ایران در حال نزدیک شدن به «سقوط جمعیتی» است/ ولادت و ازدواج در حال کاهش، طلاق و فوت در حال افزایش

به گزارش گروه اجتماعی «خبرگزاری دانشجو» محمد ناظمی اردکانی در سخنرانی پیش از خطبه‌های نماز جمعه امروز تهران، اظهار داشت:سوم دی ماه مصادف با روز ملی ثبت و احوال است و این روز فرصتی است تا همکاران ما در سراسر کشور گزارشی را از خدمات خود ارائه کنند.

وی افزود: سازمان ثبت و احوال سه مأموریت حاکمیتی را برعهده دارد که عبارتند از ثبت وقایع حیاتی چهارگانه، صدور اسناد هویتی برای ایرانیان و تولید و نشر آمار و اطلاعات جمعیتی.

رئیس سازمان ثبت احوال ادامه داد: این سازمان در سال‌های اخیر نوین سازی را تجربه می‌کند و از ساختار سنتی فاصله گرفته و در حال گام برداشتن به سوی شرایط مدرن است که در این راستا 5 راهبرد برای توسعه سازمان ثبت واحوال پیش بینی شده است.

ناظمی اردکانی در خصوص این راهبردها عنوان کرد: راهبرد نخست، ثبت وقایع حیاتی در مهلت مقرر و قانونی است که تا به امروز پیش از 98.5 درصد از ولادت‌ها و بیش از 97.5 درصد از فوت‌ها در کشور ثبت می‌شود. راهبرد دوم، اتقان اسناد هویتی مردم ایران است و در این راستا تلاش شده شناسنامه قدیمی تبدیل به شناسنامه مکانیزه و جدید شود و با استفاده از فناوری‌های جدید شناسنامه‌های مکانیزه به صورت پایگاه محور صادر شود. همچنین کارت‌های ملی تبدیل به کارت هوشمند می‌شود که غیرقابل خدشه و جعل است و امکان شناسایی ایرانیان را در فضای مجازی فراهم می‌کند.

وی ادامه داد: برای صدور کارت‌های ملی هوشمند از فناوری‌های جدید استفاده شده است و در این زمینه شبکه استعلام در کشور طراحی شده است.

رئیس سازمان ثبت و احوال در خصوص راهبرد سوم گفت: تولید و نشر آمار و اطلاعات جمعیتی راهبرد سوم است و در این زمینه تغییر کد پستی ایرانیان به ثبت می‌رسد و برای دستیابی به این هدف لازم است تا مردم به ما کمک کرده و تغییر نشانی خود را برای ثبت در پایگاه‌های جمعیتی ثبت و احوال اطلاع دهند.

ناظمی اردکانی تصریح کرد: ارائه خدمات ثبت و احوال به مردم به صورت به روز و با تسهیلات بالا راهبرد چهارم است و در این زمینه دستورالعمل‌ها اصلاح شده است و اسناد فیزیکی به اسناد الکترونیک تبدیل شده‌اند یعنی هر فردی می‌تواند به اداره ثبت احوال درهر مکانی مراجعه کرده و خدمات مدنظر را دریافت کند و دیگر نیازی به مراجعه به محل زادگاهش نیست.

وی با اشاره به تلاش در زمینه استفاده از ظرفیت بخش غیردولتی گفت: دفاتر پیشخوان در سطح کشور شناسایی شده‌اند و هم اکنون حدود 400 دفتر پیشخوان خدمات ثبت و احوال را ارائه می‌کنند.

رئیس سازمان ثبت و احوال افزود: راهبرد پنجم تهیه پیوست فعالیت‌های فرهنگی در این سازمان است به گونه‌ای که در سالگرد ولادت پیامبر اکرم (ص) مراسمی تحت عنوان همایش مهندسی فرهنگ نامگزینی در سراسر کشور برگزار می‌‌شود تا در این همایش توصیه‌های پیامبر (ص) در رابطه با انتخاب نام نیکو توسط والدین فرهنگ سازی شود.

