یادداشت
گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو؛ صندوق جمعیت سازمان ملل متحد، جمعیت بالای 60 سال ایرانیان را 8.3 درصد، و جمعیت بالای 65 سال را 5.7 درصد اعلام کرده است، ایران پیر می‌شود و مانند بسیاری از کشورهای جهان مثل کانادا، فرانسه و آلمان نیازمند حمایت از خانواده‌ها برای فرزندآوری است. کانادا در سال‌های 2016 و 2017 برنامه 19.6 میلیارد دلاری جوان‌سازی جمعیت خود را عملی می‌کند اما در ایران وضع به گونه دیگری است.
اردیبهشت 93 و یک روز پس از ابلاغ سیاست‌های کلی جمعیت محمدباقر نوبخت گفت: «با توجه به اینکه اجرای این سیاست های ابلاغی نیازمند بسترهای حقوقی است، درباره این سیاست‌ها و هم سیاست‌های دیگری که بعد از اجرا شدن قانون برنامه پنجم توسعه ابلاغ شده است، موارد را در لایحه برنامه ششم توسعه خواهیم دید».
نوبخت تا حدودی به قول خود عمل کرد، و در پیش‌نویس لایحه پیشنهادی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی که برای اصلاح روی میز هیئت وزیران قرار گرفت برخی از محورهای سیاست‌های کلی جمعیت درج شد، از جمله این سیاست‌ها «حمایت از نهاد خانواده، افزایش نرخ باروری به بالاتر از سطح جانشینی، رفع موانع ازدواج و تسهیل تشکیل خانواده، حمایت از زوج‌های نابارور برای فرزندآوری، حمایت از زوج‌های دارای فرزند و افزایش سهم جمعیت مناطق کم‌تراکم، مناطق مرزی و حاشیه خلیج فارس و دریای عمان براساس آمایش سرزمین» بود.
اما به یکباره، رویکرد دولت تغییر کرد و همه آن گزاره‌های امیدوارکننده از لایحه احکام مورد نیاز برنامه ششم حذف شد و کسانی که افزایش جمعیت را نیازمند سیاستگذاری می‌دانستند و دیگران را به استفاده از داغ و درفش برای جوان‌سازی جمعیت متهم می‌کردند تمام توان خود را به کار گرفتند تا آنچه که آن را مسائل زنان و خانواده می‌نامند در برنامه ششم مورد تاکید ویژه قرار گیرد، شهیندخت مولاوردی حاصل تلاش بی‌وقفه خود را در عبارت «عدالت جنسیتی» ماده 26 نظاره می‌کند، در حالی که ارتباط این واژه مبهم با جوان‌سازی جمعیت مشخص نیست.
طرف دیگر ماجرا محمدجلال عباسی‌شوازی، رئیس موسسه رئیس موسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور است که چندروز قبل در حضور وزیر علوم، از همکاری موسسه متبوعش در تدوین برنامه ششم توسعه و نیز تعامل با دستگاههای سیاستگذاری و تهیه سند جامع جمعیت خبر داد. این اظهارات ابهام‌آفرین این سوال را در ذهن خانواده‌ها مطرح می‌کند که چطور ممکن است با همکاری بالاترین سطح مطالعه و پایش وضعیت جمعیتی کشور، سیاست‌های جمعیت از برنامه ششم حذف شوند؟
سیاست‌های جمعیتی در لحظه به نتیجه نمی‌رسند، و یک رویداد جمعیتی نظیر پیری، کاهش نرخ باروری و افزایش سن ازدواج نتیجه سیاست‌های دهه‌های پیشین است، و برای حل آن در دهه‌های آینده، باید هم‌اکنون سیاستگذاری کرد. علی رغم اینکه برای جلوگیری از تبعات پیری جمعیت در ایران بسیار دیر شده است ولی برنامه ششم توسعه بستر مناسبی برای درج این سیاست‌ها و کاهش اثرات سالخوردگی است، اینکه چگونه چند بند از مهم‌ترین بخش‌های لایحه احکام برنامه ششم حذف می‌شود و جای آن به برابری جنسیتی پرداخته می‌شود، سوالی است که باید دولت به آن پاسخ دهد.
ارسال نظرات