تأملی کوتاه در مسأله سن ازدواج
گروه فرهنگی « خبرگزاری دانشجو» - محمد گودرزی ؛ ماه ذی‌الحجه برای ما با یک شادی بزرگ آغاز می‌شود. سالروز یک پیوند مبارک؛ پیوندی که نتیجه آن نسلی از اولیای الهی بود. گرامیداشت سالروز ازدواج آسمانی امام علی(ع) و حضرت صدیقه کبری(س) از سویی از ارادت مسلمین به این بزرگواران حکایت دارد و از دیگر سو گرامیداشت یک سنت الهی است که آیین اسلام آن‌را بسیار عزیز می‌شمارد: "ازدواج"!
ازدواج در اسلام تا آن‌جا ارزش می‌یابد که پیامبر اکرم(ص) روی‌گردان از آن‌را از خویش نمی‌داند و سرزنش می‌فرماید. تحقق خانواده حاصل از ازدواج و صحت، سلامت و استحکام آن از مرحله شکل‌گیری تا تمامی مراحل جاری زندگی، برای اسلام اهمیت بسیار زیادی دارد.بحث در اهمیت ازدواج و توجه اسلام به آن، برای اغلب ما آشنا است. هرروزه شاهد بحث‌های متنوعی در این موضوع هستیم که در رسانه‌های مختلف طرح می‌شود یا در کلاس‌ها ارائه می‌گردد. واقعیت خارجی اما چندان مطلوب نیست.روی‌گردانی از ازدواج، نگرانی از ورود به این عرصه، تأخیر در ازدواج، برخورد غیر عاقلانه با آن و مواردی از این دست مخاطرات تصویر دل‌انگیزی از شرایط به‌دست نمی‌دهد.
سن ازدواج؛ مسأله این است!
معمولا وقتی حرف از ازدواج به‌میان می‌آید یکی از مسائل جدی، سن ازدواج است.سن ازدواج ابعادی دارد که هریک اهمیت بالایی در موفقیت این عرصه از زندگی انسانی دارد و تبعات فردی، خانوادگی و اجتماعی اثرگذاری را به‌همراه خواهد داشت.تعابیری همچون «سن مناسب ازدواج»، «ازداج زودهنگام»، «نسبت سنی مناسب» و امثال آن، عبارت‌هایی آشنا است که بارها آن‌را شنیده‌ایم. این تعابیر ناظر به سن ازدواج است و هریک بعدی از ابعاد آن‌را نشانه می‌رود.
در این مجال کوتاه بحث خود را ذیل سه عنوان اصلی پیش می‌بریم؛
1. آیا تعبیر«ازدواج زودهنگام» صحیح است؟
برخی در شروط ازدواج مناسب قید زودهنگام را به‌کار می‌برند. به‌کارگیری این قید همراه با یک کژتابی بزرگ است. شاید به‌نظر برسد که قید زودهنگام ناظر به این اصل است که در ازدواج، از نظر سن، مهم این است که این پیوند خیلی زود اتفاق بیفتد! به‌عبارت دیگر گویی اصالت با همین زود بودن است!
حال این نگرانی پیش می‌آید که آیا از الگوی زودهنگام باید منتظر نوع ازدواج‌هایی مبتنی بر احساسات کنترل‌نشده، فاقد مسئولیت‌پذیری و پایبندی پایدار و توأم با عدم توانایی همسران در ایفای وظائف باشیم؟
ازدواج دیرهنگام!
این‌جا زودهنگام درست در مقابل دیرهنگام فهم شده است. ازدواج دیرهنگام نیز درجای خود مخاطرات و نگرانی‌هایی به‌همراه دارد.
سختگیری در انتخاب و وسواس فلج‌کننده
یکی از مخاطرات بالا رفتن سن ازدواج در پسر و دختر، گرفتار آمدن در یک فلج دشوار است که حاصل آن ناتوانی در تصمیم‌گیری و دچار وسواس شدن در انتخاب همسر مناسب خواهد بود. این فلج به بهانه‌جویی نابجا، ترس و حتی پرهیز در عرصه ازدواج می‌انجامد و منجر به انسداد می‌شود.
دشواری طرفین در رسیدن به تفاهم و سازگاری
پیوند دو نفر با دو دنیای متفاوت و سلائق و مختصات منحصر به فرد نیازمند زمینه‌های مناسبی است برای رسیدن به تفاهم و سازگاری که بر مبنای آن زندگی مشترک شکل می‌گیرد. عدم تحقق این زمینه‌ها بستر زندگی را متزلزل می‌کند و زمینه را برای بروز تنش‌های جدی باز می‌گذارد. یکی از عواملی که این مخاطره را تشدید می‌کند بالا رفتن سن ازدواج یا همان ازدواج دیرهنگام است.
