ریل‌گذاری ما در مذاکرات باید اصلاح شود/ احتمال توافق تا ضرب‌الاجل زیر ۱۰ درصد است/ دلواپسم

به گزارش گروه سیاسی «خبرگزاری دانشجو»، محمد جواد لاریجانی کارشناس ارشد مسائل سیاسی و راهبردی در برنامه تیتر شب گذشته شبکه خبر که به موضوع بررسی اصول در مذاکرات بین المللی و مذاکرات هسته ای و نیز تکنیکها و تاکتیکها در مذاکرات هسته ای اختصاص داشت در پاسخ به این سؤال که جایگاه مذاکرات در دیپلماسی را کجا می بینید و چقدر جایگاه مذاکرات در تأمین منافع ملی تعیین کننده است؟ گفت: دیپلماسی راه را برای نیل یک کشور به منافعش همراه می کند منتهی دیپلماسی به تنهایی کارگر نیست و مبتنی به توان ملی است.

وی با اشاره به اینکه مذاکرات در روابط بین ملتها یکی از قدیمی ترین مباحث است و از لحاظ تاریخچه حدود 2 هزار سال سابقه دارد گفت: معمولاً یک مذاکره مهم مثل مذاکره هسته ای که ما داریم از جمله مذاکرات مهم یک قرن گذشته است و مذاکراتی شبیه سالت یک و دو و تقریباً شبیه این مذکرات است و مذاکرات ساده ای نیست هم از لحاظ محتوایی و هم طرفهای مذاکره مهم است.

این کارشناس ارشد مسائل سیاسی و راهبردی افزود: یک مذاکره چارچوب دار و مناسب که در فنون مربوط به مذاکرات به دیپلماتها تعلیم می دهند باید 4  شاخصه خیلی مهم داشته باشد.

وی در توضیح این چهار شاخصه گفت: اول مذاکره کننده یک تصویر درستی از وضعیت خودش و طرف مقابل داشته باشد مثلاً امریکاییها گفته اند یکی از وسیع ترین تحریمهای بی سابقه در تاریخ را علیه ایران اجرا کردیم به نظرم این گفته درست است اما از آن طرف قضیه این است که ما هم یک شکست بی سابقه ای را نصیب غرب و همپیمانانشان کردیم چون اینها در رسیدن به مقاصدشان در کوتاه کردن یا کاهش توان اتمی ما ناکام بودند بنابراین اگر ما در مقاومت ملی مان در مقابل تجاوز غربی موفق بشویم فتح الفتوح کرده ایم.

وی گفت: یک تصویر درست، خیلی مهم است ما کجای کار هستیم در آستانه فتح الفتوح هستیم یا نه؟ فشارهای تحریم ها ما را به زانو در آورده و اینکه حالا برای نفس کشیدن هم نیاز به دلار داریم ما نباید الکی دشمن را کوچک بدانیم و خودمان را بزرگ و البته عکس این هم نادرست است و هر دو بد است.

وی افزود: دوم، داشتن استراتژی است این تحریم هایی که علیه ماست یک تجاوز آشکار به حقوق ملت ماست و فقط تحریم نیست و ابعادش وسیعتر از تحریم است. البته مرحله اول این تجاوز، نظامی نبوده اما تهدیدهای نظامی درونش هست، مشکلات امنیتی هم درونش وجود دارد و فقط ترتیب اینها را به هم زدند و حمله نظامی نکردند چون جرأتش را نداشتند. استراتژی ما رفع تجاوز است، استراتژی ما بده بستان نیست این مذاکرات برای رفع یک تجاوز بسیار وقیح و ظالمانه است.

لاریجانی افزود: سوم، تکنیک مذاکره است که خیلی مهم است، چطور می خواهید به هدف برسید، در دولت ما هم آقای دکتر روحانی آدمی است که ذهنش آشنا به مسائل بین المللی است هم تیم مذاکره کننده از دوستان قدیمی من هستند. سالها ما با هم کار کردیم و انصافاً افراد توانمندی هستند و از این جهت دل آدم قرص است که افرادی که مذاکره می کنند افراد آشنا به مسائل هستند.

وی افزود: به نظرم اسم تکنیک مذاکره دولت خودمان را می توانیم بگذاریم بیگ بنگ یعنی دولت می خواهد یک دفعه همه تحریمها را بردارد همه غل و زنجیرها را از پای اقتصاد ما باز کند که اگر بشود خیلی خوب است به نظرم این تکنیک امید به انجامش وجود دارد اما امکانش خیلی کم است چون کسانی که به حقوق ما تجاوز کردند در اثر صرف شعارهای ما در  تهران قطعنامه صادر نکردند بلکه بخاطر توانمندیهای ما قطعنامه صادر کردند.

