نوبخت سرخم کرد یا ژست گرفت؟

گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو،‌ این‌که آیا بازدید روز گذشته‌ی نوبخت از غرفه «خبرگزای دانشجو» و حضور ایشان در نمایش «اعتراض سکوت» را باید به حساب کوتاه آمدن دولت از مواضع پرخاشگرانه‌ی خود علیه منتقدین گذاشت یا گرفتن ژست آزادی بیان؟ هنوز چندان روشن نیست، با این همه بهتر است این اتفاق را به فال نیک گرفت، و به تجدید نظر دولت نسبت به مواضع تند و تیز خود علیه رسانه‌های مستقل و مردمی امیدوار بود.

سخنرانی پرخاشگرانه و عصبی چند روز گذشته‌ی روحانی در افتتاحیه‌ی نمایشگاه مطبوعات، که در آن تقریباً به همه‌ی منتقدین و حتی ارکان نظام حمله کرد، واکنش‌های فراوانی را از سوی مردم و افکار عمومی برانگیخت، مردمی که دلیل این همه عصبانیت ایشان را متوجه نمی‌شدند و احتمالاً هم‌چون گذشته آن را به حساب خُلق و خوی تند ایشان و صبر و بردباری اندک وی می‌گذاشتند. با این همه مشاورین و هواخواهان آقای رییس‌جمهور بیشتر از هر کس دیگری از تأثیرات سوئی که این دست پرخاشگری‌ها می‌تواند روی محبوبیت شکننده و وجهه‌ی دولت نزد افکار عمومی بگذارد، با خبر بودند. به این ترتیب احتمالاً نخستین منتقد سخنرانی توجیه ناپذیر وی هواداران و مشاورین ایشان بودند.

سخنرانی جنجالی و حاشیه‌ساز روحانی در آیین افتتاح نمایشگاه دولتی مطبوعات، واکنش‌های فراوانی را از سوی رسانه‌های مختلف وکارشناسان برانگیخت. مردم متحیر بودند؛ چگونه ممکن است در نمایشگاه مطبوعات که باید تجلی‌گاه  چندصدایی و تحمل صدای مخالف باشد، عنان سخن از دست داد و تمام‌قد منتقدین و دیگر مقامات نظام را آماج تندترین حملات قرار داد؟ کارشناسان معتقدند این دست سخنان تشنج آفرین نه تنها کمکی به دولت برای حل مشکلات معیشتی و اقتصادی پُرشمار مردم نخواهد کرد، بلکه اوضاع را خراب‌تر هم می‌کند.

سخنان غیرمسؤلانه‌ی آقای رییس جمهور اما؛ واکنش تند بسیاری از مقامات و ارکان عالی رتبه‌ی نظام را هم برانگیخت. از جمله رییس قوه‌ی قضاییه که دستگاه تحت امرش را آماج حملات غیرمدبرانه‌ی روحانی می‌دید. آیت الله آملی لاریجانی ضمن انتقاد شدید از روحانی، آن سخنرانی را مصداق بارز «افترا» و «اهانت» دانست و از ایشان خواست تا از سخنان متناقض و خلاف واقع اجتناب کند.

حملات «گازانبری» رییس‌جمهوری که خود را «حقوق‌دان» می‌خواند، محبوبیتش را در میان مردم به نحو بی سابقه‌ای کاهش داده، و موجبات واکنش صریح مقامات و شخصیت‌های مختلف نظام را فراهم آورده است. با این شرایط تصور اینکه مشاورین روحانی برای درآوردن سنگی که وی به چاه انداخته؛ به صرافت افتاده باشند، چندان بعید نیست. به ویژه این‌که استمرار خلق و خوی پرخاش‌جویانه‌ی ایشان نه تنها کمترین کمکی به حال نزار این روزهای دولت نمی‌کند، که آن‌را در معرض تهدید و فروپاشی قرار می‌دهد. به اعتقاد ناظرین سیاسی، حضور نوبخت در نمایشگاه بی ارتباط با چاره اندیشی مشاورین روحانی برای جمع و جور کردن حملات گازانبری‌اش نیست. به این ترتیب روز گذشته «استاد توجیه» ایران در نمایشگاه حضور پیدا کرد، و ضمن دلجویی از همه‌ی خبرنگاران (از جمله رسانه‌های انصراف دهنده از نمایشگاه)، از نمایش «اعتراض سکوت» در غرفه‌ی «خبرگزاری دانشجو» نیز بازدید کرد.