مخاطرات جنسی و زناشویی
درحالی رشد طلاق (در دو نوع رسمی و غیر رسمی یا عاطفی) در جامعه ما سرعت می‌گیرد که یکی از عوامل اصلی موثر در آن مشکلات جنسی در زناشویی است. اختلال جنسی در رابطه همسران زندگی را سرد و شکننده می‌کند و خیلی زود حاصل این شکنندگی در خانواده و جامعه پیرامونی زوجین نمود می‌یابد؛ هرچند که ریشه پرخاشگری، افسردگی یا ناهنجاری رفتار جنسی یک یا دو طرف این رابطه خیلی عیان نباشد.
از جمله عوامل بسیار موثر در رونق این مخاطره در جامعه امروز ما همان ازدواج دیرهنگام است. تأخیر در ازدواج –با توجه به غلیان نیاز جنسی در ابتدای جوانی- اگر به انحراف قبل ازدواج نینجامد، که تأثیر منفی آن بر زندگی مشترک آینده فرد با همسرش قطعی است، می‌تواند سردی، افسردگی یا گونه‌های دیگری از اختلال جنسی را به‌همراه داشته باشد. این خطر در مورد نسل جوان امروز ما بسیار جدی است و هر روز بر شدت این مخاطره افزوده می‌شود.
مخاطرات نسلی
از جمله مهمترین بسترهای آسیب‌پذیر از مشکلات جنسی در زناشویی بستر انتقل نسل است. باروری، بارداری، تولد و تربیت فرزند، همه تابعی از سلامت جنسی والدین است و هرگونه ناهنجاری در آن می‌تواند این مراحل را مختل و منتفی کند.از سوی دیگر تربیت فرزند نیازمند شادابی و حوصله والدین، خصوصا مادر است. ازدواج در سن بالا می‌تواند این تضمین را منتفی و اختلاف سنی بالا میان والدین و فرزندان روند بیمار آن‌را تشدید کند.
ازدواج به‌هنگام!
به‌نظر می‌رسد بهتر باشد به‌جای آن‌که از تعبیر ازدواج زودهنگام استفاده کنیم، که دربرابر ازدواج دیرهنگام ذهن را دچار کژتابی می‌کند و مخاطراتی را یادآور می‌سازد بهتر است از تعبیر ازدواج بهنگام استفاده کنیم.ازدواج بهنگام بیش از آن‌که مبتنی بر سن عددی باشد، رشد شخصیت و آمادگی فرد برای قبول مسئولیت زندگی را تضمین می‌کند. درواقع نیز فرمول‌های رایجی که سن مناسب ازدواج را محاسبه می‌کنند همه نسبی بوده و استفاده از آن‌ها بدون لحاظ سن شخصیتی افراد، که عینی و واقعی است، اطمینان‌بخش نخواهد بود.
این اصل در مورد نسبت سنی میان دختر و پسر هم صدق می‌کند. هرچند برای نسبت سنی مناسب توصیه‌ها یا فرمول‌هایی وجود دارد اما این توصیه و فرمول‌ها بدون لحاظ رشد شخصیتی واقعی افراد اطمینان‌بخش نخواهد بود.واضح است که تحقق زودهنگام آمادگی افراد برای ازدواج به‌منزله توسعه فرصت زمانی برای تشکیل خانواده و تحکیم آن است و جامعه را از مخاطرات ازدواج در سن بالا یا مجرد ماندن نسل جوان مصون می‌دارد. این امر باید اولویت نظام تربیتی ما باشد و بسترهای سخت‌افزاری آن نیز توسط حکومت فراهم گردد.
تحقق خانواده طیبه با استانداردهای اسلامی، که ضامن جامعه سرزنده و پویای مسلمان است، بدون هیچ تعارفی متوقف بر الگوی مناسبی از ازدواج بوده و هست. اگر نظام خانواده و مطلع مهم آن، ازدواج، را جدی نگیریم خیلی زود شاهد خواهیم بود که همه تلاش‌های ما در راستای تمدن‌سازی و پیشرفت (مادی و معنوی) بیهوده بوده است.
/دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی/
تعداد نظرات: ۳
ارسال نظرات
صبح زود
چرا؟
چون چهره واقعي عروس خانم رو خواهي ديد!!!