تحلیل بلومبرگ از آشفتگی کنونی بازار نفت اوپک

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، بلومبرگ اعلام کرد، اوپک برای ماموریت اصلی که به خاطر آن تاسیس شده است تلاش نمی کند و اداره بازار نفت را رها کرده است. این امر، کاهش قیمت نفت برنت به کمترین سطح خود در هفت سال گذشته را در پی داشته است.

برای علی النعیمی وزیر نفت عربستان سعودی - قدیمی ترین وزیر نفت اوپک - احتمالا مثل این است که تاریخ تکرار می شود.

چندین حادثه مشابه میان وضعیت فعلی اوپک و وضعیت آن در سال های 1997 تا 1999، که این گروه کنترل بازار را از دست داد و قیمت نفت به کمتر از 10 دلار در هر بشکه رسید، وجود دارد.

در حالی که سرمایه گذاران ممکن است ندانند که آیا بازارها این بار هم از روند مشابهی نظیر آن زمان تبعیت می کنند یا نه، مهم است به یاد آوریم که اوپک از بحران دهه 1990 بیرون آمد و افزایش قیمت ها تا تقریبا 150 دلار در هر بشکه را تجربه کرد. اگر حوادث مشابه باشند، بازارها می توانند به طور اجباری از روند مشابهی تبعیت کنند.

** اعضای بزرگ اوپک تولید را افزایش می دهند

نزدیک دو دهه پیش، ونزوئلا یک جهش رشد داشت که تولید نفت آن را از 2.2 میلیون بشکه در روز در سال 1992 به 3.5 میلیون بشکه در روز در 6 سال بعد رساند.

عربستان سعودی با افزایش تولید و عرضه نفت به بازارها، به این امر واکنش نشان داد. از اوایل سال جاری میلادی نیز عربستان سعودی باز هم افزایش تولید را پیشه کرده و با رکورد 10.6 میلیون بشکه در روز، نفت تولید می کند. این در حالی است که ایران نیز قصد دارد سال میلادی آینده پس از لغو تحریم ها، تولید خود را یک میلیون بشکه در روز افزایش دهد.

** کاهش رشد اقتصادی در آسیا
همزمان با افزایش تولید اوپک در سال 1997، آسیا دچار رکود اقتصادی شد. کاهش ارزش «بات»، واحد پولی تایلند در ژوئیه آن سال موجب آغاز بحران مالی شد که اندونزی، مالزی، فیلیپین سنگاپور و تایلند را دچار رکود اقتصادی کرد.
براساس آمار صندوق بین المللی پول (IMF)، تولید ناخالص داخلی این گروه که پیش از این رکود به طور متوسط 7.5 درصد بود، در سال 1998 به میزان 8.3 درصد کاهش پیدا کرد و اقتصاد گروه کوچک شد. هم اکنون آسیا دچار رکود نشده است، اما چین کمترین رشد خود در 25 سال اخیر را تجربه می کند.

**پیوستن دوباره اندونزی به اوپک

پیش از سال 1997، درست همزمان با شروع بحران اقتصادی در آسیا که قیمت های نفت را به 10 دلار در هر بشکه کاهش داد، اوپک در نشستی در پایتخت اندونزی تصمیم گرفت سهمیه تولید این سازمان را افزایش دهد.

وزیران نفت کهنه کار اوپک هنوز هم اشاره می کنند که «شبح جاکارتا» بر تصمیم ها آنها سایه انداخته است. اندونزی پس از آنکه در سال 2009 از اوپک جدا شد، اکنون دوباره به این گروه پیوسته است.

** ال نینو

کاهش قیمت نفت در سال های 1997 تا 1999 با پدیده ال نینو هم زمان شد که با گرم شدن سطح اقیانوس ها در منطقه استوایی اقیانوس آرام و گرم تر از معمول کردن نیمکره شمالی، مانع افزایش تقاضا برای سوخت گرمایشی شد.

براساس اعلام سازمان هواشناسی استرالیا (the Bureau of Meteorology of Australia)، پدیده ال نینو در سال 2015 به لحاظ حوادث ثبت شده، قابل مقایسه با این پدیده در سال های 1997 تا 1999 است. موجودی نفت گرمایشی در آمریکا و شمال اروپا بالاست و امکان دارد موجب کاهش تقاضای نفت خام شود.

** نعیمی در برابر زنگنه

همانگونه که تقریبا دو دهه پیش اتفاق افتاد، النعیمی وزیر نفت عربستان سعودی و بیژن زنگنه وزیر نفت ایران در نشست وین در تاریخ چهارم دسامبر (13 آذر) مقابل هم ایستادند. هر دو یک تاریخ طولانی در کار کردن با یکدیگر برای برطرف کردن وضعیت مازاد عرضه نفت در بازارها دارند، اما به نظر می رسد این بار اختلاف ها بیشتر است، زیرا دو کشور در مساله سوریه، یمن و عراق در مقابل یکدیگر قرار دارند و این امر بر همکاری آنها در زمینه نفت نیز اثر می گذارد.

** تغییر سیاسی در ونزوئلا

در دسامبر 1998 با برنده شدن هوگو چاوز در انتخابات ریاست جمهوری، عصر سوسیالیسم در این کشور آغاز شد و تولید نفت کاهش یافت؛ ونزوئلا یک تغییر سیاسی ناگهانی را تجربه کرد.

سیاست های چاوز بتدریج موجب کنار گذاردن بسیاری از سرمایه گذاران خارجی نفت در این کشور شد و این کشور در کاهش تولید نفت به عربستان سعودی پیوست و یک دهه افزایش تولید نفت در این کشور پایان یافت.

اینک پس از 16 سال بدون وقفه حکومت طرفداران چاوز، هم اکنون تولید نفت خام این کشور 10 درصد کاهش یافته و اپوزیسیون این کشور بتازگی برنده نخستین انتخابات خود شده و اکثریت کنگره را به دست آورده است.