به گزارش گروه اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»، بازی فقط محدود به اتاق کودکان و اسباب بازی‌های رنگارنگ آن‌ها نمی‌شود. بازی‌ها انواع گوناگون دارند و به فراخور سنین مختلف می‌توان به سراغ آن‌ها رفت. علاوه بر اسباب بازی‌ها که طیف گسترده بازی را شامل می‌شوند پارک‌ها، مجتمع‌های تفریحی و حتی باشگاه‌های بازی و سرگرمی، بهانه‌های خوبی برای لذت بردن از اوقات فراغت محسوب شده و هر روز بر تعداد متقاضیان آن‌ها افزوده می‌شود. تنها تفاوت این بازی‌ها در مقایسه با انواع سنتی و خانگی، هزینه و محل استفاده از آنهاست. موضوعی که قرار است در این مطلب به آن بیشتر پرداخته شود.
داستان شهربازی
شهربازی یک پارک تفریحی مملو از جاذبه‌های سرگرمی، هم‌چون وسایل و دستگاه‌های مدرن برای استفاده کودکان، نوجوانان و بزرگسالان است که اغلب به صورت استادانه در کنار هم چیده شده‌اند. برخی از شهربازی‌ها برای گروه خاصی از سنین طراحی شده‌اند و برخی دیگر محدودیتی در استفاده برای سنین مختلف ندارند و حتی به شکل شبانه‌روزی اداره می‌شود.
نخستین شهربازی‌های جهان، پارک‌هایی با فضای آزاد بودند که در میان جنگل‌ها و دشت‌ها قرار داشتند و از تعدادی وسایل سرگرم کننده برای خانواده‌های طبقه اشرافی استفاده می‌کردند. اولین نمونه این مجموعه‌ها در سال ۱۸۶۰ میلادی در انگلستان ایجاد شد و به یک خانواده سلطنتی به نام «کنت‌دورا» اختصاص داشت. مدتی بعد مکان مشابهی در حوالی لندن به وجود آمد. این محل یک شهربازی با وسایل مکانیکی بود و برای بچه‌ها جذابیت فراوانی داشت، زیرا یک قطار بخاری از ابتدا تا انتها به آن‌ها سواری می‌داد و دست آخر میهماندار قطار از آن‌ها با پشمک و تمشک پذیرایی می‌کرد.
در سال ۱۸۹۱ شهربازی دیگری به نام قصر بلور در لندن ساخته شد که شباهت‌های زیادی به شهربازی‌های امروزی داشت. در مرکز این مجموعه یک چرخ و فلک بزرگ گذاشته بودند و دور تا دور این دستگاه توسط برکه آب با قایق‌های پارویی و دیگر وسایل بازی احاطه شده بود.
استفاده از این شهربازی برای همه مردم آزاد بود، اما طبقه اشراف زادگان می‌توانستند در بهترین ساعات روز به صورت اختصاصی از آن استفاده کنند. به تدریج شهربازی‌ها گسترش یافتند و دستگاه‌های برقی جای واگن‌های بخار و ماشین‌های پدالی را گرفتند. حالا فرصت خوبی بود تا شهربازی‌ها به محلی برای تفریح و استراحت آخر هفته مردم تبدیل شوند و به این صورت نقش خود را به درستی ایفا کنند.
در اوایل سال ۱۹۰۰، آمریکایی‌ها در اطراف رودخانه هادسون، ۲۵ هکتار زمین بدون مالک را برای ساخت بزرگ‌ترین شهربازی جهان در نظر گرفتند و نام آن را «ال‌دورادو» گذاشتند. این محل در نزدیکی شهر نیویورک قرار داشت و از تعدادی لونا پارک موسوم به سالن‌های خواب و خیال تشکیل شده بود.
فردی به نام «فردریک انگرسول» که در ظاهر آدم ساده لوحی بود، تصمیم گرفت این مجموعه را توسعه دهد و جدید‌ترین و مهیج‌ترین وسایل بازی را به آنجا بیاورد. فردریک در زمان بسیار کوتاهی این کار را انجام داد و خیلی‌ها را به سوی گیشه‌های بلیت فروشی شهربازی خود کشاند.
