به گزارش خبرنگار اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»، در این همایش دکتر فرشاد مؤمنی و عباس شاکری به عنوان مخالفین اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها و جمشید پژویان، به عنوان موافق این طرح در غیاب غلامرضا تاج گردون به مناظره پرداختند.
عباس شاکری، ریاست دانشکده اقتصاد گفت: با نگاه به آمارها متوجه می شویم دولت 20 درصد هزینه های خود را هنوز پرداخت نکرده است و از سال 89 تا کنون تنها بدهی های دولت به بانک مرکزی و دیگر بانک ها حدود 270 هزار میلیارد تومان است.
وی افزود: اصلاحات قیمتی دایر بر دو موضوع است که یکی فراهم کردن زمینه های لازم برای اصلاح قیمت ها برای رسیدن به نتایج مطلوب می باشد تا بتوانیم براعداد حاصل از آن حساب کنیم و دیگری زمانی است که همانند قبل با فرض ثبات سایر شرایط قیمت ها را افزایش دهیم و درآمد حاصله را به بخش های مختلف اقتصادی اختصاص دهیم.
شاکری ادامه داد: ما باید بررسی کنیم در دوره های گذشته چرا اینگونه شده است، ما دچار تورم رکودی شدیدی نیز هستیم که هر کسی نظری در مورد آن دارد این ها مسائلی است که باید بررسی شود.
این استاد دانشگاه اظهار داشت: اگر شرایط فراهم است باید با داشتن تعهدی آن را اجرایی کنیم در غیر این صورت با احتیاطات لازم به فراهم کردن زمینه ها بپردازیم.
در ادامه فرشاد مؤمنی عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد با تأکید بر اینکه اینجا تقابل دیدگاه هاست و نه تقابل اشخاص گفت: ما حدود سه سال پیش، پیش بینی های انجام دادیم که تقریباً همه به وقوع پیوسته است به نظر من بعضی گزارشات مخدوش و نادرست است.
وی افزود: اگر بخواهیم به مسئله در سطح نظری نگاه کنیم گزاره های تئوری مشهودند.
مؤمنی ادامه داد: ماجرای شوک های افزایش قیمت حامل های انرژی در ایران با هفت گروه خطای فاحش همراه بود.
وی اضافه کرد: با نگاهی به الفبای مسئله می بینیم در هدفمندی باید گروه هدف را به خوبی می شناختیم که متأسفانه انجام نشد، مسئله بعدی این است که اگر قرار باشد قیمت های نسبی در اقتصاد اصلاح شود به طیف وسیعی اصلاحات نیاز خواهیم داشت که در اینجا وجود نداشت.
این استاد اقتصاد تأکید کرد: در همان ماه اول اجرای هدفمندی شاخص هزینه تولید کننده 2/31 درصد افزایش یافت و بانک مرکزی مجبور شد داده های مربوطه را حذف کند.
وی افزود: وقتی فهم نادرستی از نظریه داریم و به صورت ایدئولوژیک تغییرات فاحشی در قیمت ها می دهیم قضیه تنها پیش بینی نیست که اتفاق بیافتد بلکه با این کار خسارت و هزینه های سنگینی تحمیل می شود در حال حاضر اقتصاد ایران با این پیامدها دست و پنجره نرم می کند.
مومنی خاطرنشان کرد: توصیه ما به دولت های گذشته و جدید همواره این بود که این تجربه های تاریخی را به کارگیرند.
وی با استناد به گزارشات و آمارها تصریح کرد: براساس این گزارشات که توسط خود دولت منتشر شده است در فاصله فصل چهارم سال 89 تا به امروز سهم جمعیتی کسانی که تنها از ناحیه هزینه های درمان زیر خط فقر افتاده اند، هفت برابر، روند تخریب جنگل ها در ایران 60 درصد و روند کویرزایی 100 درصد افزایش یافته است و به دنبال آن دولت نیز بدهکارتر شده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه ادامه داد: دولت از یازده اقدامی که برای آن الزام قانونی وجود داشت فقط و فقط یارانه نقدی را پرداخت کرد که برای این کار 15 هزار میلیارد تومان کسری به بار آورد.
