لزوم برنامه‌ریزی بازار سرمایه برای دوران پس از تحریم/ لزوم عقد قرارداد سرمایه گذاری جدید/ آثار مثبت توافق از دی نمایان می شود

به گزارش گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»؛ در این نشست کاری، بهروز خدارحمی دبیر کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران با تبیین سرفصل‌های برجام هسته‌ای، به برخی از آثار و نتایج احتمالی حذف تحریم‌ها بر فضای کسب و کار کشور اشاره کرد.

در ادامه عبدالرسول دری اصفهانی از اعضای انجمن حسابداران انگلستان و شریک موسسه حسابرسی کوپرز ضمن بررسی آثار و مزیت‌های توافق هسته‌ای بر اقتصاد سیاسی ایران عنوان کرد: نتیجه نهایی توافق برجام، حذف تحریم‌های هسته‌ای ایران با آغاز فصل جدید در فضای سیاسی و اقتصادی ایران است. این در حالی است که تحریم‌های کشور آمریکا علیه ایران تنها برای اتباع آن صلاحیت داشته و برخی موانع در مسیر حذف تحریم‌ها ناشی از قوانین و مقررات خاص این کشور است.

در ادامه این جلسه، سیروس ناصری سفیر اسبق ایران در ژنو و از اعضای سابق تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشور به تشریح چارچوب‌های توافق هسته‌ای پرداخت و گفت: آنچه که از مجموع نتایج توافق هسته‌ای ایران با غرب به دست آمده شامل رفع موانع تجاری در حوزه‌های مختلف از قبیل کشتیرانی، بانک، بیمه، خرید و فروش‌های نفتی و مالی کشور است.  از سویی دیگر یکی از دشواری‌های توافق هسته‌ای همواره نحوه تنظیم چارچوب‌های آن برای تسهیل مسیر سرمایه‌گذاری بلند مدت در کشور بوده است.

وی افزود: از همان ابتدای مذاکرات روشن بود که رئیس جمهور آمریکا اقتدار چندانی برای لغو همه تحریم‌های ایران در کنگره نمایندگان این کشور را ندارد، بنابراین لازم بود تا تیم مذاکره کننده هسته‌ای تنها در حیطه تحریم‌های هسته‌ای متمرکز شود و سایر تحریم‌ها باقی بماند.

 وی ادامه داد: برای رفع تحریم‌های ایران موانعی از قبیل قوانین دست و پاگیر کشور آمریکا همواره باعث ایجاد مشکلاتی در مسیر توافق هسته‌ای می‌شد، از طرفی قرار نبود از همان ابتدا همه تحریم‌های اشخاص حقیقی و حقوقی به طور یک جا برداشته شود. از سوی دیگر با توجه به اصرار ایران مبنی بر رد توافق در صورت عدم تحقق خواسته ها و تصمیم به عقب‌نشینی از برخی تعهدات قید شده در توافق باعث شد که دوره مذاکرات هسته‌ای نسبت به برنامه‌های قبلی طولانی‌تر شود.

ناصری در عین حال بر لزوم ایجاد  تمهیداتی پافشاری شد از جمله تأکید بر عدم اعمال دوباره تحریم‌ها و نیز اعمال آئین‌نامه‌ها، مقررات و مصوبه‌های قانونی که به طور عملیاتی به اقتصاد و سیاست‌ ایران اثر می‌گذارد، باید به طور بی‌طرفانه اعمال شود، همچنین اروپایی‌ها متحد شده‌اند که با برقراری دوباره تضامین قبلی هرگونه اختلافی در چارچوب توافق هسته‌ای در کمیته‌ای مشترک و با حضور نمایندگانی از طرف‌های مورد اختلاف بررسی و پیگیری شود.

ناصری با بیان اینکه به پیوست توافق هسته‌ای، ضمائم دو بخشی در زمینه حذف تحریم‌ها و آثار رفع آنها آورده شده،‌ عنوان کرد: این ضمائم برای اروپایی‌ها کاملاً روشن بوده و حاکی از این موضوع است که روابط سیاسی و اقتصادی باید به وضعیت عادی خود باز گردد.

وی افزود: در حال حاضر تبلیغات گسترده‌ای علیه همکاری با ایران از سوی صهیونیست‌ها و برخی کشورهای خاورمیانه وجود دارد و باید دانست با فرض توافق  هسته‌ای از سوی کنگره آمریکا، کماکان مخالفت‌ها با توافق ایران و غرب وجود خواهد داشت، در این زمینه نقش سرمایه‌گذاران کشور از اهمیت بسیاری برخوردار است.

وی با بیان اینکه انتظار می رود برچیده شدن تحریم‌ها به طور رسمی از اواخر سال میلادی جاری (دی‌ماه 94)عملیاتی شود، عنوان کرد: با توجه به زمان پیش‌بینی شده در توافق برجام مبنی بر حل و فصل اختلافات هسته‌ای در شورای حکام، نمی‌توان انتظار داشت که اجرایی شدن مفاد هسته‌ای پیش از دسامبر اجرایی شود.