در فاصله سال‌های ۱۹۰۵ تا ۱۹۲۰، جویندگان طلا در آمریکا و انگلستان برای تفریح و سرگرمی خود و خانواده‌هایشان شهربازی‌ها را توسعه دادند و هم‌زمان در آن‌ها سینماهای روباز و سربسته ساختند. در همین زمان بود که «دادجیم» که یک مهندس رده پایین ساختمان بود، تالار شادی را پایه گذاری کرد، به طوری که همه گروه‌های سنی می‌توانستند از آن استفاده کنند.
در سال ۱۹۵۰ و بعد از فرونشستن آتش جنگ جهانی دوم، صنعت شهربازی سازی از رونق افتاد؛ این زمان خوبی بود تا شرکت برادران دیزنی به میدان بیاید و سرزمین «دیزنی لند» را با اقتباس از داستان‌های «می‌کی موس» و «سیندرلا» پایه گذاری کند. دیزنی لند به سرعت انقلاب بزرگی در صنعت شهربازی‌سازی ایجاد کرد و خیلی زود طرفداران خود را از سراسر جهان فراخواند. این مجموعه اکنون بزرگ‌ترین شهربازی فانتزی جهان به شمار می‌رود و بیشترین بازدید کننده را دارد.
شهربازی در ایران
اولین شهربازی ایران در نخستین روزهای سال ۱۳۵۰ در تهران بازگشایی شد و به سرعت طرفداران خود را پیدا کرد. این مجموعه به یک چرخ و فلک ۱۵ متری، کشتی پرنده، سفینه، هلی‌کوپتر، قطار هوایی و تعدادی وسیله بازی زمینی مجهز بود هر چند که بیشتر برای سنین بالای ۱۵ سال از آن‌ها استفاده می‌شد.
یک سال بعد شهربازی مشابهی در پارک ملت مشهد ایجاد شد و توانست به شهروندان این شهر زیارتی و گردشگری خدمات مناسبی ارائه کند. در سال ۵۳، دربار پهلوی، حوالی غرب تهران محلی را برای ساخت بزرگ‌ترین پارک تفریحی ایران و خاورمیانه در نظر گرفتند و به سرعت کارهای ساختمانی آن را آغاز کردند. این مجموعه همان شهربازی تهران بود که از یک سو امکانات بازی در اختیار داشت و از سوی دیگر، به دریاچه تفریحی ختم می‌شد. در مرکز شهربازی تهران چرخ و فلکی به ارتفاع ۴۰ متری می‌چرخید، خیلی‌ها برای سوارشدن آن لحظه شماری می‌کردند و برخی از شدت ترس بیهوش می‌شدند. امروز این چرخ و فلک ظاهر گذشته خود را هم‌چنان حفظ کرده، اما از نظر فنی و ساختاری به کلی تغییر کرده است. در اطراف این دستگاه غول پیکر کشتی پرنده، ترن هوایی، سورتمه، بشقاب پرنده و سالن ماشین‌های الکتریکی دیده می‌شد و قطار جادویی مسافران خود را به تونل وحشت می‌برد. هنوز هم برخی از این وسایل در اختیار مشتریان شهربازی تهران قرار دارد و تا پاسی از شب سرویس می‌دهند.
این شهربازی مطابق با نمونه‌های آمریکایی و اروپایی بود و در بعضی قسمت‌ها به دیزنی لند شباهت بسیاری داشت. علاقه‌مندان برای استفاده از این شهربازی ناچار بودند ساعت‌ها در صف بلیت فروشی ایستاده و سپس برای استفاده از دستگاه‌ها به محوطه وارد شوند.
تجربه استفاده از این شهربازی و اسباب بازی‌های مدرن آن بیشتر در اختیار طبقه ثروت‌مندان و دولتی‌های ساکن تهران بود و آنهایی که در سایر شهرهای کشور زندگی می‌کردند و وضع مالی مناسبی نداشتند از تحقق رویای حضور در شهربازی محروم بودند.
شهربازی تهران بعد از انقلاب مدتی تعطیل شد و سپس فعالیت خود را زیر نظر سازمان اقتصادی بنیاد مستضعفان آغاز کرد. در این زمان، ۲ لوناپارک و بالغ بر ۶۰ وسیله بازی در این مجموعه گردآوری شد تا عموم هموطنان بتوانند از امکانات آن استفاده کنند.
اکنون استفاده از همه دستگاه‌های این شهربازی، تنها در قبال پرداخت مبلغ ۱۷ هزار تومان امکان پذیر است، در صورتی که پرداخت این مقدار پول هنوز هم برای عده‌ای از هموطنان سنگین و ناممکن است.