از همان صبح روز گذشته؛ وقتی خبر دعوت آقای سخنگو از رسانه‌های منتقد و انصراف دهنده از نمایشگاه دولتی مطبوعات؛ از جمله «خبرگزاری دانشجو»، برای حضور و شرکت در نشست خبری ایشان در مصلی منتشر شد، بسیاری از خبرنگاران و فعالین رسانه‌ای آن را در راستای تغییر رویه‌ی دولت و کوتاه آمدن از مواضع عصبی آقای رییس‌جمهور ارزیابی کردند. با این همه برخی دیگر از ناظرین سیاسی با توجه به استقبال کم‌شور و نومیدکننده‌ی مردم از نمایشگاه امسال، آن‌را ترفندی برای شلوغ‌تر کردن آن و استفاده‌ی تبلیغاتی از حضور این رسانه‌ها می‌دانستند.

با این همه نوبخت آمد، و با حضور و پاسخگویی خود در نشست خبری در نمایشگاه مطبوعات، کوشید تا فضایی را که روحانی با سخنان نسنجیده‌اش متشنج کرده بود، قدری تلطیف کند. وی همچنین در ادامه‌ی برنامه‌ی خود ضمن بازدید از رسانه‌های مختلفِ حاضر در نمایشگاه امسال، از غرفه‌ی «خبرگزاری دانشجو» نیز که با «اعتراض سکوت» خود؛ نماد و نماینده‌ی رسانه‌های مستقل و منتقد دولت محسوب می‌شد، بازدید کرد، و در همان‌جا به سؤالات خبرنگاران پاسخ گفت. حضوری که می‌تواند امیدبخش یک تغییر باشد؛ تغییر رویکرد دولت به سمت و سوی تعامل و تحمل رسانه‌های مردمی، به جای حمله به آن‌ها و خفه کردن‌شان.

با این همه هم‌چنان درباره‌ی پشت‌ پرده و انگیزه‌ی واقعی بازدید نوبخت از نمایش اعتراض سکوت در «خبرگزاری دانشجو»، تردیدهای جدی وجود دارد. برخی ناظرین سیاسی معتقدند با توجه به بحران محبوبیت دولت که بخشی از آن نتیجه‌ی سخنان تفرقه‌افکنانه‌ی روحانی است، دولت این روزها بیشتر از هر زمان دیگری به جلب نظر و حمایت رسانه‌های مردمی نیازمند است، به این ترتیب آن‌ها رویداد اخیر را حرکتی صرفاً نمایشی و در راستای کسب محبوبیت برای دولت، و هم‌چنین گرفتن ژست «آزادی بیان» در برابر دوربین‌ها و خبرنگاران رسانه‌های مختلف ارزیابی می‌کنند.

به هر ترتیب «خبرگزاری دانشجو» امیدوار است بتواند دیدار روز گذشته‌ی نوبخت را بیشتر از آنکه حرکتی تبلیغاتی بداند، نشانه‌ای از تغییر رویکرد دولت نسبت به رسانه‌های منتقد ارزیابی کند. تغییر رویکردی که با توجه به حساسیت زمان و کارهای پرشمار و روی زمین مانده‌ی بسیاری که دولت برای رفع و رجوع مشکلات معیشتی و اقتصادی مردم در فضای پسابرجام دارد، بیشتر از هر زمان دیگری ضروری است. به نظر می‌رسد دولت و تیم مشاورین آقای رییس‌جمهور به این نتیجه رسیده باشند که با دعوا و پرخاشگری نمی‌توان مملکت‌داری کرد و به جای بستن دهان منتقدین می‌باید به فکر درمان دردهای پُرشمار این مردم بود.