لاریجانی گفت: مثلاً در بحث هسته ای از 160 سانتریفیوژ به 20 هزارتا رسید و نسل جدید راه اندازی شد و فردو درست شد و اگر این توانمندیها نبود که اینها به همین هم حاضر نبودند البته تکنیکهای مختلف هم وجود دارد یکی از آنها منعطف بودن است اما منعطف بودن برای رسیدن به هدف و جابجا کردن هدف خیلی بد است انعطاف در هدف نیست در راه رسیدن به هدف است.

این کارشناس ارشد مسائل سیاسی گفت: مذاکره اصولاً چیز خوبی است ما همیشه باید مذاکراتمان را ادامه بدهیم و مناقشاتمان را با مذاکره پیگیری کنیم، ما در دنیا خروس جنگی نیستیم،‌ ما طرفدار تنش نیستیم تنش ها باید مهار شوند و کاهش پیدا کنند و تنش را هم آنها به ما اعمال می کنند. به نظرم در مذاکرات ما باید تکنیکهای دیگر را هم در نظر داشته باشیم.

لاریجانی گفت: غربیها باید بدانند که ملت ما پشت مذاکره کنندگانمان و دولتمان محکم ایستاده اند چه مذاکرات نتیجه بدهد چه نتیجه ندهد. اگر دولت آقای روحانی در مذاکرات موفق بشود افتخار می کنیم اگر موفق نشود باز هم افتخار می کنیم که پای منافع نظام ایستادند پس دولت نباید احساس کند که حتماً این مذاکرات باید موفق بشود، باید مذاکره را خوب پیش ببرند و لذا منعطف هم باشند. احساس فشار برای پیشبرد مذاکره خوب نیست.

وی درباره چهارمین شاخصه یک مذاکره چارچوب دار و مناسب گفت: نقطه شروع مناسب در مذاکرات بین المللی خیلی مهم هست که شما از کجا شروع می کنید، دولت ما از غنی سازی شروع کرد و رفع تحریمها را بعنوان نتیجه می خواهد البته به نظرم این نقطه شروع خیلی مناسب نیست چون فقط غنی سازی نیست آن چیزی که در ان پی تی ممنوع شده ساختن سلاح هسته ای است، مثلاً حالا اگر شما یک کشتی جنگی بزرگی درست کنید سوختش با پیل و باطری اتمی باشد خب در اینجا چه می شود؟  شما انرژی هسته ای را بکار برده اید در یک ساختاری که رویش تفنگ هم هست ولی این موضوع ان پی تی نیست اینکه ما بگوییم ما صنایع هسته ای مان را مثلاً حتی در قسمتهای غنی سازی یک حد خاصی را می گذاریم که فقط می خواهیم با آن رآکتور بگردانیم، اینجا حقوق خودمان را درجه 2 کردیم، ما ملت ایران شهروند درجه یک صحنه بین المللی هستیم و حاضر نیستیم شهروند درجه 2 باشیم این بزرگترین دستاورد انقلاب ماست که استقلال را به ما هدیه کرده و برای پاسداری از این استقلال خیلی هزینه دادیم.

لاریجانی خاطر نشان کرد: شهروند درجه یک یعنی اینکه تمام حقوقی که در ان پی تی آمده را داریم، ان پی تی سه پایه دارد، اول منع اشاعه سلاح هسته ای است که ما قاطعانه طرفدارش هستیم، دوم امحای آنهایی که دارند چرا امحا نمی کنند صریحاً طرفدار این هم هستیم و سوم همکاری، چرا همکاری نمی کنند؟ ان پی تی سند جامعی است که مرده است و ان پی تی را کسانی کشته اند که امروز بیشترین شعار طرفداری از آن را می دهند. نقطه شروع مذاکرات باید نقطه ضعف دشمن باشد.

محمدجواد لاریجانی در پاسخ به این سؤال مجری که پرسید: نقطه ضعف دشمن کجاست؟ گفت:  ان پی تی، ما باید از ان پی تی شروع کنیم که چرا اجرا نمی شود منافع ما در ان پی تی چیست؟ به نظرم تنها معادله معقولی که قابل طرح است یک معادله ای است که یک طرفش شفافیت و یک طرفش همکاری باشد کسی نباید از ما بیش از شفافیت جرأت مطالبه داشته باشد، شفافیت در چارچوب ان پی تی و ما هم حتماً در مقابل یک قدم شفافیت، یک قدم همکاری می خواهیم، اصلاً ما آژانس را که بعنوان لولو خرخره که قبول نداریم، اگر بنا بر این بود چرا وارد ان پی تی شدیم چرا پذیرفتیم ما به سه پایه ان پی تی که اعتقاد داریم اما نه تنها همکاری وجود ندارد بدترین تحریمها و محاصره ها را علیه ما وضع کردند، البته نقطه شروع نه اینکه بی ربط باشد اما می خواهم بگویم که نخست مذاکره روش درستی است، دوم: در مذاکره نباید فکر کنیم که یک راه مذاکره وجود دارد و همان یک راه را مستقیم برویم تا سرمان به سنگ بخورد.