اولین شهربازی مدرن ایران
سال ۷۹، گروهی از سرمایه‌گذاران بخش خصوصی با الهام از شهربازی‌های مدرن اروپایی و آسیایی، مجموعه جالبی را در غرب تهران ایجاد کردند و نام آن را «سرزمین عجایب» گذاشتند.
این شهربازی به صورت یکپارچه و مسقف ساخته شده بود و بر خلاف شهربازی‌های قبلی، اثری از چرخ و فلک‌های مرتفع در آن نبود. اغلب بازی‌های به کار رفته در آن الکترونیکی بودند و در قبال خرید ژتون یا «پول مجازی» راه‌اندازی می‌شدند. این روز‌ها بلیت این بازی‌ها را می‌توان با کارت اعتباری نیز خریداری کرد.
در این شهربازی وسایل مهیج دیگری نظیر: بوفالوی چرخان، تفنگ لیزری و ماشین‌های الکتریکی سریع وجود دارد و بدون محدودیت برای تمام سنین قابل استفاده است.
این مجموعه همه روزه دایر است و در روزهای تعطیل و جمعه‌ها با تراکم مراجعه‌کنندگان روبه‌رو می‌شود. اغلب مشتریان سرزمین عجایب در محله‌های غربی و شمالی پایتخت زندگی میکنند و مبلغ مشخصی از درآمد ماهیانه خود را برای خوش گذرانی در سرزمین عجایب کنار می‌گذارند. با این حال برخی گروه‌ها، سازمان‌ها و تشکل‌ها با خرید تخفیف‌های ویژه امکان استفاده از این مجموعه را برای دیگر شهروندان فراهم میکنند. حداقل هزینه استفاده از امکانات این مجموعه ۲۵ هزار تومان است.
«محمد سلطانی» کارمند شرکت نفت تهران می‌گوید: «برای اولین بار و به اصرار فرزندم به سرزمین عجایب آمدم. واقعا مجموعه زیبایی است و برای بچه‌ها جذابیت‌های فراوانی دارد. تنها ایراد وارده به آن قیمت بلیت ورودی و هزینه استفاده از دستگاه‌ها است که برای یک خانواده کارمند، آن هم با سه فرزند خردسال بسیار گران تمام می‌شود.»
«سمیه گودرزی» کار‌شناس تربیتی آموزش و پرورش یکی از مناطق تهران نیز دراین باره نظر مشابهی دارد: «شرایط مالی برخی خانواده‌ها اجازه نمی‌دهد تا فرزندان آن‌ها از چنین امکاناتی استفاده کنند، به همین علت معاونت امور تربیتی آموزش و پرورش این اجازه را به ما داده تا با خرید بلیت‌های تخفیف دار امکان استفاده از این وسایل را برای همه بچه‌ها فراهم کنیم. بار‌ها شاهد بودم که بعضی از بچه‌ها حین ترک این محل گریه می‌کردند و حاضر نبودند از آنجا خارج شوند، زیرا به خوبی می‌دانستند که شاید دوباره پایشان به سرزمین عجایب باز نشود.»
شهر ستاره‌ها
شهرداری تهران هم از ۲ سال قبل به میدان آمد و با مشارکت بخش خصوصی کار ساخت و توسعه شهربازی‌های منطقه‌ای و محله‌ای را با عنوان پروژه «شهرستاره‌ها» آغاز کرد. این مجموعه هم‌چون سرزمین عجایب به ابزارهای تفریحی و الکترونیکی مجهز شده که همگی در قسمت‌های مختلف و برای سنین گوناگون تعبیه شده‌اند.
علاوه بر این، در شهرستاره‌ها قلعه بادی، استخر توپ، استخر بادکنک و سالن اسکیت برای استفاده کودکان خردسال پیش بینی شده است و بهره‌برداری از آن‌ها با قیمتی در حدود ۱۲ هزارتومان امکان پذیر است.
اولین شهرستاره‌ها در بزرگراه شهید ستاری، محله بلوار فردوس، خیابان الهام واقع شده و به‌زودی چند مجموعه مشابه در جنوب و جنوب غرب تهران ساخته می‌شود.
منبع: دوهفته نامه چشم انداز استان اردبیل
ارسال نظرات