این عضو سابق تیم مذاکره هسته‌ای گفت: بر این اساس باید از هم‌اکنون مقدمات رایزنی و گفت‌وگو با مؤسسات مهم بین‌المللی در بالاترین سطح ممکن از سوی حوزه‌های سرمایه‌گذاری کشور کلید زده شود تا در عمل پس از عملیاتی شدن توافق هسته‌ای، زمان اجرای قراردادهای بزرگ بیش از 2 تا 3 ماه طول نکشد. در عین حال باید به منظور جلوگیری از برخی اقدام‌های کارشکنانه، قراردادهای منعقد شده با طرف‌های تجاری و سرمایه‌گذاری به طور محرمانه بسته شود، به این ترتیب پس از اجرایی شدن توافق هسته‌ای و رونمایی از چند قرارداد تجاری می‌توان به شکسته شدن جوّ روانی حاکم بر توافق هسته‌ای و ترس ناشی از همکاری با ایران پایان داد. در چنین شرایطی شرکت‌ها نیز با هدف همکاری مشترک با ایران، گوی سبقت را از یکدیگر خواهند ربود.

ناصری بر این باور است که آنچه برای شرکت‌های تجاری و سرمایه‌گذاری غربی مورد توجه قرار خواهد گرفت نتایج ناشی از بررسی موسسات حقوقی از مفاد برجام و همچنین دستورالعمل‌های بانک‌های مرکزی کشورها و آنچه که باعث تعدیل صادرات و مقررات ناشی از حذف تحریم‌ها خواهد بود.

عضو اسبق کمیته قطعنامه 598 ایران در سازمان ملل عنوان کرد: آنچه که باید بیش از همه به آن توجه داشت اینکه طرفین تجاری غربی بیش از همه تلاش خواهند کرد تا به نوعی خود را از تعهدات معاف کنند تا ریسک طبعات احتمالی بازگشت مجدد تحریم‌ها را به گردن نگیرند.

وی گفت: اینکه قراردادهای تجاری چگونه با طرف‌های مقابل بسته شود از اهمیت بسیاری برخوردار است، باید مراقب بود که این موضوع‌ها به رویه‌ای پایدار در سایر قراردادهای تجاری تبدیل نشود و طرف‌های غربی شرایط خود را به شرکت‌های ایرانی تحمیل نکنند، بنابراین سرمایه‌گذاران و شرکت‌های تجاری ضمن مشورت با وزارت امور خارجه به گونه‌ای باید رفتار کنند که قراردادهای همکاری به صورت دو طرفه با غربی ها بسته شود.

ناصری افزود: باید دانست تحریم‌ها به طور موثر برداشته می‌شود و تمام روابط تجاری و صنعتی بین ایران و غربی‌ها به وضعیت عادی باز خواهد گشت، اراده ایران بر اجرای صحیح مفاد برجام حاکم شده و طرف‌های غربی نیز به طور واقعی قصد رفع تحریم‌ها و عدم بهانه‌جویی هستند. از این رو چشم‌انداز ناشی از آثار توافق هسته‌ای بر اقتصاد و سیاست کشور مثبت بوده و تحولات خوشایندی را رقم خواهد زد.

در بخش دیگری از این نشست محمد سعیدی ، مدیرعامل جدید شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی و سرپرست پیشین شستا با طرح این پرسش که باید قبل از هرچیز نوع مذاکره با طرف‌های غربی بررسی شود و اینکه چه مدل‌هایی برای فعالیت‌های خود در دوران پس از تحریم طراحی کرده‌ایم، عنوان کرد: فضایی که با زحمت مذاکره کنندگان هسته‌ای کشور هم‌اکنون فراهم شده، ایجاد یک فرصت برای همه فعالان اقتصادی است. شرایط پس از توافق هسته‌ای به تدریج تبدیل به ایجاد روابط عادی و موثر در فضای سیاست خارجی کشور خواهد شد و اقتصاد ایران را به شرایط عادی باز خواهد گرداند. از این رو می‌بایست با ایجاد کارگروه‌های جدید و با فرض اینکه برندهای اروپایی قصد مذاکره با کشور را دارند بر روی ایجاد کمیته‌های تخصصی و به روز سرمایه‌گذاری تمرکز و تأکید کرد.

وی افزود: نوع روابط و مشارکت بانک‌ها و شرکت‌های بیمه‌ای دنیا و مدل‌های سرمایه‌گذاری آنها نسبت به 5 سال گذشته کاملاً دگرگون شده و باید مطابق با شرایط جدید، گفت‌وگوها و قراردادهای سرمایه‌گذاری متحول شوند.