ناظمی اردکانی ادامه داد: در سالروز ولادت حضرت فاطمه(س) همایش بزرگ سادات را در سراسر کشور برگزار خواهیم کرد و هم اکنون شش میلیون سادات در کشور داریم.

وی ادامه داد: در ادبیات جمعیت شناسی پنجره طلایی برای جمعیتی نامگذاری می‌شود که جوان است و می‌تواند توسعه کشور را به خوبی انجام دهد.

رئیس سازمان ثبت احوال کشور بااشاره به مختصات و مولفه‌های جمعیتی پیش رو، افزود: متأسفانه این پنجره طلایی پایدار نمی‌ماند و دیر یا زود جمعیت به میان سالی و پیری گرایش پیدا می‌کند چرا که ولادت در کشورمان سالانه یک میلیون و 400 هزار نفر، فوت 400 هزار نفر، ازدواج 800 هزار نفر و طلاق 160 هزار نفر است و دهه‌ای که در آن قرار داریم نشان می‌دهد شیب ولادت و ازدواج کاهشی و شیب فوت و طلاق افزایشی است. 

وی تصریح کرد: از طرفی بعد خانوار نیز رو به کوچک شدن است به گونه‌ای که تعداد خانوار در دهه 70، شش نفر بوده اما اکنون به سه نفر رسیده است. همچنین 14 درصد خانواده‌ها صاحب فرزند نیستند و میل به فرزنددار شدن هم ندارند. علاوه براین 19 درصد خانوارها تک فرزند هستند یعنی به طور کلی 33 درصد خانوارها یا فرزند ندارند و یا تک فرزند هستند و این شیب نشان می‌دهد که جمعیت کشور رو به کاهش است.

ناظمی اردکانی اظهار داشت: نرخ باروری به 1.7 درصد رسیده و این نرخ با توجه به دو دهه افزایش جمعیت بیانگر این است که در حال دچار شدن به سقوط جمعیتی هستیم و این پارامترها در ادبیات جمعیت‌شناسی سقوط جمعیتی محسوب می‌شود، برهمین اساس است که مقام معظم رهبری نیز در سال‌های اخیر همواره هشدار داده‌اند که بتوانیم درباره جمعیت تحلیل درستی داشته باشیم و تصمیم درستی اتخاذ کنیم.

وی در ادامه به سیاست‌های کلی جمعیت که در اواخر اردیبهشت امسال توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شد، اشاره کرد و گفت: این سیاست‌ها می‌تواند راهگشای افزایش جمعیت کشور آنطور که باید و شاید، باشد. این سیاست‌ها 14 بند است که بند نخست آن ناظر براین است که جمعیت جوان باید همچنان جوان و پویا باقی بماند که لازمه آن تغییر نرخ باروری از 1.7 درصد به 2.1 درصد است.

رئیس سازمان ثبت احوال  ادامه داد: بند آخر سیاست‌های کلی جمعیت ناظر بر رصد کردن جمعیت کشور و 12 بند دیگر ناظر بر کیفیت جمعیت است؛ براساس بندهای ناظر بر کیفیت جمعیت باید موانع ازدواج آسان برداشته شود، خانواده‌ها به استحکام برسند، سبک ازدواج و خانواده ایرانی و اسلامی ترویج یابد. ارتقا و امید به زندگی جاری و ساری شود، سالمندان در محیط خانواده و جامعه تکریم و جمعیت در حال کار توانمندسازی شوند. همچنین از لحاظ جغرافیایی توازن جمعیتی صورت گیرد و مهاجرت‌ها نیز مدیریت شوند. علاوه براین جمعیت ایرانیان خارج از کشور به سرمایه گذاری در ایران تشویق شوند.

وی افزود: موارد مذکور موضوعاتی است که در فرازهای سیاست‌های کلی جمعیت مورد اشاره قرار گرفته است، امیدواریم با اجرای این سیاست‌ها توسط دستگاه‌های اداری و اجرایی کشور شاهد دستیابی به جامعه‌ای جوان و با نشاط، مستحکم با مبانی پایداری و نسلی سالم و صالح باشیم.