لاریجانی گفت: این مذاکره برای تأمین اهداف ملی ماست و این اهداف اصلی هستند ان شاء‌ الله این مذاکرات موفق می شود همه ما آرزویمان است و افتخار می کنیم به دولتی که در این مذاکرات مهم توفیقات عظیم داشته باشد که البته تا الآن هم توفیقات خوبی داشته است ولی اگر مذاکرات با افت و خیزی مواجه شد من بعنوان برادر کوچک به این دوستان پیشنهاد می دهم که منعطف باشند ما ریل گذاریمان را باید اصلاح کنیم ریل های دیگری هم در مذاکرات وجود دارد.

لاریجانی درباره ارزیابی اش با توجه مذاکرات فعلی بر پایه این 4 محوری که برشمرد گفت: اولاً من امیدوارم ، ثانیاً نگرانی و دلواپسی دارم ثالثاً به نظرم راههای پیشبرد وجود دارد، من نه تنها مخالف مذاکره نیستم معتقدم باید مذاکرات را از ریل بعد به سمت ریل بهتری بگذاریم.

وی در تشریح ریل بد و روش اصلاح آن گفت: نخست اینکه دولت و مذاکره کننده های ما آدمهای حرفه ای و قوی هستند، بچه های خودمان و ملت هستند و خدا را شکر که مذاکرات دست اینهاست، ثانیاً مردم از این مذاکره کنندگان و مذاکرات حمایت خوبی دارند و مقام معظم رهبری یک سرمایه ای است برای هدایت این مذاکرات، اینها توانمندی ملی ماست.

لاریجانی افزود: دلیل دیگر که بسیار مهم است نیاز امریکاست به اینکه این مذاکره به یک جایی برسد، امریکاییها بیش از ما نیاز دارند، امریکاییها در کل این مذاکرات را باید به یک جایی برسانند، این جایش مهم است، بودن تحریمها برای آنها خیلی کلیدی است و می خواهند مذاکرات را به جایی برسانند که اینقدر عدم توفیق تحریمها آشکار نشود، دموکراتها و جمهوریخواهها هر دو می خواهند این اتفاق بیفتد، البته جمهوریخواه ها می خواهند به دست دموکراتها اتفاق بیافتد و بعد هم بگویند که مسائل بعدی هم به عهده آنها باشد.

لاریجانی گفت: برای اوباما هم بسیار مهم است این مذاکرات به جایی برسد.

کارشناس ارشد مسائل سیاسی و راهبردی گفت: آژانس بین المللی انرژی اتمی یکی از کریه ترین نهادهای بین المللی است و جز نوکری برای اجانب علیه ما کار دیگری نکرده است.

محمدجواد لاریجانی در ادامه سخنان خود در برنامه تیتر شبکه خبر افزود: آمریکایی ها می دانند تحریمهای آنها موفق نبود و چشم انداز من این است که تحریم ها در بخش های بسیار وسیعی معلق می ماند اما 60 درصد درآمد نفتی ما را اجازه می دهند بیاید.

وی گفت: آژانس بین المللی انرژی اتمی باز هم برای ما مسئله سازی می کند و چون ما مزه دلار نفتی را چشیدیم برای اینکه قطع نشود بهای بیشتری پرداخت می کنیم و راهبرد آمریکا همین است و این چیزی نیست که ما در پی آن هستیم.

لاریجانی گفت: برداشتن یک باره همه تحریم ها هدف ماست.

وی افزود: من دلواپسم و این واژه به این معنی است که ما پشت سر دولت هستیم و خواهان موفقیت او هستیم اما در عین حال نگران و دلواپسیم.

لاریجانی گفت: علت دلواپسی ما این است که طرف ما دشمن متجاوز است و از همه امکانات برای تجاوز خود استفاده می کند.

وی افزود: محصول تمدن سکولار غربی ،‌ حکومت هایی هستند که در تعامل با دیگر ملل،‌ خط قرمزی ندارند.

لاریجانی با بیان اینکه اگر ریل ما محکم بود دلواپسی و نگرانی ما کمتر بود گفت: ریل گذاری ما نقطه آسیب دارد از جمله اینکه تصور ما این است که به هر قیمتی باید تحریمها علیه ما برداشته شود.

وی افزود: ریل گذاری برد ـ برد را علامت بدی می دانم زیرا این بیان کننده این است که دولت ما یک چیزی به طرف خواهد داد.