جمشید پرویان رئیس سابق شورای رقابت در ادامه این همایش گفت: آثار مثبتی که اجرای ناقص هدفمندی یارانه ها داشت یکی از عواملی بود که ما را در مقابل تحریم ها مقاوم کرد.
وی افزود: من همچنان می گویم اگر تولیدکننده ناتوان است و فقط به کمک یارانه دولت می تواند کار کند، قطعاً بهتر است از بازار خارج شود چرا که تولید کننده باید بتواند با ایجاد ارزش افزوده و پرداخت مالیات ها کارا باشد نه اینکه منتظر تقسیم پول نقد باشد این چاه نفت بالاخره تمام خواهد شد.
پژویان ادامه داد: چرا کشور ما با منابع طبیعی که از متوسط دنیا بالاتر است و ثروت انسانی و درآمد نقدی سرشار خود در رده بندی اقتصاد جهانی این چنین پایین است، سیاست های کشورهای توسعه یافته نشان داده است که این کشورها با تورم 80 درصد شروع کردند و الان نتیجه اش را به خوبی دیده اند.
این استاد اقتصاد تاکید کرد: اکنون جنگ، جنگ اقتصاد است و همه با این حربه به جنگ می آیند و تنها اقتصادی که سالم است می تواند مقاومت کند.
پژویان در ادامه بیان کرد: کار دولت گذشته در صفر درنظرگرفتن کشش تقاضا بسیار ناشیانه بود چرا که هیچ زحمتی برای کارشناسی این کشش و تغییر قیمت انجام نداد.
وی افزود: بلدنبودن اقتصاد باعث ناقص ماندن مرحله اول شد و من همچنان نگران مرحله دوم می باشم چرا که دولت یازدهم می خواهد متفاوت عمل کند.
در مرحله دوم مناظره کارشناسان در خصوص بهتر اجرا شدن فاز دوم به مناظره پرداختند.
شاکری گفت: براساس آمارهای موجود گذشته کاهش مصرف قبل از هدفمندی یارانه ها و همزمان با سهمیه بندی بنزین انجام شد و آمارهای جدید نیز بر این موضوع تاکید دارند اما اگر قرار بود کاهشی داشته باشیم باید به میزان یک سوم کاهش می یافت در حالی که عملکرد و واقعیت ها این را نشان نمی دهد.
وی افزود: حال که قرار است فاز دوم اجرایی شود دولت بایستی دهک ها را به صورت صحیح شناسایی کند تا از محل پرداخت یارانه های نقدی با کسری مواجه نشود و شرایط برای مرحله دوم فراهم شود.
در ادامه بحث پژویان بیان کرد: ما گفتیم بهترین یارانه آن است که مجموع خطای نوع اول و نوع دوم در شناسایی دهک های هدف حداقل شود و دولت نباید تنها به درآمدهای یارانه بگیران توجه کند.
پژویان در توصیه به دولت یازدهم ادامه داد: این کار یک باید است و این را نسل بعد خواهند فهمید چه نتیجه ای حاصل شده است.
وی افزود: ما همچنان نسبت به دنیا دارای مزیت های هستیم و تنها ناکارآمد می باشیم این دولت نباید اشتباهات دولت قبل را تکرار نماید.
وی تصریح کرد: به اعتقاد من دولت به دلیل هزینه های مصرفی اش نباید زیاد سخاوتمندانه عمل کند و لازم است اختیار بخش تولید را از وزیر صنعت بگیرد.
پژویان در پاسخ به یکی از حضار در خصوص افت ضریب جینی در سال 89 بیان کرد: ما بعد از سال 90 بحث تحریم ها را داشتیم که صدمه شدیدی به اقتصاد کشور است و طبیعی است که ضریب جینی کاهش پیدا کند.
وی افزود: ضریب جینی تنها شاخص نشانه عدالت نیست و ما باید به درآمد سرانه، شکاف فقر و سایر عوامل نیز توجه کنیم تا بتوانیم عدالت را نشان دهیم.