خواهیم داشت. اتفاقاً این‌گونه اختلاف نظرها بین نخبگان و فرهیختگان طبیعی است؛ زیرا همه نخبگان صاحب‌نظرند و اندیشه دارند. این جا توده نیست؛ چون توده فکر و اندیشه ندارد.
چه تضمینی وجود دارد که اگر خانه سینمای 2 ساخته شد، خانه سینمای 3 و 4 هم ساخته نشود؟ ممکن است چندین و چند خانه ویرانه هم ساخته شود و یک خانه سالم و کارآمد وجود نداشته باشد. روش دموکراتیک این است که شما نظرتان را در همان چارچوب بیان کنید و به بحث و بیان اظهار نظر بپردازید.
«خبرگزاری دانشجو»- یعنی از دیدگاه شما ساختار خانه سینما موازی با وزارت ارشاد است؟
ابوطالب: بله. این دو رقیب همدیگر هستند و وزارت ارشاد نمی‌تواند خانه سینما را منحل کند. مثل این است که وزارت کار تصمیم بگیرد خانه کارگر را منحل کند.
«خبرگزاری دانشجو» - اگر اشکالاتی وجود دارد راه آن اصلاح ایرادات است، نه منحل کردن نهاد خانه سینما؛ با این وصف شما ساختار فعلی خانه سینما را تأیید می‌کنید؟
ابوطالب: من ساختاری صحبت می‌کنم. حرف‌های من به معنای تأیید ساختار مدیریتی و تأسیسی خانه سینما نیست. کما این‌که می‌دانم خانه سینما اشکالات تأسیسی، ساختاری و اساسنامه ای دارد.
باید در ساختار فعلی اشکالات تأسیسی اصلاح و برطرف شود؛ در مجمع عمومی هم ضرورت دارد که ایرادات اساسی، اشکالات اداری و ... رفع گردد. البته با وجود اشکالات اداری، تأسیسی و ساختاری، این مسئله مشمولیت دارد و جامع الاطراف است، اما راه آن تأسیس و ایجاد خانه سینمای دیگر و خانه‌های سینمای جدید نیست.
مسلم است که در چند ماده واحده و ساختارها ایراد وجود دارد، اما راه آن مسلماً منحل کردن خانه سینما نیست. مثلاً اگر چند قانون یا تبصره در قانون اساسی کشور دارای ایراد باشد و برای اصلاح آن کل قانون اساسی منحل شود، این راه درستی نیست؛ باید ساختار همان قانون اساسی، بررسی، اشکالات شناخته و ایرادات آن برطرف شود. وگرنه با انحلال آن قانون مجدداً دچار بی‌قانونی و هرج و مرج خواهیم شد. باید تحت همان قانون و بستر ایرادات برطرف شود و در ساختار بازنگری صورت گیرد.
«خبرگزاری دانشجو» - اشکالات کنونی خانه سینما را به طور جزئی در چه مواردی می‌بینید؟
ابوطالب: ممکن است نیاز باشد چند صنف دیگر هم به همین خانه اضافه شود، ضمن این که باید صنوف از جمله کارگردانان، بازیگران، گریمورها، فیلمبرداران و ... ابتدا اشکالات درون ساختاری خود را برطرف کرده و سپس به مجمع عمومی و ساختار های کلی تر رسیدگی شود.
«خبرگزاری دانشجو» - آینده سینمای ایران را چطور می‌بینید؟
ابوطالب: رویکرد من به آینده سینمای ایران مثبت است و آینده خوبی برای آن متصور هستم. فضا و بستر خوبی ایجاد شده تا دلخوری که اتفاقاً زیاد هم هست و سابقه 10ساله هم دارد، برطرف شود.