کارشناس ارشد مسائل سیاسی و راهبردی گفت: جمهوری اسلامی دموکراسی جدیدی را در جهان اسلام تجربه کرد و این دموکراسی مبتنی بر عقلانیت اسلامی، ایران تو سری خور نوکر غرب را به ایران پیشرفته و مؤثر در منطقه و قدرتمند تبدیل کرده است به همین علت به ایران تجاوز کردند.

لاریجانی با بیان اینکه شفافیت در مقابل همکاری باید باشد ادامه داد: در امضای تعهدات بین المللی باید زرنگ باشیم و نباید سریع زیر بار تعهد برویم از جمله اینکه نیازی نیست ما به سرعت پروتکل الحاقی ان پی تی را امضا کنیم و باید 15 سال طول بکشد تا آن را امضا کنیم.

این کارشناس مسائل سیاسی افزود: اگر جای مذاکره کنندگان بودم می گفتم پروتکل الحاقی ابتدا باید برود مجلس تصویب شود و حدود 10 تا 15 سال باید طول بکشد تا پروتکل الحاقی مناسب کشور خودمان را امضا کنیم.

لاریجانی گفت: من دشمن تراش نیستم اما نباید دشمن را رنگ کنیم و بگوییم او دوست است ضمن اینکه نباید کاری کنیم که دشمن فکر کند ما پشت سر دولتمان نیستیم.

وی افزود: در مسئله تحریم ها فقط تحریم نیستیم بلکه با یک تجاوز روبرو هستیم و ترور دانشمندان ما نمونه ای از این تجاوز است.

کارشناس ارشد مسائل سیاسی و راهبردی گفت: دشمن ما در رفتارش هیچ نورمی ندارد.

لاریجانی افزود: احتمال اینکه تا تاریخ ضرب الاجل 10 تیر به یک نتیجه قابل قبولی در مذاکرات هسته ای برسیم را زیر 10 درصد می دانم حتی اگر تا این تاریخ به توافق نهایی نرسیم ، شکست نخوردیم.

وی گفت: راز آقایی و درخشش ما در منطقه این است که متکی به اسلام هستیم و خودمان بر روی پای خودمان ایستادیم و استقلال مبتنی بر عقلانیت اسلامی داریم.

لاریجانی افزود: ما باید نقشه راه خودمان را درست کنیم و هرگز منتظر نتیجه نباشیم و باید مبتنی بر توان ملی خود، مسائل خود را حل کنیم.

وی گفت: حق غنی سازی مال ما بوده است اما آنها این حق ما را لغو کردند بنا براین سخن گفتن از حق غنی سازی صحیح نیست زیرا حق ما مسلم است و دشمن نسبت به حق غنی سازی ما تجاوزاتی داشت اما اکنون یک قدم به عقب رفته است.

لاریجانی افزود: حق ما صدقه آمریکا نیست بلکه آن چیزی است که هر کشور عضو سازمان ملل و ان پی تی از آن برخوردار است.

وی گفت: عقب نشینی غرب در مقابل اعمال حق غنی سازی جمهوری اسلامی ایران پیروزی بسیار بزرگی برای ماست.

لاریجانی در پاسخ به این پرسش که آیا طولانی شدن مذاکرات به نفع ماست یا به ضرر ما گفت: مسلماً این موضوع به نفع آمریکایی هاست و آنها نمی خواهند این مذاکرات شکست بخورد زیرا نمی خواهند ایران دوباره برگردد و پیشرفت های هسته ای را ادامه دهد از طرفی احساس می کنند تحریم ها اثر گذاشته است به ویژه با سخنان مسئولان احساس می کنند تحریمها مؤثر است بنا براین می خواهند تأثیرات تحریم ها را ادامه دهند.

وی افزود: آمریکایی ها تا اجلاس سازمان ملل این مذاکرات را ادامه می دهند و لذا به نظرم مذاکرات تا تیر به نتیجه نمی رسد و مهر و یا آبان به نتیجه خواهد رسید.

لاریجانی گفت: منتقد توافقات ژنو هستم البته زحمات خوبی کشیدند اما ریل گذاری مناسب نیست زیرا ابهام زیادی دارد.

وی افزود: البته به کارگیری ابهام در مذاکرات بد نیست زیرا به این علت ابهام در مذاکرات به کار گرفته می شود تا مذاکرات شکست نخورد.

لاریجانی گفت: طرفدار بکارگیری ابهام هستم اما باید استفاده دو سویه کنیم و نگذاریم فقط طرف مقابل این ابهامات را به نفع خودش تفسیر کند و ما در مقابل ساکت باشیم چون در این صورت تفسیر آنها از ابهامات تثبیت می شود.