حذف یارانه‌ها از سوی دولت خلاف قانون و شرع است/ پرداخت‌های نقدی تا سال‌ها باید ادامه پیدا کند

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، دکتر حجت الله عبدالملکی اقتصاددان و استاد دانشگاه به سوالات ما در خصوص مباحث مربوط به یارانه نقدی پاسخ گفت.

آقای دکتر! این روزها بحث یارانه داغ است و دولت چراغ خاموش عده‌ای را حذف می‌کند. نظر شما درخصوص این رفتار دولت چیست؟

در وضعیت فعلی اقتصاد ایران یارانه یک تکلیف برای دولت است که هم در چارچوب قانون هدفمندی یارانه، هم در چارچوب قانون اساسی است. اصل 43 قانون اساسی می گوید که دولت باید به وضعیت معیشت مردم کمک کند. به خاطر آزاد سازی قیمت و مدیریت بد اقتصاد 70 درصد جامعه تحت فشار قرار گرفته‌اند و دولت موظف است بخشی از مشکلات مردم را جبران کند. دسته کم 70 درصد جمعیت ما به یارانه ها نیازمندند. در مبانی اقتصاد اسلامی موضوعی داریم به تحت عنوان تکافل اجتماعی که به معنای این است که دولت وظیفه دارد معیشت مناسب را تامین کند. اگر شرایط کلان اقتصاد امکان این که خودشان با کار و تلاش به معیشت دست پیدا کنند را ایجاب نکند دولت باید مستقیم کمک کند. البته باید جمعیت را توانمند کنیم تا نیازمند این وجوه نباشند اما فعلا تا چندین سال آینده بعید می دانید این امر تحقق پیدا کند لذا پرداخت یارانه باید ادامه یابد.

گفته می‌شود دولت نمی‌تواند پول یارانه را تأمین کند. این موضوع صحت دارد؟

یک بحث مطرح می شود که آیا می شود مبالغ یارانه را تهیه کرد یا خیر اولا این در قانون دیده شده که 50 درصد درآمد آزادسازی به اقشار کم درآمد داده شود و در قانون بودجه سنواتی می شود کمبود را جبران کرد. 40 هزار میلیارد تومان مازاد هزینه در بودجه جاری وجود دارد که خیلی از کارشناسان اقتصادی از جمله لیست ائتلاف اصولگرایان از سال قبل مطرح کردند که می تواند صرفه جویی شود. همین مبلغ اگر کنده می شد 40 هزار میلیارد یارانه به راحتی تامین می‌شد.

آیا در این سال‌ها آزادسازی قیمت محقق شده است؟

ما در مسیر آزادسازی حرکت کردیم و دولت از منابع ایجاد شده از محل این درآمدها یارانه ها را پرداخت کرده است. البته یک مقداری کسری داشته برای تامین یارانه ها اما این که بگوییم به جهت کسری و منابع مالی یارانه ها را حذف کند هم قانون خلاف قانون هدفمندی است هم قانون اساسی و مکتب اسلام را نقض می‌کند.

دولت اگر بخواهد می تواند از محل صرفه جویی این منابع را تامین کند به شرط این که رفاه مردم برایش مهم باشد. این مهم است که نظر دولت رفاه چه قشری است؟ وقتی هواپیماهای لوکس می خرید معلوم است رفاه قشر خاصی را هدف دارید؛ وقتی یارانه ها و تسهیلات پرداخت می کنید وقتی اجازه واردات زیاد می دهید برای رفاه یک عده است، این که دولت هدف را رفاه چه قشر می‌داند به سیاست ها و برنامه هایش جهت دهی می کند. دولت باید بداند 70 درصد مردم ما احتیاج به یارانه دارند. این صحبت‌ها در شرایطی مطرح می‌شود که دولت عزم جدی برای مقابله با بحث فرار مالیاتی ندارد. دولت اگر جلو 80 هزار میلیارد ریال فرار مالیاتی را بگیرد می‌تواند یارانه‌ها را پرداخت کند.

آیا شما هم اعتقاد دارید دولت قانون هدفمندی را ناقص اجرا کرده است؟ دولت باید ثروتمندان را شناسایی می‌کرد اما این کار را نکرد.

قانون یارانه ها به طور کامل اجرا نشده است. بخشی از آن به جهت کم توجهی دولت بوده و بخشی دیگری ملاحظات اقتصادی دارد که باید برخی قسمت هایش اصلاح شود. شناسایی اقشار موضوع مهمی است. کسانی هستند که نیازمند یارانه ها هستند این در حالی است که الگو تشخیص دولت برای حذف ناقص است.