نوشیدنی‌های دارویی ویژه رمضان

به گزارش خبرنگار اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»، یکی از مسائلی که در ماه مبارک رمضان، بخصوص زمانی که این ماه در فصول گرم تابستان قرار می‌گیرد، بیشتر به چشم می‌خورد، عطش و تشنگی است. برای کاهش این موضوع می‌توان از بعضی گیاهان دارویی استفاده کرد.

تخم شربتی

تخم شربتی دانه‌های ریز و سیاه رنگی است که از گیاه ریحان بدست می‌آید. بر روی دانه‌های تخم شربتی موسیلاژ (لعاب) قرار گرفته است. این دانه‌ها وقتی داخل آب قرار می‌گیرند سریعاً متورم می‌شوند و مقدار زیادی آب را جذب می‌کنند. تخم شربتی از قدیم به عنوان خنکی، لینت‌بخش و رفع التهابات دستگاه مجاری ادرار مصرف می‌شده است. برای تهیه این شربت (دقیقاً شبیه به تهیه شربت خاکشیر) می‌توان مقداری از این دانه‌ها را در آب و یا آب و یخ قرار داد و مقدار کمی شکر نیز به آن اضافه کرد. این مخلوط باید چندین ساعت به حال خود باقی بماند تا دانه‌ها خیس بخورند، سپس می‌توان از آن به عنوان رفع عطش و تشنگی و برای جبران کمبود آب از دست رفته بدن استفاده کرد.

لیمو ترش و آبلیمو

لیموترش یکی از پر مصرف‌ترین مرکبات در جهان است. آب‌لیمو که حاصل این میوه است از قدیم و بخصوص جهت تهیه شربت‌ها و سالاد و در مواد غذایی به وفور مصرف می‌شده است. با توجه به مواد مهمی که در آب لیمو وجود دارد، دارای خواص بسیار باارزش می‌باشد. یکی از غنی‌ترین منابع ویتامین C در آب‌لیمو است.

ویتامین C عامل بالابرنده ایمنی بدن، دارای خاصیت ضد اکسیدان قوی، ضدخونریزی در بعضی نقاط بدن از جمله لثه بوده و از همه مهم‌تر باعث جذب آهن مواد غذایی به خون می‌شود. این ویتامین در بدن انسان قابل ساخت نیست و باید توسط منابع آن از جمله مرکبات به بدن برسد. آب‌لیمو دارای اثر ضدعطش و گرمازدگی است، ولی چون نمی‌توان آن را به طور مستقیم مصرف کرد، باید حتماً با غذاها و یا به صورت سالاد یا شربت مصرف شود. یکی از بهترین شربت‌ها شربت لیمو است که در فصول و مناطق گرم بسیار لازم و مورد استفاده است. آب‌لیمو دارای خواص ضد سموم بدن می‌باشد و از این نظر نیز دارای اهمیت است.

مهم‌ترین اثراتی که تاکنون برای آب‌لیمو به طور علمی گزارش شده، شامل اثرات ضدشکنندگی عروق موئین، اثر ضد سم تریاک، اثر ضد سم بعضی سموم، ضد ورم، ضد تب، ضد کمبود ویتامین C، کاهش چربی و کلسترول خون، جلوگیری از واریس، کمک به تسکین سرماخوردگی و ضد سرطان است.

البته لازم به ذکر است که مصرف مستقیم آب‌لیمو و به مقدار زیاد می‌تواند اثر مخرب بر روی مینای دندان بگذارد، بنابراین باید آن را به صورت رقیق شده مصرف کرد.

مرزه

مرزه یکی از سبزی‌های خوراکی است که دارای مزه تند و بوی مطبوع است. این گیاه از قدیم به عنوان سبزی خوراکی یا ادویه به عنوان طعم و مزه دهنده و معطرکننده، مورد استفاده زیادی در جهان بوده است.  مرزه از قدیم در اروپا به عنوان ضد تشنگی و بخصوص در افراد مبتلا به مرض قند مورد استفاده بوده است. این گیاه را می‌توان به هر دو صورت تازه و خشک (در ادویه‌جات) مصرف کرد. در بعضی از کشورها از تنتور و یا چای کیسه‌ای مرزه استفاده می‌کنند.

مهم‌ترین خواصی که تاکنون در مورد مرزه مطالعه و تایید شده است عبارتند از اثرات ضددرد، ضدآرتریت، ضد میکروب قوی، ضد سرطان، ضد ترشح ادرار، آنتی‌اکسیدان، ضد نفخ و اسپاسم، هضم‌کننده غذا، خلط آور، ضد التهاب و ضدویروس تبخال.

از تخم مرزه در طب سنتی به عنوان برطرف‌کننده دردهای عضلانی و روماتیسم استفاده می‌کنند.

لیمو عمانی

لیمو عمانی که حاصل خشک شده نوعی لیموترش است از مصرف بالایی در جهان و ایران برخوردار است و خواصی شبیه به آب‌لیمو دارد. همچنین برای آرامش بیشتر و جلوگیری از استرس در ماه مبارک رمضان می‌توان از دم‌کرده مخلوط لیموعمانی و گل گاو زبان به همراه کمی نبات که محصولی خوش‌عطر و طعم و مطبوع می‌باشد، استفاده کرد. برای این کار می‌توان یک قاشق غذاخوری پر گل گاو زبان را به همراه خردشده یک  لیمو عمانی با دو لیوان آب جوش مخلوط کرد و حدود 10 تا 20 گرم نبات به آن اضافه نمود. لازم است این مخلوط را حدود 15 تا 20 دقیقه روی کتری یا بخار گذاشته و سپس آن را صاف و مصرف نمود. می‌توان هر روز همین میزان، بخصوص شب هنگام برای داشتن خوابی آرام و آرامش روز بعد از این دم کرده استفاده کرد.

توصیه می‌شود از زیاده‌روی در مصرف آن خودداری گردد، چون ممکن است باعث کاهش فشار خون در بعضی افراد شود. لازم به ذکر است جهت تلخ نشدن این محلول باید حتماً دانه‌های لیمو را جدا کرده و دور انداخت.

خاکشیر

خاکشیر گیاه دارویی شناخته شده‌ای است که از قدیم در طب سنتی به عنوان رفع گرمازدگی و ضداسهال مورد مصرف بوده است. بر روی دانه‌های خاکشیر ترکیباتی به نام موسیلاژ وجود دارد که در فارسی به لعاب مشهور هستند. این اجسام می‌توانند چندین برابر وزن خود آب جذب نموده و متورم شوند، در حقیقت این ترکیبات می‌توانند به عنوان نگه‌دارنده آب در بدن باشند، لذا می‌توان از مخلوط خاکشیر در آب و بخصوص آب سرد یا آب همراه با تکه‌های یخ استفاده کرد.

بعضی به این مخلوط کمی شکر نیز اضافه می‌کنند و در حقیقت نوعی شربت به نام شربت خاکشیر تهیه می‌کنند که برای رفع عطش و گرمازدگی، بخصوص در مناطق و فصول گرم و یا در مسافرت به این نواحی توصیه می‌شود.

در طب عامیانه از خاکشیر به عنوان ادرارآور، تب‌بر، رفع التهاب کلیه، اشتهاآور، مقوی معده و رفع سوءهاضمه استفاده می‌کنند.