بازی باخت-باختِ صنعت و دانشگاه/ جای خالی «ثبت اختراع» در ارتقای استادان پژوهش

رضا حسینی در گفت‌وگو با خبرنگار علمی «خبرگزاری دانشجو»، با اشاره به اینکه ارتباط دانشگاه و صنعت یک ارتباط پیچیده است،‌ اظهار داشت: یکی از علت های نارضایتی صنعت از دانشگاه باکیفیت نبودن پروژه و بموقع تحویل ندادن آن است، به همین دلیل صنعت به سفارش پروژه خود به خارج از کشور اقدام می کند.

 

 

این استاد دانشگاه با بیان اینکه ارتباط بین صنعت و دانشگاه نباید به طور مستقیم انجام شود، ‌افزود:‌ حلقه واسط این دو باید شرکت های حقوقی که تولید شده دانشگاه است، باشد تا استاد موظف به ارائه بموقع پروژه سفارش شده صنعت شود.

 

وی به ضعف های وارد شده دانشگاه اشاره کرد و گفت: وقتی استاد دانشگاهی پروژه ای را انجام می دهد و ارتقایی برای وی محسوب نمی شود و از طرفی مجبور به گذراندن مراحل سخت اداری است، در واقع بازی باخت-باخت دانشگاه و صنعت اتفاق می افتد. 
 

حسینی درباره راهکارهای حل این مسئله اظهار داشت: در دنیا صندوق های خاصی برای رابطه صنعت و دانشگاه فعال است،‌ به این گونه که استادان در این صندوق رتبه بندی و بر اساس تخصص و توانایی به صورت گروهی انجام پروژه ای را به عهده می گیرند.

 

کارشناس سیاستگذاری حوزه آموزش عالی افزود: هر استادی که عضو این صندوق باشد و در انجام وظیفه خود کوتاهی کند، رتبه اش کم می شود.

 

وی گفت: برای نمونه در آمریکا صندوق NSF و در کانادا صندوق NSIRC برای انجام این مهم فعال هستند.

 

حسینی گفت: در تمام دنیا رایج است که هر استاد دانشگاهی که برای دانشگاه درآمدزا نیست، اخراج می شود؛‌ زیرا استادی که نمی تواند پروژه ای انجام بدهد، در واقع نمی تواند برای دانشگاه درآمدزا باشد.

 

این استاد دانشگاه با بیان اینکه دانشگاه باید به پروژه ای که به استاد سفارش می دهد، نیاز داشته باشد، افزود: دانشگاه با سفارش پروژه به استاد باید منابع مالی خود را تامین کند، استاد نیز موظف است پروژه های خود را بر اساس نیاز بیرون دریافت کند، در این حالت است که کارها همگرا انجام شده و پایان نامه ها و مقالات نیز در جهت برآورده شدن نیازهای ملی نوشته می شود.   

 

وی گفت: استادی که با انجام پروژه ها درآمدزایی داشته باشد، دانشجوی بیشتری نیز آموزش خواهد داد و در این حالت شایسته ارتقاست و عکس این موضوع نیز برای استادانی که درآمدزایی ندارند باید رخ دهد.

 

 

کارشناس سیاستگذاری حوزه‌ آموزش عالی با بیان اینکه در حال حاضر در دانشگاه های ایران پول نفت عامل بازدارنده استادان در درآمدزایی دانشگاه ها شده است،‌ افزود: وجود این منبع مالی باعث شده است که استادان به صورت پراکنده و بدون داشتن مهارت خاصی کارهای پژوهشی را انجام بدهند.

 

حسینی گفت: وقتی صندوق رابط بین دانشگاه و صنعت وجود داشته باشد، نماینده این صندوق با حضور در کنفرانس ها و ارزیابی مقالات استادان می تواند استاد مناسب را برای انجام پروژه مورد نیاز کشور شناسایی و معرفی کند و از وجود وی بهره مند شود.

 

 

وی درباره راهکارهای این مسائل تصریح کرد: کنترل و مدیریت استادان به عهده وزارت علوم است، یکی از بندهای آیین نامه ارتقای استادان، تعداد مقالات منتشر شده در مجلات «آی. اس. آی» است، در حالی که باید هم اکنون وزنه این مقالات که بر اساس نیازهای کشور نوشته نمی شود، سنگینی کند و این هنر وزارت علوم است که این نیازها را شناسایی و مقالات را بر آن اساس امتیازبندی نماید.

 

این استاد دانشگاه گفت: وزارت علوم باید به میزانی که به ارتقای امتیاز استادان برای نوشتن مقالات اهمیت می دهد، به ثبت اختراع نیز اهمیت بدهد.

 

کارشناس سیاستگذاری حوزه آموزش عالی از معلوم نبودن دقیق وظایف وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور نیز انتقاد کرد و گفت: وظیفه این دو ارگان باید روشن باشد، هم اکنون معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور که باید فرابخشی عمل کند، شأن قانون اساسی و اختیارات لازم را ندارد، این معاونت در صورتی موفق است که منابع مالی داشته باشد، در غیر این صورت ساز و کاری ندارد.